به گزارش اقتصادنیوز، این روزها قلیان جدیدی به نام «قلیان اکسیژنی» میان تعدادی از جوانان و برخی کافی‌شاپ‌ها رواج یافته است. قلیانی که ساختار آن با سایر قلیان ها متفاوت است. اما ماجرای این قلیان، متفاوت تر از دیگر قلیان هاست و چنین به نظر می رسد کافه‌ها محصولی را به مشتری عرضه می کنند که در واقع «پاکدم» نام دارد و 10 سال پیش حتی ثبت اختراع هم شده است.
با انتشار تصاویری از این قلیان حاشیه ساز در فضای مجازی، علامت های سوال زیادی درباره ماهیت، مزایا و معایب آن در ذهن کاربران فضای مجازی به وجود آمد.
ابتدا خبر رسید این قلیان، شادی آور است و در واقع آلوده به ماده روانگردان است اما بعد از داغ شدن اخبار آن در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی، وزارت بهداشت به این موضوع واکنش نشان داد.
در این باره غلامرضا حیدری، مجری طرح مطالعاتی بررسی «قلیان اکسیژن» در واکنش به اخبار و فضای ایجاد شده درباره این طرح مطالعاتی با تاکید بر اینکه قلیان اکسیژن یا پاکدم، استانداردهای وزارت بهداشت را دارد، اظهار کرد: «مقدار گازهای اکسیژن و نیتروژن موجود در قلیان اکسیژن تنظیم شده و استاندارد است و حدود ۱۰ سال از زمان ثبت اختراع رسمی این دستگاه در کشور می‌گذرد. سهم اکسیژن از ترکیب گازهای به کار گرفته شده قلیان اکسیژن حدود ۸۰ درصد است و نیتروژن می‌تواند به میزان ۵ درصد به ترکیب گازها اضافه شود.»
وی همچنین ادعای استفاده از «گاز خنده» در قلیان اکسیژن را رد کرد و گفت: «استفاده از گاز خنده در قلیان اکسیژن صحت ندارد.»
بر اساس گزارشی که ایسنا منتشر کرده است، مجری طرح مطالعاتی بررسی دستگاه پاکدم درباره گاز این قلیان گفته است: «اکسید نیتروژن که با گاز خنده شناخته می‌شود در قلیان اکسیژن وجود ندارد. انتونوکس که یک گاز بی‌ضرر به حساب می‌آید در قلیان اکسیژن استفاده می‌شود. پژوهش‌های متعددی درباره انتونوکس در سطح جهان انجام شده، یافته‌های این مطالعات از بی‌ضرر بودن این گاز حکایت می‌کند.
بهزاد ولی‌زاده، رئیس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل دخانیات وزارت بهداشت نیز به تسنیم گفته است که «طرح مطالعاتی دستگاه پاکدم یا قلیان اکسیژن در زمان حاضر به‌صورت آزمایشی، تحت نظارت وزارت بهداشت حدود 2 سال است که در ۱۰ استان کشور در حال اجراست.»
وی اعلام کرده است: «این قلیان بعد از اینکه تاییدیه آن از سازمان غذا و دارو گرفته شد به‌عنوان تجهیزات پزشکی ثبت شده و در سازمان غذا و دارو استاندارد‌هایی برای آن در نظر گرفته شده است. در این وسیله از ترکیب گازهای اکسیژن و N۲O با رعایت حدود تعیین‌شده در سازمان غذا و دارو برای اطمینان از اینکه ضرری برای سلامتی افراد نداشته باشد، استفاده می‌شود.»
ولی‌زاده این اطمینان خاطر را به مخاطبان داده است که «نمونه‌برداری‌ها از استان‌های تحت پوشش این طرح در حال انجام است. در مرحله اولیه مطالعه، شاخص‌های سلامتی هنگام استفاده از این دستگاه مورد بررسی قرار گرفت که نتایج نشان داد براساس شاخص‌های مدنظر، استفاده از دستگاه پاکدم یا قلیان اکسیژن ضرری برای سلامتی افراد ندارد.»
هدف وزارت بهداشت این است که این قلیان جایگزین قلیان دخانی برای جوانان شود. بنابراین بهزاد ولی زاده درباره ترکیب موجود در این قلیان گفته است: «در این دستگاه گاز N۲O به‌عنوان گاز خنده و شادی‌آور در ترکیب با اکسیژن مورد استفاده قرار گرفته و احتمال می‌رود که این ترکیب بتواند جایگزین اعتیاد به نیکوتین و تنباکو باشد. شواهد تاکنون نشان داده افرادی که این وسیله را مصرف کرده‌اند پس از مصرف قلیان اکسیژن تمایل چندانی به مصرف مواد دخانی ندارند. البته باز هم باید نتایج آزمایش به‌طور قطعی مشخص شود. انتظار داریم که با پایان یافتن مرحله آزمایشی این طرح، علاوه‌بر مشخص شدن اثرات مرتبط با سلامتی، درباره بحث جایگزینی آن با مواد اعتیادآوری مانند نیکوتین و تنباکو نیز به نتیجه برسیم.»
پیگیری های «اقتصادنیوز» از یکی از کافی شاپ هایی که قلیان اکسیژن را برای مشتریان خود سرو می کند، حاکی از آن است که این قلیان برای مشتریان خود ساعتی حدود 350 هزار تومان هزینه دارد.
بر اساس گزارشی که روزنامه فرهیختگان درباره گاز به کار رفته در قلیان اکسیژن منتشر کرده است، تعدادی از متخصصان بیهوشی می‌گویند که معمولا N۲O در اتاق‌های زایمان و برای کاهش درد زایمان، اما به‌طور کنترل شده استفاده می‌شود.
یکی از متخصصان بیهوشی تاکید می‌کند که استفاده از گاز N۲O خالص، باعث کاهش اکسیژن در خون و پس از چند ساعت مرگ فرد خواهد شد، بنابراین مصرف این گاز یا باید ترکیب شده با اکسیژن باشد یا با دوز کنترل شده مورد استفاده قرار بگیرد.
همچنین اکسیژن خالص نیز همین حالت سرخوشی را ایجاد می‌کند، اما باز هم استنشاق اکسیژن خالص باعث فیبروز ریه خواهد شد و امکان عرضه آن به صورت عمومی وجود ندارد؛ بنابراین ایده متخصصان بیهوشی این است که N۲O که در حال عرضه توسط کافی‌شاپ‌ها و قهوه‌خانه‌هاست، قاطی شده با اکسیژن یا هوای فشرده است.
