از زمانی که واردات خودرو و قطعه به کشور ممنوع شده، خودروهای خارجی دچار مشکلات عمده ای شدند که به همین روال قیمت آنها به همین روال افزایش یافت. از مشکلات شایع در خودروهای خارجی،کمبود قطعه بود که صاحبان این خودروها برای تعمیر خودرو مجبور بودند هزینه زیادی بپردازند.
در گذشته که هنوز خیلی از ممنوعیت قطعه و خودرو نگذشته بود، قطعات خودرو خارجی در بازار موجود بود، اما هزینه تعمیرکاران خیلی گران بود. یکی از صاحبان خودرو خودرو خارجی با اشاره به اینکه برای تعویض یک قطعه باید هزینه زیادی بپردازم، گفت: از زمانی که ممنوعیت اعمال شد، هزینه تعمیر خودرویم افزایش یافت، بعد از آن نیز این هزینه بیشتر و بیشتر شد و دیگر توان این را نداشتم خودرو را تعمیر کنم و مجبور شدم آن را بفروشم.
اکنون یکی از مشکلاتی که وجود دارد، نبود قطعه برای برخی از خودروهایی است که به هیچ عنوان ارتباطی با ایران ندارند و دارندگان این خودروها از نبود قطعه شکایت دارند. پژو ۲۰۰۸ و سیتروئن C۳ این روزها با مشکلات جدی رو به رو شده اند چرا که پژو چند وقتی است با خودروسازان دیگر ادغام شده و از آنجایی که کشورهای ادغام شده جزو لیستی هستند که نباید با ایران همکاری داشته باشند، در نتیجه پژو نیز از این به بعد به ایران قطعه نخواهد داد.
مسیح فرزانه کارشناس صنعت خودرو با اشاره به اینکه اکنون ارتباطات ایران با کارخانه خودروسازی پژو صفر شده است، گفت: از اواسط ژانویه سال ۲۰۲۱، یک اتحادیه‌ای شکل گرفت به اسم استلانتیس، که ترکیبی از پژو، سیتروئن و فیات کرایسلر است.
او ادامه داد: مجموعه‌ای از شرکت‌های اروپایی و آمریکایی با هدف تشکیل پنجمین خودروسازی دنیا ادغام شدند تا با تویوتا و فولکس واگن رقابت کنند و اکنون این اتفاق رخ داده است.به دلیل اینکه پژو و سیتروئن در قالب یک شرکت ادغام شدند و آمریکایی‌ها در این شرکت سهامدار هستند، به کل ارتباط ما با پژو قطع شد و هر گونه ارتباط احتمالی منوط به آینده مذاکرات است.
به گفته این کارشناس صنعت خودرو، نقش پژو در این گروه، تولید ماشین‌هایی است که بتواند با محصولات گران‌تر خودروسازان آلمانی رقابت کند.
فرزانه با بیان اینکه تاکنون به طور غیر رسمی با شرکت پژو ارتباطاتی وجود داشت، گفت: پیش از شکل گیری این اتحادیه جدید و شدت گرفتن تحریم ها، ارتباطات برای واردات قطعه به صورت کاملا غیر رسمی از کشورهای ثالث و شرکت‌های غیر زیرمجموعه پژو و سیتروئن به صورت خیلی محدود وجود داشت.
فرزانه با بیان اینکه خودروهای سیتروئن و پژو موجود در داخل کشور عملا به مرور بلااستفاده خواهند ماند، ادامه داد: اکنون هیچ قطعه‌ای از سیتروئن c۳ و پژو ۲۰۰۸ در بازار وجود ندارد و تمام افرادی که صاحبان این خودروها هستند اگر دچار مشکل قطعه شوند به هیچ عنوان نمی‌توانند آن را تعمیر کنند و در حال حاضر نیز برخی از دارندگان این خودروها به دلیل نداشتن قطعه، این خودرو را در پارکینگ گذاشته اند.
طی چند ماه گذشته اخبار زیادی مبنی بر ادغام دو گروه خودروسازی پژو و فیات منتشر و سرانجام پژو سیتروئن و فیات کرایسلر با سهام مساوی، چهارمین غول خودروسازی جهان را پس از فولکس واگن، تویوتا و رنو-نیسان-میتسوبیشی تشکیل دادند. ادغام این دو گروه خودروسازی، اما برای ایرانی‌ها و صنعت خودرو کشور نیز خبر مهمی است که می‌تواند هم خوشایند باشد و هم بیمناک.
در باب تاثیر این ادغام بر صنعت و بازار خودرو داخل، دو پیش بینی وجود دارد، نخست، نزدیک شدن فیات و کرایسلر به ایران و دوم، دورتر شدن پژو سیتروئن از خودروسازی کشور؛ سناریو نخست البته به این راحتی‌ها رخ نخواهد داد، چه آنکه وابستگی مستقیم به داستان تحریم‌ها دارد.
