«تابناک با تو» - مرز باریکی است میان کودکی که زودفهم است و کودکی که با استعداد است.
این تفاوت اغلب به پتانسیل کودک مربوط می شود. در مورد اول، کودک از توانایی یادگیری سریع برخوردار است، اما در مورد دوم، کودک نه تنها سرعت یادگیری بالایی دارد، بلکه به اشکال منحصر به فرد و پیچیده ای نیز فکر می کند.
به عنوان پدر و مادر، تشخیص اینکه آیا فرزندتان با استعداد است یا خیر می تواند دشوار باشد. اما روانشناسان می گویند نشانه های کلیدی ای وجود دارد که ممکن است به شما در حل این معما کمک کند.
در ادامه با این نشانه ها آشنا خواهیم شد.
۱- مهارت های زبانی پیشرفته
مهارت های زبانی کودک تان می تواند نشانه ی واضحی از با استعداد بودن او باشد.
کودکان بسیار با استعداد در مقایسه با همسن و سالان خود، از سن پایین تری زبان باز می کنند. اما صرفاً زمان شروع به صحبت کودک نیست که اهمیت دار، بلکه نحوه ی صحبت کردن او هم مهم است.
اگر کودک تان نه تنها کلمات را پشت هم ردیف می کند، بلکه می تواند جملاتی بسازد که پیچیده و از نظر دستور زبانی صحیح هستند، به این موضوع بی اعتنا نباشید. یا اگر کودک تان از کلماتی استفاده می کند که حتی خودتان هم برای دانستن معنایشان باید به فرهنگ لغات مراجعه کنید، این هم نشانه ی دیگری است.
گویی که او درکی مادرزادی از ساختار زبان و عطشی سیری ناپذیر برای کلمات دارد.
زبان برای این دست کودکان چیزی بیش از یک ابراز ارتباطی صرف است؛ در حقیقت، زبان برای آن ها حکم یک زمین بازی را دارد که دوست دارند در آن کشف و آزمایش کنند.
۲- مهارت خواندن از سن اندک
یک نشانه ی رایج دیگر کودکان با استعداد، مهارت خواندن آن ها است.
اگر کودک تان توانایی زودهنگامی برای خواندن نشان داد و همینطور علاقه ای به کتابخوانی که به قصه های پیش از خواب محدود نمی شد، این امر می تواند نشانه ی یک ذهن بسیار با استعداد باشد.
۳- کنجکاوی استثنایی
کودکان با استعداد اغلب کنجکاوی سیری ناپذیری درباره ی دنیای اطراف خود دارند. ذهن آن ها همیشه مملوء از سؤال است و پاسخ ها ساده آن ها را راضی نمی کند.
این دست کودکان دل شان می خواهد دلیل پس هر چیزی را بدانند. آن ها تنها به دانستن اینکه آسمان آبی است راضی است نمی شوند، بلکه دل شان می خواهد بدانند که دلیل آبی دیده شدن آسمان چیست.
آلبرت اینشتین، که یکی از درخشان ترین اذهان تاریخ به شمار می رود، هم به کنجکاوی شدیدش معروف بود. او یک بار گفته بود: «من هیچ استعداد ویژه ای ندارم. فقط به شدت کنجکاو هستم.» این کنجکاوی ویژگی رایجی میان افراد با استعداد است و می تواند نشانه ی این باشد که کودک شما هم از استعداد زیادی برخوردار است.
۴- مهارت های حل مسأله ی منحصر به فرد
کودکان با استعداد اغلب از زوایایی به مشکلات نگاه می کنند که ممکن است دیگران آن ها را در نظر نگیرند. آن ها اغلب متفاوت و غیر کلیشه ای فکر می کنند و می توانند راه حل هایی پیدا کنند که منحصر به فرد و در عین حال، مؤثرند.
اگر فرزندتان روش های تازه و خلاقانه ای برای انجام کارها پیدا می کند، یا اگر برخوردی ابتکاری با معماها و مشکلات دارد، به این موضوع بی اعتنا نباشید. این توانایی متفاوت فکر کردن یکی از ویژگی های کلیدی افراد بسیار با استعداد است.
نگاه منحصر به فرد این کودکان به آن ها این امکان را می دهد که چالش ها را به شیوه ای حل و فصل کنند که برای ما بزرگترها می تواند غافلگیرکننده باشد و به طور حتم یکی از نشانه های برخورداری از توانایی های شناختی پیشرفته است.
۵- حساسیت زیاد
کودکان با استعداد نسبت به همسن و سالان خود اغلب سطح بالاتری از حساسیت از خود نشان می دهند. این حساسیت می تواند به اشکال مختلفی بروز پیدا کند، مانند حساسیت احساسی، حساسیت فیزیکی یا حساسیت ذهنی.
