گواه ادعای آنان این است که این استان ۸ درصد مساحت کشور را دارد و ۸ درصد جمعیت کشور در آن ساکن هستند اما کمتر از ۵ درصد از بودجه کل کشور به این استان اختصاص یافته است؛ این در حالی است که خراسان رضوی به دلیل وجود ملجأ شریف رضوی سالانه پذیرای ۳۰ میلیون نفر زائر و دو میلیون زائر خارجی است و در همه ایام سال پذیرای هیئت‌های مختلف فرهنگی، سیاسی و اقتصادی داخلی و خارجی است، لذا نیاز است تخصیص بودجه به این استان به طور ویژه دیده شود، حال آنکه دست کم در بودجه سال جاری باز هم بودجه تخصیصی به استان کمتر از ۵ درصد از کل بودجه کشور است.
لزوم نگاه عادلانه‌تر به خراسان رضوی در تخصیص بودجه
بدیهی است برای سال ۱۴۰۳ مبلغ کل بودجه کشور ۶۴۵۸ همت است که منابع عمومی آن ۲۸۳۷ همت بوده و به ازای همین مقدار درآمد باید تعیین شود و از این میزان مابقی آن ۳۷۴۱ همت بودجه شرکت‌های دولتی است. همچنین مبلغ یک میلیون و ۲۰۰ هزار میلیارد ریال مبالغ دو بار منظور شده از سر جمع بودجه کل کشور کسر می‌شود. در بررسی جداول بودجه بخش درآمد و هزینه آن اهمیت زیادی دارد، به طوری که در بخش درآمدها که از محل درآمدهای مالیاتی تأمین می‌شود؛ نمایندگان مجلس مبلغ ۱۲۸۹ همت را به عنوان درآمدهای مالیاتی در نظر گرفتند که از این رقم مبلغی حدود ۳۷ همت توسط خراسان رضوی تأمین می‌شود.
از این رو ایسنا در خصوص سهم بودجه خراسان رضوی با مدیر مرکز پژوهش‌های اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی به گفت‌وگو نشست.
شهرام عیدی‌زاده در خصوص وضعیت بودجه ۱۴۰۳ استان با تأکید بر اینکه باید با چانه‌زنی از سوی نمایندگان مجلس، سهم خراسان رضوی از بودجه کل کشور عادلانه‌تر دیده شود، اظهار کرد: نکته قابل توجه در بخش درآمد و هزینه بودجه سال جاری این است که در بخش درآمدها، نمایندگان مجلس با توجه به لایحه دولت که مبلغ ۱۱۲۴ همت بوده، مبلغ ۱۲۸۹ همت به‌عنوان درآمدهای مالیاتی در نظر گرفتند که از این رقم مبلغی حدود ۳۷ همت توسط خراسان رضوی تأمین می‌شود.
وی با اشاره به تفاوت استان‌ها به لحاظ وجود صنایع دولتی و مبلغ رشد درآمدهای مالیاتی آنها افزود: در استان‌هایی که صنایع بزرگ دولتی وجود دارد، این صنایع می‌توانند بخش عمده درآمدهای مالیاتی را تأمین کنند، اما در خراسان رضوی وضعیت متفاوت است.
مدیر مرکز پژوهش‌های اتاق بازرگانی خراسان رضوی تصریح کرد: ۹۵ درصد اقتصاد و صنایع خراسان رضوی توسط بخش خصوصی مدیریت می‌شود و از صنایع بزرگ دولتی در این استان تنها می‌توان به سنگان خواف، فولاد و ایران‌خودرو اشاره کرد، لذا صنایع بزرگ دولتی در این استان دیده نمی‌شود و بیشتر اقتصاد آن بر دوش بخش خصوصی است اما نکته قابل‌تأمل، درصد رشد درآمدهای مالیاتی در بودجه استان است که بیشترین رشد درآمدهای مالیاتی را نسبت به استان‌های دارای صنایع دولتی دارد.
عیدی‌زاده با اشاره به رشد ۹۴ درصدی درآمدهای مالیاتی خراسان رضوی در بودجه ۱۴۰۳، به مقایسه رقم درآمدهای مالیاتی خراسان رضوی در سال گذشته با امسال پرداخت و عنوان کرد: سال گذشته درآمدهای مالیاتی استان ۱۹ همت بوده و امسال به ۳۷ همت رسیده و نشان از رشد ۹۴ درصدی دارد.