فیات ایتالیا و کرایسلر آمریکا سال‌ها پیش با یکدیگر ادغام و ائتلافی بزرگ را تشکیل دادند و بنابراین فعالیت هایشان به نوعی به یکدیگر گره خورد. حالا نیز با توجه به ادغام فیات-کرایسلر و پژوسیتروئن، سرنوشت و برنامه‌ها و فعالیت‌های شرکت‌های متعلق به گروه خودروسازی جدید، در هم تنیده شده است.
این در حالی است که رئیس اتحادیه تعمیرکاران خودرو ادعا دارد که خودروهای خارجی هیچ مشکلی در تامین قطعه ندارند.
مهدی کاظمی، سخنگوی اتحادیه فروشندگان لوازم یدکی گفت: اکنون بین ۵۰ تا ۶۰ درصد قطعات خودرو موجود در بازار تولید داخل است و مابقی از کشور‌هایی مثل چین، هند، ترکیه و تایوان تامین می‌شود. با وجود این از لحاظ تامین قطعه، به‌خصوص قطعات خودروهای پرتردد تولید داخل هیچ کمبودی دیده نمی‌شود، اما با فشار‌ها و محدودیت‌هایی که برای واردکنندگان ایجاد شده، ممکن است در آینده با کمبود مواجه شویم.
او ادامه داد: همچنین در زمینه تامین قطعات خودروهای وارداتی مشکلاتی وجود دارد؛ البته این مشکل برای خودروهای چینی نسبت به خودروهای کره‌ای، ژاپنی و اروپایی کمتر است. همچنین واردات یا مونتاژ داخل قطعات و لوازم مصرفی خودروهایی که در تیراژ پایین در کشور وجود دارند، به‌صرفه نیست.
سخنگوی اتحادیه فروشندگان لوازم یدکی تشریح کرد: با وجود این، هیچ موردی وجود نداشته که خودرویی در بازار بدون قطعه مانده باشد و تامین‌کنندگان قطعات به هر صورت که امکان داشته باشد، حتی به شکل مسافری قطعه مورد نیاز را تامین می‌کنند با این وجود روند، فرایند تامین قطعات خودروهای خارجی زمان‌بر شده و هم قیمت آن افزایش می‌یابد که برای رفع این کمبودها، باید وزارت صنعت، معدن و تجارت، شرایط واردات را تسهیل کند.
از آنجا که ارتباط شرکت‌های ایرانی و آمریکایی با یکدیگر از سوی هر دو دولت ممنوع است، حالا این پرسش پیش آمده که پژو و سیترئن دیگر رنگ ایران را نخواهد دید؟، پاسخ به این پرسش کاملا به ماجرای تحریم و البته برقراری ارتباط سیاسی میان ایران و آمریکا مرتبط است.
به عبارت بهتر، اگر تحریم‌ها لغو و ایران و آمریکا نیز پس از چهار دهه قهر، آشتی را در پیش بگیرند، نه تنها پژو سیتروئن به خودروسازی کشور باز خواهد گشت، بلکه احتمالا پای فیات-کرایسلر نیز به ایران باز می‌شود. در این سناریو، ادغام می‌تواند زمینه ساز ورود خودروساز آمریکایی-ایتالیایی به ایران با وساطت پژوسیتروئن شود.
رخ دادن این سناریو البته به این راحتی‌ها نیست، چه آنکه اولا کشور در تحریم قرار دارد و ثانیا ایران و آمریکا هنوز و پس از نقض برجام، حتی بر سر میز مذاکره نیز ننشسته اند. پس از توافق هسته‌ای و برجام، زمزمه‌هایی مبنی بر ورود فیات و کرایسلر به ایران به گوش رسید و حتی گفته شد ایران خودرو با خودروساز ایتالیایی وارد مذاکره نیز شده است.
با این حال مشخص بود که دوست آمریکایی فیات اجازه حضور این شرکت را در ایران نخواهد داد و همین طور هم شد و فیات نیامد. اما طبق سناریو دوم، ادغام پژوسیتروئن و فیات-کرایسلر نه تنها خودروسازی ایران را به آمریکا وصل نخواهد کرد، بلکه پژو را برای سال‌هایی طولانی از کشور دور می‌کند.
این سناریو می‌گوید که تا پیش از ادغام، می‌شد به حضور دوباره پژوسیتروئن در ایران امیدوار بود، اما حالا حتی اگر تحریم‌ها نیز لغو شوند، با توجه به عدم ارتباط ایران و آمریکا و وجود کرایسلر در چهارمین ائتلاف خودروسازی جهان، خودروساز فرانسوی امکان بازگشت نخواهد داشت.
