هدف فایل کوین، ایجاد یک شبکه همتا‌به‌همتا (P2P) برای ذخیره‌سازی و بازیابی داده‌های دیجیتال است. این شبکه از فناوری غیرمتمرکز بلاک چین برای رسیدن به این هدف استفاده می‌کند؛ اما نحوه کارکرد فایل کوین چیست؟ می‌توان به زبان ساده این‌طور گفت که کاربران در فایل کوین می‌توانند فضای ذخیره‌سازی بلااستفاده خود را در یک شبکه جهانی از کامپیوترها به اشتراک بگذارند و کاربران دیگر از آن استفاده کنند.
فایل کوین از تکنولوژی غیرمتمرکز بلاک چین استفاده می‌کند تا بتواند مسائلی مانند حریم خصوصی داده‌ها، مقاومت در برابر سانسور و دردسترس‌بودن داده‌ها را حل کند. این شبکه جایگزینی برای سرویس‌های ذخیره‌سازی ابریِ سنتی ارائه داده و به کاربران اجازه می‌دهد از فضای ذخیره‌سازی بلااستفاده در یک شبکه توزیع‌شده استفاده کنند. این امر منجر به ایجاد یک زیرساخت ذخیره‌سازی قوی و مقاوم در برابر سانسور می‌شود. در این مقاله به بررسی عمیق‌تر این پروژه جالب و فناوری و فلسفه ایجاد چنین سیستمی می‌پردازیم.
فایل کوین (Filecoin)، یک شبکه ذخیره‌سازی غیرمتمرکز است که یک ارز دیجیتال نیز با همین نام و با نماد اختصاری FIL دارد. هدف فایل کوین ایجاد یک بازار جهانی و همتا‌به‌همتا P2P برای ذخیره‌سازی و بازیابی اطلاعات دیجیتال است. این پلتفرم با استفاده از فناوری بلاک چین به کاربران اجازه می‌دهد فضای ذخیره‌سازی استفاده‌نشده خود را در یک شبکه جهانی از کامپیوترها به اشتراک بگذارند.
در این شبکه، کاربران می‌توانند فضای ذخیره‌سازی موجود خود به سایر کاربرانی که نیاز به ذخیره داده‌های خود دارند، اجاره دهند. آنها در ازای این کار پاداشی در قالب ارز دیجیتال فایل کوین (ارز دیجیتال بومی شبکه فایل کوین) کسب می‌کنند. ماهیت غیرمتمرکز فایل کوین قصد دارد راه‌حلی کارآمدتر و مقرون به صرفه‌تر برای ذخیره‌سازی داده‌ها در مقایسه با سرویس‌های متمرکز ذخیره‌سازی ابری سنتی ارائه دهد.
شبکه فایل کوین برای تضمین یکپارچگی و قابلیت اطمینان داده‌های ذخیره‌شده، به ترکیبی از الگوریتم‌های رمزنگاری، از جمله الگوریتم اثبات تکرار (Proof of Replication یا PoRep) و اثبات فضا- زمان (Proof of Spacetime یا PoSt) متکی است. اما دلیل استفاده از این الگوریتم‌ها در فایل کوین چیست؟
از طریق این الگوریتم‌ها، شرکت‌کنندگان شبکه در واقع ثابت می‌کنند که داده‌هایی را که ذخیره آن را بر عهده گرفتند، واقعاً ذخیره می‌کنند. از‌آن‌جایی‌که فایل کوین یک شبکه غیرمتمرکز است و نهادی مرکزی برای کنترل عملکرد شرکت‌کنندگان وجود ندارد، وجود چنین الگوریتم‌هایی برای اثبات ذخیره‌سازی ضروری است.
بیشتر بخوانید: بهترین پلتفرم‌های غیرمتمرکز ذخیره‌سازی و اشتراک فایل
فایل کوین توسط پروتکل لبز (Protocol Labs) ایجاد شد، یعنی همان شرکتی که پشت سیستم فایل بین سیاره‌ای (IPFS)، مولتی‌فورمتس (Multiformats)، آی‌پی‌ال‌دی (IPLD) و تست‌گراند (Testground) است. فایل کوین در سال ۲۰۱۷ یک عرضه اولیه کوین (ICO) برگزار کرد و مبلغی معادل ۲۵۷ میلیون دلار نیز در این مرحله سرمایه جمع‌آوری کرد. این میزان، یکی از بزرگترین فروش‌های اولیه توکن (کوین) در تاریخ بود. جالب است بدانیم که ۱۸۶ میلیون دلار از آن، در ساعت اول توسط پروتکل لبز جمع‌آوری شد.