وی اضافه کرد: با در نظر گرفتن رشد درآمدهای مالیاتی دیگر استان‌ها ازجمله تهران ۵۸ درصد، اصفهان ۷۳ درصد و فارس ۸۵ درصد، رشد درآمدهای مالیاتی خراسان رضوی با این شرایط بخش خصوصی، رشد زیادی است.
عیدی زاده بیان کرد: ۳۷ همت منابع درآمد مالیاتی است که دولت باید از استان جمع‌آوری کند اما باید دید چه اتفاقی افتاده، آیا ما مؤدی جدید مالیاتی داشته‌ایم یا واحد تولیدی جدیدی احداث‌شده است؟ هرچند در آمارهای سازمان صنعت در قالب پروانه‌های بهره‌برداری که امسال صادرشده و جواز تأسیس چه در بخش صنعت و کشاورزی آماری داده می‌شود اما آماری از تعداد واحدهایی که از مسیر تولید خارج‌شده و یا از استان رفته‌اند و تعداد مودیانی که از چرخه پرداخت مالیات در استان خارج‌شده‌اند خبری نیست و چه‌بسا لزوماً آمار مؤدیان جدید یا جواز تأسیس باعث تحقق مالیات ۳۷ همت نیست.
وی با اشاره به دیگر قسمت‌های قابل‌بحث در بودجه استان گفت: در بودجه عمرانی سال جاری نیز ۴۰۰ همت در نظر گرفته شده که میزان فروش نفت و گاز ۵۸۲ همت است و این موضوع نشان می‌دهد بودجه عمرانی کمتر از میزان فروش منابعمان است و بدین گونه هرسال از دارایی‌هایمان کم می‌شود.
عیدی‌زاده خاطرنشان کرد: در جداول استانی قسمت منابع استان، بودجه‌های عمرانی و تملک دارایی قرار داده شده و ۷۴۰۰ همت بودجه استانی داریم که در مقایسه با سال گذشته رشد ۳۸ درصدی داشته، به طوری که سال گذشته ۵۴۰۰ همت بوده اما شاهدیم برخی استان‌ها مانند کرمان در سال جاری ۶۴ درصد و فارس ۳۹ درصد رشد داشته است، هرچند این استان قابل مقایسه با سایر استان‌ها نیست.
وی با اشاره به اینکه خراسان رضوی سالانه پذیرای ۳۰ میلیون زائر و دو میلیون زائر خارجی و پذیرای بسیاری از مسئولان و هیئت‌های مختلف است و ساختار متفاوتی با سایر استان‌ها دارد، گفت: سهم اعتبارات عمرانی استان با رشد ۳۸ درصدی عادلانه نیست زیرا همچنان سهم ما نزدیک پنج درصد از بودجه کشور است، در حالی که جمعیت استان ۸ درصد جمعیت کشور و مساحت آن نیز حدود ۸ درصد از مساحت کشور است؛ لذا بودجه عمرانی فعلی کفاف پروژه‌های عمرانی نیمه‌تمام این استان را نمی‌دهد.
مدیر مرکز پژوهش‌های اتاق بازرگانی خراسان رضوی با اشاره به اینکه طرح‌های نیمه‌تمام بسیاری در استان وجود دارد که با این بودجه‌های عمرانی و تخصیص‌های قطره‌چکانی به این زودی تکمیل نمی‌شود؛ یادآور شد: از طرح‌های مختلف نیمه‌تمام استان می‌توان به‌قطار شهری مشهد- گلبهار و برقی کردن راه‌آهن تهران- مشهد نام برد.
وی ادامه داد: اعلام شد که پروژه برقی کردن راه‌آهن تهران- مشهد تا ۱۴۰۷ ادامه دارد و اگر قیمت‌ها تغییر پیدا نکند الآن با ۲۰ هزار میلیارد تومان تکمیل می‌شود اما امسال مبلغ ناچیزی به این پروژه اختصاص‌یافته تا از جداول بودجه حذف نشود.
عیدی‌زاده تصریح کرد: بالغ بر ۱۰۰ طرح متعدد عمرانی شامل بیمارستان، پروژه‌های حوزه آب، مجموعه‌های ورزشی و ... در خراسان رضوی داریم که سال‌هاست نیمه‌تمام مانده و با بودجه‌های قطره‌چکانی امکان تکمیل آنها نیست، علاوه بر اینکه بودجه یک سال استان در صورت تخصیص کامل ۷۴۰۰ همت است که این بودجه برش شهرستانی دارد و هم باید بخشی از آن برای نگهداشت سیستم آب و فاضلاب و سایر طرح‌های عمرانی هزینه شود.