از جهت احساسی، آن ها ممکن است هر چیزی را به شکل عمیق تر و شدیدتری تجربه کنند. از جهت فیزیکی، ممکن است به محرک های حسی مانند صدا، نور یا لمس، واکنش بیشتری داشته باشند. از جهت ذهنی هم ممکن است به میزان زیادی تحت تأثیر مسائلی مانند عدالت، اخلاقیات و برابری قرار بگیرندن.
اگر اینطور به نظر می آید که کودک تان دنیا به شکلی عمیق تر یا شدیدتر از همسن و سالان خود تجربه می کند، این امر می تواند نشانه ی با استعداد بودن او باشد. این حساسیت زیاد یک نقص نیست، بلکه نشان می دهد قدرت پردازش شناختی و درک دنیا در آن ها به شکلی پیشرفته وجود دارد.
۶- علائق پرشور
کودکان با استعداد اغلب از علائق پرشوری در زمینه های بخصوصی برخوردارند و زمانی که مشغول انجام شان می شوند، تمرکز نفسگیری را صرف آن ها می کنند.
این دست کودکان می توواند ساعت های زیادی مشغول موضوعی باشند که آن ها را مجذوب خود ساخته است. چه نجوم و فضانوردی باشد، چه تمدن های باستانی و چه دنیای زیر آب، آن ها با سر به درون آن شیرجه می زنند و دوست دارند هر چه که می توانند را یاد بگیرند. این عطش آن ها برای کسب دانش در این زمینه ها سیری ناپذیر به نظر می رسد.
اگر کودک تان چنین علاقه ی عمیق و پرشوری به یک موضوع از خود نشان می دهد، می تواند نشانه ی با استعداد بودن او باشد.
۷- ترجیح دادن همصحبتی با کودکان بزرگتر از خود یا بزرگترها
کودکان با استعداد اغلب با کودکان بزرگتر از خود یا حتی بزرگترها رابطه ی بهتری برقرار می کنند، تا همسن و سالان خود. توانایی های شناختی پیشرفته و علائق پخته ی این کودکان ممکن است برقراری ارتباط با کودکان همسن و سال خود را برای آن ها دشوار کند.
گرچه این امر ممکن است گاهی چالش برانگیز شود و باعث شود که کودک برای پذیرفته شدن از سوی همسن و سالانش با مشکل رو به رو شود، اما درک این موضوع که این یکی از نشانه های رایج در میان کودکان با استعداد است می تواند به والدین کمک کند که بتوانند حمایت بهتری از کودک خود داشته باشند. اگر اینطور به نظر می رسد که کودک تان با مصاحبت با افراد بزرگ تر از خود راحتی بیشتری احساس می کند، این امر ممکن است نشانه ی این باشد که او بسیار با استعداد است.
۸- تمرکز شدید
کودکان با استعداد اغلب از خود توانایی غیرمعمولی در تمرکز شدید بر روی کارهای مورد علاقه شان نشان می دهند. منظور صرف تمرکز کردن نیست، بلکه آن ها می توانند به طور کامل حذب و غرق یک کار شوند، اغلب به گونه ای که هر چیز دیگری برایشان حذف می شود.
اگر کودک تان می تواند ساعت ها وقت صرف حل پازل، ساختن اشکال با لگو یا کشیدن نقاشی کند و در عین حال، به ندرت، از کار خود دست می کشد یا اجازه می دهد چیزی کارش را متوقف کند، به این موضوع به اعتنا نباشید. چنین تمرکز شدیدی در میان افراد با استعداد رایج است و می تواند نشانه ی برخورداری از توانایی های شناختی استثنایی باشد.
۹- توانایی یادگیری سریع
شاید واضح ترین نشانه ی با استعداد بودن یک کودک، توانایی خارق العاده ی در یادگیری سریع باشد. این دست کودکان اطلاعات را همچون یک اسفنج جذب می کنند و مفاهیم تازه را با سرعت حیرت انگیزی می قاپند.
آن ها صرفاً سریع تر یاد نمی گیرند، بلکه یادگیری عمیق تری هم دارند. آن ها می توانند میان بخش های به ظاهر نامربوط اطلاعات را به یکدیگر ربط دهند، امری که به برخورداری از درکی غنی تر و جامع تر از دنیای پیرامون خود منجر می شود.
اگر اینطور به نظر می رسد که کودک تان سرعت بالایی در یادگیری دارد و همیشه تشنه ی کسب دانش بیشتر است، این نشانه ی قدرتمندی است که شما فرزند بسیار با استعدادی دارید.
منبع: روزیاتو
