به گزارش خبرگزاری مهر، نخستین جلسه نیمه‌حضوری بررسی تشکیل «مجمع مراکز فرهنگ‌پژوهی» با حضور سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، منصور غلامی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری و سعیدرضا عاملی، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، محمد سلگی رئیس پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات و جمعی از صاحبنظران، برگزار شد.
در ابتدای این جلسه محمد سلگی، با بیان اینکه دستور این جلسه، پیش‌نویس اساسنامه «مجمع مراکز فرهنگ‌پژوهی کشور» است، گفت: برای پاسخگویی به نیازهای مبرم کشور، مراکز و پژوهشگران به پایگاهی جامع برای دستیابی به داده‌ها، اطلاعات و جلوگیری از همپوشانی، تکرار، موازی‌کاری و نیز افزایش هم‌افزایی در حوزه پژوهش‌های فرهنگی و نیز در راستای ساماندهی تحقیقات و مطالعات فرهنگی کشور براساس اهداف و اولویت‌های نقشه مهندسی فرهنگی کشور، «مجمع مراکز فرهنگ‌پژوهی» تشکیل می‌شود.
وی ادامه داد: هدف اصلی از ایجاد این مجمع ساماندهی و انسجام حوزه پژوهش فرهنگی کشور، اشتراک‌گذاری و دسترسی‌پذیری تجربیات مراکز مختلف، بهره‌گیری از انباشت داده‌ها و اطلاعات تولید شده در کشور در حوزه فرهنگ، هنر و رسانه توسط مراکز مختلف، زمینه‌سازی برای همکاری و هم‌افزایی مراکز فرهنگ‌پژوهی کشور، امکان دسترسی یکپارچه پژوهشگران حوزه فرهنگ، هنر و ارتباطات به پژوهش‌های انجام شده و پیشینه‌های پژوهش و بهره‌گیری صاحبنظران و مدیران تصمیم‌گیرنده از نتایج پژوهش‌های انجام شده در حوزه فرهنگ، هنر و ارتباطات است.
سلگی ابراز کرد: دبیرخانه «مجمع مراکز فرهنگ‌پژوهی کشور» در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تشکیل می‌شود.
سید عباس صالحی نیز این اتفاق را، اتفاق بسیار مبارکی خواند و در ادامه به اهمیت مقوله فرهنگ اشاره و درباره آسیب‌های مطالعات فرهنگی خاطرنشان کرد: فرهنگ، در دو حوزه، یکی به عنوان روح و جهت‌دهنده تصمیمات کلان و اصلی حکمرانی و حتی تصمیمات میانی و خرد و هم در ارتباط با جهت‌دهندگی و تأثیرگذاری بر غریزه و رفتار اجتماعی و عمومی، تأثیرات قابل‌توجهی را دارد که کاملاً روشن است. همه این اجزا و ابعاد نشان می‌دهد که اگر ما فرهنگ را مهم می‌دانیم که همینطور نیز است، مقدمه اصلی آن، مطالعات و پژوهش‌های فرهنگی است. هر مقدار که لایه‌های شرایط و فضای زندگی انسانی، عمیق‌تر می‌شود، اهمیت این مطالعات نیز بیشتر می‌شود. از زمان قدیم، پژوهش‌های کلان حیات اجتماعی ما در حوزه فرهنگ، آسیب‌هایی داشته که راه‌حل آن در ایجاد یک شبکه هم‌افزا دیده شده است. متأسفانه بعد از انقلاب، این شبکه‌های هم‌افزا شکل نگرفته و این آسیب‌ها هم‌چنان در حوزه مطالعات فرهنگی باقی مانده‌اند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، ۱۰ آسیب جدی را در حوزه مطالعات فرهنگی برشمرد که تکرار و موازی‌کاری، عدم شناخت کافی از نقاط خلأ پژوهشی، عدم نظام اولویت‌گذاری پژوهشی، عدم توجه به پیشینه‌های پژوهشی موضوعات و نحوه اتصال آنها به حال و آینده، استفاده کمتر از تجربه‌های پژوهشی فردی و جمعی، عدم دسترسی به اطلاعات و داده‌هایی که مورد انتشار عمومی قرار نگرفته‌اند، شبکه‌سازی کمتر مطالعات فرهنگی در مراکز مطالعات فرهنگی، فاصله مطالعات از تبدیل‌شدن به سیاست و برنامه، ضعف ارتباطات منطقه‌ای و بین‌المللی و به تبع آن، ضعف در تأثیرگذاری بر مطالعات فرهنگی منطقه‌ای و جهانی و نهایتاً سیاست‌زده و نهادزده بودن پژوهش‌ها و مطالعات فرهنگی، ازجمله آنها بود.
سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی همچنین، با بیان اینکه مجموعه‌هایی از گذشته کارهای پژوهشی را انجام داده‌اند و منابع انسانی و مالی را نیز هزینه کرده اما نمی‌توان به خروجی آنها مطمئن بود، تصریح کرد: تشکیل «مجمع مراکز فرهنگ‌پژوهی» می‌تواند به حوزه پژوهش‌ها به ویژه حوزه فرهنگ کمک کند، این مجموعه می‌تواند یک نهاد اصلی مطالعات فرهنگی که در یک هم‌افزایی شکل می‌گیرد را فراهم کند، البته این ساختار با همکاری سایر وزارتخانه‌ها به ویژه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری می‌تواند در تحکیم این مجمع کمک کند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بیان کرد: در مورد مجمع مراکز فرهنگ‌پژوهی باید حفظ هویت، استقلال و وظایف ذاتی مجموعه‌ها، توجه به اسناد بالادستی و همچنین ساختار حداقلی و چابک به عنوان اصول اولیه مدنظر باشد، به همین منظور باید پیش‌نویس مجمع برای بخش‌های مختلف ارسال و پس از ارائه نظرات و بررسی مجدد به یک پیش‌نویس نهایی برسیم تا هرچه سریع‌تر به مرحله اقدام برویم.
در ادامه این نشست، منصور غلامی بر تحولات وسیع فرهنگی و سیاسی در دهه‌های اخیر اشاره و درباره اثرات مثبت این همکاری تصریح کرد: تحولات مهم فرهنگی و سیاسی در دهه‌های اخیر، زمینه‌های بسیار مهمی را برای تحقیق و بررسی به لحاظ آینده‌نگری دارد که قطعاً این ظرفیت‌ها می‌تواند در مباحث سیاسی، اقتصادی و فرهنگی منطقه بسیار اثرگذار باشد. ما در دنیا بی‌تأثیر از جوامع دیگر نبوده و نیستیم. به همین دلیل باید خود را برای تعامل بهتر و بهره‌برداری از این تحولات، آماده کنیم و باید نسل جدید محققین ما برای حضور در عرصه‌های بین‌المللی، بیشتر تشویق و حمایت شوند. شاید این مجموعه جدیدی که شکل می‌گیرد، بعضی از موانع و مشکلات را در عرصه‌های بین‌المللی برطرف کند. قطعاً در شرایط جدیدی که پیش می‌آید، همکاران ما نیز از باب کمکی که به تحقیقات آنها می‌شود، منفعت خواهند برد. جامعه دانشگاهی و علمی وزارت علوم هم، این حرکت را به فال نیک می‌گیرد و از آن استقبال می‌کند.
حجت‌الاسلام سیدسعیدرضا عاملی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز در این جلسه با بیان اینکه مراکز پژوهشی براساس اساسنامه مجمع مراکز فرهنگ‌پژوهی در جای خود قرار خواهند داشت، تصریح کرد: در این مجمع کسی قرار نیست مانع کار دیگر مجموعه‌ها باشد بلکه در نظر داریم تا از ظرفیت‌های موجود در بین دستگاه‌ها استفاده کنیم.
وی ادامه داد: در بین سال‌های ۹۳ تا ۹۷ سهم فرهنگ از بودجه کشور یک درصد بود که در سال‌های اخیر این میزان به نیم درصد هم کاهش پیدا کرده است، حال در این میان سهم حوزه پژوهش فرهنگی در بودجه خیلی ناچیز بوده است، البته سعی داریم در برنامه هفتم توسعه سهم پژوهش را ارتقا دهیم.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی یادآور شد: مجمع مراکز فرهنگ‌پژوهی باید به عنوان یک انجمن صنفی در نظر گرفته شود، همگان هم باید بدانند که ما دخالتی در امر مجمع نداریم و وظیفه ما بیشتر جنبه هماهنگی و ایجاد هم‌افزایی میان دستگاه‌ها است.
در این جلسه نمایندگان ۳۴ مرکز پژوهشی سراسر کشور به صورت ارتباط زنده تصویری به بحث و تبادل‌نظر درخصوص اساسنامه پیشنهادی مجمع پرداختند.