وی گفت: به‌عنوان‌مثال برای ساماندهی کشف رود در سال ۹۹ بودجه ۲۵ میلیارد تومان در نظر گرفته‌شد و امسال هم همین مبلغ در نظر گرفته‌شده اما کشف رود خودش یک پدیده چندوجهی است که لازم است در بخش کشاورزی، فاضلاب تانکری و معضلات اجتماعی و... آن بودجه مناسبی در نظر گرفته شود.
این فعال اقتصادی خاطرنشان کرد: امسال دولت برای اولین بار فهرستی از پروژه‌هایی که مشمول مشارکت عمومی و خصوصی است در بودجه منتشر کرده و از بخش خصوصی خواسته در آنها مشارکت کند، به طوری که در خراسان رضوی پروژه‌هایی ازجمله برقی کردن راه‌آهن تهران- مشهد، احداث موزه هنرهای معاصر که پیشرفت فیزیکی ۱۵ درصد داشته یا احداث مجتمع فرهنگی هنری با پیشرفت فیزیکی ۱۸ درصد ذکرشده است.
مدیر مرکز پژوهش‌های اتاق بازرگانی خراسان رضوی گفت: نکته مهم این است که در پروژه‌های اعلامی، هیچ مزیت و سودآوری برای بخش خصوصی در نظر گرفته نشده درحالی‌که بخش خصوصی زمانی وارد پروژه‌ای می‌شود که بازدهی و سود آن بیش از سود بانکی باشد یا حتی اگر سود کمتر از سود بانکی داشته باشد آثار اجتماعی مطلوبی برای او به همراه داشته باشد و با نیت خیر وارد آن پروژه شود و بازی برایش برد برد باشد.
وی عنوان کرد: از یک‌سو دولت برای این پروژه‌ها هیچ مشخصات تکمیلی ذکر نکرده و از سوی دیگر شرایط ویژه و مزیتی برای بخش خصوصی در نظر نگرفته است.
عیدی‌زاده بیان کرد: برای جلب مشارکت بخش خصوصی راهکار این است که دولت مزیت‌هایی برای این بخش در نظر بگیرد تا بازی برای آنها برد برد باشد، زیرا ما مشابه این وضعیت را در فروش اوراق دولتی شاهد بودیم که پیمانکاران اوراق را دریافت کردند و برای سررسید دو یا سه‌ساله و وصول آنها، با تنزیل مواجه شدند و بخش عمده‌ای از ارزش این اوراق از بین رفت.
وی افزود: مشارکت در این پروژه‌ها اگر سودآور باشد و امتیازهایی برای بخش خصوصی در نظر گرفته شود این بخش وارد می‌شود و در این صورت جهش تولید با مشارکت مردم محقق می‌شود وگرنه صرف اعلام پروژه، جذابیت و سودآوری ندارد.
عیدی زاده ادامه داد: اگر دولت بخواهد در این پروژه‌ها دخیل باشد و هیچ امتیازی برای بخش خصوصی در نظر نگیرد این پروژه‌ها قطعاً به سرانجام نمی‌رسد.
مدیر مرکز پژوهش‌های اتاق بازرگانی خراسان رضوی در خصوص سهم استان از بودجه ملی گفت: امسال سهم اعتبارات ملی از جداول بودجه حذف شده و این نقطه تاریک بودجه امسال است که سهم استان‌ها از اعتبارات ملی حذف شد، هرچند پارسال نیز خراسان رضوی سهم زیر دو درصدی از اعتبارات ملی عمرانی در قانون بودجه داشت.
وی عنوان کرد: امیدواریم نمایندگان مجلس با چانه‌زنی نسبت به افزایش بودجه عمرانی و کاهش درآمد مالیاتی استان اقدام لازم را داشته باشند تا فشار کمتری به بخش خصوصی وارد شود.
عیدی زاده افزود: ما دائما در ستاد تسهیل شاهد وجود پرونده‌های مالیاتی هستیم که به دنبال تقسیط یا کاهش مالیات خود هستند، لذا از نمایندگان مجلس انتظار داریم وارد چانه‌زنی شوند تا اقتصاد استان در بخش خصوصی زیر فشار افزایش درآمدهای مالیاتی قرار نگیرد و فشار مضاعفی به اقتصاد استان وارد نشود.
اخذ درآمدهای مالیاتی استان بدون فشار بر مؤدیان موجود
در همین راستا شاکررضا مریدی، مدیرکل امور مالیاتی خراسان رضوی در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص نگرانی‌های فعالان اقتصادی در خصوص رقم بودجه استان و رقم درآمدهای مالیاتی آن اظهار کرد: اخذ درآمدهای مالیاتی استان بدون فشار بر مؤدیان موجود است.