بااین حال، این شرکت در عرضه اولیه کوین خود، تنها برای سرمایه‌گذاران معتبر و نهادی مطابق با مقررات ایالات متحده امکان‌پذیر بود. پروتکل‌لبز توکن‌های FIL را با استفاده از SAFT (توافق‌نامه ساده برای توکن‌های آتی) به سرمایه‌گذاران فروخت. سرمایه‌گذاران نیز توکن‌های خود را در اولین بلاکِ شبکه فایل کوین در زمان راه‌اندازی دریافت کردند.
بیشتر بخوانید: عرضه اولیه کوین ICO چیست؟
شبکه فایل کوین از طریق یک سری تعاملات بین طرفین اصلی یا کاربران آن کار می‌کند:
قیمت اجاره فضای ذخیره‌سازی در این بازار ثابت نیست و از طریق نیروهای پویای عرضه و تقاضا تعیین می‌شود.
پس از توافق بر سر یک قرارداد ذخیره‌سازی، ارائه‌دهنده فضای ذخیره‌سازی باید به‌طور دوره‌ای به شبکه ثابت کند که داده‌های کاربران را به‌درستی ذخیره می‌کند. این کار از طریق دو الگوریتم اثبات کلیدی انجام می‌شود:
الگوریتم اثبات تکرار تضمین می‌کند که ارائه‌دهنده فضای ذخیره‌سازی واقعاً یک کپی منحصربه‌فرد از داده‌های کاربر را ذخیره کرده است، در حالی که الگوریتم اثبات فضا-زمان تأیید می‌کند که داده‌ها در طول یک دوره زمانی مشخص ذخیره شده‌اند.
این الگوریتم‌ها نه تنها شبکه را در برابر رفتارهای مخرب و تقلب ایمن می‌کنند، بلکه میان ارائه‌دهنگان فضای ذخیره‌سازی و اجاره‌کنندگان اعتماد ایجاد می‌کنند، چراکه کاربران می‌توانند مطمئن باشند که داده‌های آنها به‌صورت ایمن در سراسر شبکه ذخیره می‌شود.
فایل کوین دارای دو نوع بازار اصلی است:
در بازار ذخیره‌سازی، کاربران به ماینرها (ارائه‌دهندگان فضای ذخیره‌سازی) پول می‌دهند تا داده‌های آنها را ذخیره کنند. در بازار بازیابی، هزینه‌ها به ماینرها پرداخت می‌شود تا داده‌ها را بازیابی کنند. این ساختار دو بازاره، کارایی را هم در ذخیره‌سازی و هم در دسترسی به داده‌ها تضمین کرده و بالا می‌برد.
با افزایش تقاضا برای ذخیره‌سازی یا کاهش عرضه فضای ذخیره‌سازی، هزینه ذخیره‌سازی افزایش می‌یابد و بالعکس. این مکانیسم قیمت‌گذاری پویا به شبکه اجازه می‌دهد با شرایط در حال تغییر بازار سازگار شود و اطمینان حاصل کند که قیمت‌ها بازتاب‌دهنده ارزش واقعی منابع ذخیره‌سازی هستند؛ همچنین بازاری رقابتی در قیمت‌گذاری ایجاد می‌کند.
فایل کوین با ارائه راه‌حلی غیرمتمرکز و کارآمد برای ذخیره‌سازی داده‌ها، مزایای قابل توجهی نسبت به شرکت‌های فضای ذخیره‌سازی سنتی و ابری دارد. برخی از ویژگی‌های اصلی و مزایای استفاده از فایل کوین عبارتند از:
| ویژگی‌های فایل کوین | مزایا |
| تمرکززدایی | کاهش خطر از دست دادن داده‌ها و افزایش حریم خصوصی |
| مکانیسم‌های اجماع | تضمین ذخیره‌سازی و بازیابی ایمن داده‌ها و حفظ یکپارچگی فایل‌ها |
| مشارکت تشویقی | تشویق کاربران برای در اختیار قرار دادن ظرفیت ذخیره‌سازی خود در ازای توکن FIL |
| مقیاس‌پذیری | اطمینان از دردسترس‌بودن ظرفیت ذخیره‌سازی حتی با افزایش تقاضا |
توکن FIL، ارز دیجیتال بومی شبکه فایل کوین است. کاربران با استفاده از ارز دیجیتال فایل کوین، هزینه خدمات ذخیره‌سازی و بازیابی داده‌ها را پرداخت می‌کنند. از طرف دیگر، ارائه دهندگان فضای ذخیره‌سازی در فایل کوین این ارز دیجیتال را دریافت می‌کنند. مشوق‌های اقتصادی ایجاد شده از طریق توکن FIL، برای تشویق کاربران به مشارکت در فضای ذخیره‌سازی و حفظ یکپارچگی شبکه طراحی شده‌اند.
