ارزیابی نقش نهادهای بازیگر عرصه خیر در ایران

به گزارش برنا، نشست مطالعه و ارزیابی نقش نهادهای بازیگر عرصه خیر در ایران به دبیری محمدرضا پویانفر و با حضور اکبر رجبی مشهود، حمید حاجی ابراهیم، دکتر کاشانی و خانم گرمارودی از سوئیس در دومین روز همایش ملی خیر ماندگار برگزار شد.

در ابتدای این پنل تخصصی رجبی مدیر جمعیت طلوع بی نشان ها با اشاره به مشکلات روزهای ابتدایی کرونا گفت: در ابتدای پویش نیت ما بر تهیه مایحتاج برای دو هزار نفر بود که  به ۴۲ هزار و ۶۶۰ بسته رسید و همچنین در مدت تنها ۱۰ روز بیش از ۱۰ هزار تراکنش مالی از سوی خیرین صورت پذیرفت.

رجبی ادامه داد: در همین مدت توانستیم کارخانه تولید ماسک کوچکی با تولید روزانه یک ۱۲۰۰ ماسک راه اندازی نماییم. همچنین در آن روزهای ابتدایی الکل به صورت بشکه های ۲۲۰ لیتری به دست ما می‌رسید که به صورت قوطی های ۱۰۰ سی سی بسته بندی و به نیازمندان اهدا می شد.

رجبی گفت: نکته بسیار جالب و مهم در این پویش حضور کارتون خواب های بهبود یافته در جمع داوطلبان بود و همچنین حضور دو طیف کاملاً متضاد از اقشار جامعه همراه با یکدیگر بود که در روزهای پایانی پویش آنچنان با هم نزدیک و دوست شده بودند که معنای واقعی وحدت در آن متبلور شده بود.

مدیر جمعیت طلوع با اشاره به تبدیل تهدیدها به فرصت تاکید کرد: در استراتژی طلوع که اعتیاد به عنوان تهدید شناخته می‌شود به فرصت تبدیل شده است که موجب گردیده بسیاری از بهبود یافتگان خود به عنوان داوطلب در کنار ما قرار گیرند.

رجبی در پایان با اشاره به حضور روزنامه‌نگاران گزارشگران و خبرنگاران در روزهای سخت و نفس گیر ابتدایی شیوع کرونا و ارائه گزارش های مختلف به جامعه تاکید کرد: این کار روزنامه‌نگاران و خبرنگاران موجب شد تا نگاه به آسیب‌های اجتماعی تغییر کند و نشان داد حضور NGOها در مسائل و بحران های مختلف گره‌گشا و باعث ایجاد وحدت و همدلی می گردد.

در ادامه این پنل تخصصی حاجی ابراهیم با ارائه مقاله ای با عنوان تاثیر حاکمیت بر شفافیت پاسخگویی و مسئولیت‌پذیری نهادهای خیریه اظهار کرد: خیریه ها و سمن ها در بخش سوم قرار دارند و دو بخش حاکمیتی و خصوصی هستند که قوانین و مقررات و سیاست گذاری جامعه مدنی را ایجاد می کنند.

وی افزود: خیریه ها اکثراً بر یک سری اهداف عاملم نفع متمرکز  و در حال حاضر سازمان های نوین تر خیریه دارای چارچوب سازمانی هستند.

وی ادامه داد: مسیر کارآمدی خیریه ها از شفافیت پاسخگویی و مسئولیت‌پذیری می‌گذرد شفافیت یک قاعده در نظام‌های مردم‌سالار و گفتگوی بین دولت و شهروندان است پاسخگویی ذیل شفافیت ایجاد می‌شود که شامل پاسخگویی اداری و قانونی و اخلاقی می شود.

این کارشناس امور خیریه یادآوری کرد: مسئولیت پذیری گرایشی به مسئول بودن است که دارای دو قسمت نگران بودن و احساس مسئولیت کردن و اجرای قواعد اجتماعی می‌شود مسئولیت شامل مسئولیت در قبال خود دیگران محیط زیست و خدا می شود.

وی در پایان با اشاره به آمار سال ۲۰۱۷ در خصوص خیریه های جهانی گفت: بر اساس این آمار ۸۵ درصد از خیریه ها دارای حساب های شفاف در سطح بین‌المللی هستند اما جالب این است که تعداد بسیار کمی حاضرند اسناد خود را به صورت عمومی منتشر نمایند.

در ادامه  کاشانی یکی دیگر از شرکت کننده ها در این پنل تخصصی، مهمترین چالش در امر خیریه کشور را مبانی نظری دانست و گفت: همچنان تعریف مشخصی از واژه خیر در کشور وجود ندارد و باید در امور خیر به مفهوم مشخصی از امنیت رفاه و عدالت برسیم و تا زمانی که مفهوم عدالت مشخص نشود حکمرانی نمی تواند برای آن تصمیم درست بگیرد.

وی خاطرنشان کرد در حوزه سخت‌افزاری امنیت مشکلی وجود ندارد اما در حوزه نرم‌افزاری مردم نمی دانند از چه چیز باید بترسند و از چه نترسند، البته رابطه بین امنیت و عدالت باعث تامین اجتماعی می شود که در آن انسان ها احساس آرامش می کنند. در حقیقت مردم احساس امنیت و عدالت نسبت به آینده ندارند که باعث چالش می شود.

این فعال حوزه امور خیر در کشور یادآوری کرد: رفاه کاملاً با تأمین اجتماعی گره خورده است و ساختار و تشکیلات نیز یکی دیگر از چالش‌های مهم بخش خیر در کشور است اما متاسفانه در ایران به جای آنکه روندها را مدیریت کنیم به ساختارسازی روی آورده ایم که این خود موجب تورم سازمانی شده است.

کاشانی افزود: در کشور دچار تورم قوانین هستیم و همچنین در بخش هایی نیز قانون وجود ندارد و صد البته مجموعه قوانین حوزه خیر باید بازبینی شود و قوانین جدید مورد اجرا گردند هرچند دولت ها نتوانسته اند به خوبی حکمرانی کنند و به جای سیاست گذاری وارد امر اجرا شده اند.

وی در پایان تاکید کرد: اگر حکمرانی امر خیر به معنای واقعی وجود داشت دیگر نیازی به کمیته امداد نداشتیم و امروز باید به سوی حذف کمیته امداد می رفتیم.

در انتهای این پنل تخصصی خانم دکتر گرمارودی انسان‌شناس از زوریخ با مقایسه تاریخی امورخیریه در اروپای قرن نوزدهم تا به امروز خاطرنشان کرد: مسئله شفافیت در امور خیریه در کشورهای اروپایی نیز وجود داشته و دارد.

وی گفت: همانطور که خیریه در کشورهای اسلامی و ایران از تاریخ قدیمی برخوردار هستند در اروپا نیز این چنین است در حالیکه امور خیریه موجب رشد اروپا و تشکیل جامعه مدنی شده است.

گرمارودی افزود: خیریه ابزاری برای انسجام اجتماعی و وحدت ملی و پوشش بحران ها است و بازیگران حکمرانی در امور خیریه باید تحلیل نظری داشته باشند.

 این انسان شناس در پایان گفت: همیشه دغدغه در حوزه های نظری و اجرایی در خصوص تغییر و تحول ها وجود داشته است آن چیزی که هنوز در ایران مغفول مانده حوزه نظری است.