وی افزود: درآمد دولت شامل وجوه مالیاتی و غیر مالیاتی است که درآمد مالیاتی، درآمدی است که توسط دولت‌ها از طریق مالیات جمع‌آوری می‌شود.
مریدی با بیان اینکه مالیات، منبع اصلی درآمد دولت در بسیاری از کشورها است که از منابعی مانند افراد، شرکت‌های دولتی، تجارت، بهره مالکانه، منابع طبیعی و یا کمک‌های خارجی تأمین می‌شود، گفت: بیش از ۹۷ درصد درآمدهای خراسان رضوی از محل وصول مالیات تأمین می‌شود و خوشبختانه روند وصول درآمدهای مصوب استان در سال گذشته مطلوب بوده است.
وی ادامه داد: در سال ۱۴۰۲ مبلغ ۲۱۸ هزار میلیارد ریال مالیات در خراسان رضوی وصول شد که ۱۱۴ درصد سهمیه تعیین شده استان محقق شده، در صورتی که در مدت مشابه سال قبل این رقم ۱۴۳ هزار میلیارد ریال بوده و از رشد ۵۲ درصدی برخوردار بوده است.
مدیرکل امور مالیاتی خراسان رضوی با بیان اینکه بر اساس بودجه سال ۱۴۰۳ میانگین افزایش درآمدهای مالیاتی سال جاری خراسان رضوی نسبت به سال قبل ۵۰ درصد است، عنوان کرد: یکی از اهداف این اداره کل، حمایت از مؤدیان شناسنامه‌دار و فعالان بخش تولید و صنعت کشور است.
مریدی اضافه کرد: با توجه به تشکیل اداره مبارزه با پول‌شویی، فرار مالیاتی و رصد میدانی کارکنان این اداره، میزان وصولی از محل مبارزه با فرار مالیاتی و دستیابی به منابع جدید در سال جاری مبارزه با فرار مالیاتی، فعالیت‌های زیرزمینی و مؤدیان بدون پرونده و همچنین شناسایی مؤدیان از طریق رسیدگی به تراکنش‌های بانکی و اجرای ماده ۱۸۱ ق.م.م در دستور کار این اداره کل قرار دارد که در این راستا تعداد ۱۲۴ پرونده مالیاتی با عنوان «کتمان درآمد و فروش» در اجرای ماده ۱۸۱ قانون مالیات‌های مستقیم، اجرای بازرسی مالیاتی انجام شده است، به‌گونه‌ای که میزان فروش کتمان استخراج شده به ارزش بیش از ۸۷ هزار میلیارد ریال است.
مدیرکل امور مالیاتی خراسان رضوی با اشاره به شناسایی مؤدیان جدید مالیاتی گفت: در سال گذشته صاحبان مشاغل بیش از ۳۰۱ هزار فرم تبصره ماده ۱۰۰ قانون مالیات‌های مستقیم ارسال کرده‌اند و بیش از ۹۵ هزار اظهارنامه عملکرد ارسال کردند.
وی خاطرنشان کرد: اشخاص حقوقی نیز بیش از ۲۲ هزار اظهارنامه مالیاتی به سازمان ارسال کرده‌اند که تجمیع این اظهارنامه‌ها از رشد ۲ برابری مالیات ابرازی نسبت به سال قبل برخوردار بوده است. افزایش درآمدهای مالیاتی استان نباید برای فعالان اقتصادی نگرانی در پی داشته باشد.
وی افزود: اخذ مالیات بر اساس فروش و کارکرد است لذا اگر کسی درآمدش کاهش یابد، مالیات کمتری می‌پردازد و درآمدهای مالیاتی استان خراسان رضوی در سال ۱۴۰۳، بدون فشار بر مؤدیان موجود است.
مدیرکل امور مالیاتی خراسان رضوی در خصوص درآمدهای غیر مالیاتی نیز اظهار کرد: این درآمدها حاصل از ارائه خدماتی است که دستگاه‌های دولتی بر اساس قانون در ازای انجام آن، مجاز به دریافت بهای خدمات هستند و این درآمد به‌حساب خزانه واریز می‌شود که برخی خدمات انتظامی، ثبت اسناد، گمرک، جهاد کشاورزی، پزشکی قانونی، استاندارد، میراث فرهنگی، محیط زیست، فنی‌وحرفه‌ای، ثبت‌احوال، تعاون و کار، راه و شهرسازی، صنعت، معدن و انتقال خون ازجمله درآمدهای غیر مالیاتی محسوب می‌شوند.
انتهای پیام