توکن FIL چندین هدف را در شبکه فایل دنبال می‌کند:
شبکه فایل کوین توسط شرکت پروتکل لبز (Protocol Labs)، همان تیمی که پشت «سیستم فایل بین سیاره‌ای» (IPFS) است، توسعه داده شده است. اما رابطه بین پروتکل IPFS و فایل کوین چیست؟
پروتکل IPFS یک روش جدید برای اشتراک‌گذاری فایل‌ها به صورت آنلاین است. به جای استفاده از یک سرور مرکزی (مانند گوگل درایو)، پروتکل IPFS به افراد امکان می‌دهد فایل‌ها را مستقیماً و به صورت همتا‌به‌همتا با یکدیگر به اشتراک بگذارند. هر فایل بر اساس محتوای خود یک آدرس منحصربه‌فرد دریافت می‌کند که یافتن و اشتراک‌گذاری فایل‌های خاص را آسان می‌کند.
شبکه فایل کوین یک سیستم پاداش به این پروتکل اضافه می‌کند. این شبکه افراد را تشویق می‌کند تا فضای ذخیره‌سازی خود را به اشتراک بگذارند و با پرداخت ارز دیجیتال فایل کوین، با استفاده از پروتکل IPFS فایل‌ها را ذخیره و بازیابی کنند. بنابراین، اگر به دیگران اجازه دهید از فضای ذخیره‌سازی شما برای ذخیره فایل‌ها استفاده کنند، می‌توانید ارز دیجیتال را به‌عنوان پاداش کسب کنید.
با ترکیب این عناصر، فایل کوین به دنبال ایجاد یک شبکه ذخیره‌سازی غیرمتمرکز و کارآمد است که در برابر سانسور مقاوم بوده و جایگزینی مقرون به صرفه‌تر برای خدمات ذخیره‌سازی ابری سنتی ارائه می‌دهد. کاربران می‌توانند از یک شبکه توزیع‌شده برای خدمات ذخیره‌سازی بهره‌مند شوند و در کنار آن، استفاده از بلاک چین و الگوریتم‌های اثبات به تأمین امنیت و قابلیت اطمینان داده‌های ذخیره شده کمک می‌کند.
مدل اقتصادی فایل کوین یا توکنومیکس (Tokenomics) آن، برای حفظ سلامت و رشد شبکه طراحی شده است. گردش توکن‌های FIL در اکوسیستم اهداف متعددی را دنبال می‌کند:
ارائه‌دهندگان فضای ذخیره‌سازی با اجاره دادن فضای دیسک خود و ذخیره داده‌ها در آن، ارز دیجیتال FIL کسب می‌کنند. این امر هم یک مشوق برای خدمات ذخیره‌سازی است و هم تضمین می‌کند که ظرفیت شبکه همگام با تقاضا رشد کند. از سوی دیگر، کاربران برای دسترسی به این ظرفیت ذخیره‌سازی، ارز دیجیتال فایل کوین را پرداخت کرده و از خدمات این شبکه غیرمتمرکز بهره می‌برند.
عرضه FIL برای تطبیق با رشد و استفاده از شبکه طراحی شده است و مکانیسم‌هایی برای تنظیم انتشار توکن‌های FIL جدید بر اساس نیازهای شبکه دارد. این مدل اقتصادی به دنبال ایجاد تعادل بین تشویق ارائه دهندگان ذخیره‌سازی و حفظ یک سرویس مقرون به صرفه و کارآمد برای کاربران است.
استیک کردن یا سپرده‌گذاری توکن FIL در واقع به معنای مشارکت در شبکه به‌عنوان یک ماینر است. فرایند استیک کردن ارز دیجیتال فایل کوین معمولاً شامل چندین مرحله است:
البته مشکل این سیستم این است که هزینه ورود به شبکه و فعالیت به عنوان یک ماینر می‌تواند برای بسیاری از افراد بالا باشد. در واقع، از آنجایی که استیک کردن ارز دیجیتال فایل کوین مستلزم سرمایه‌گذاری قابل‌توجهی در وثیقه FIL و تجهیزات خاص است، استخراج و استیک کردن FIL در درجه اول برای کسانی که زیرساخت‌های مرکز داده را اداره می‌کنند و سایر افرادی که منابع فراوانی دارند، گزینه‌ای مناسب است.
فایل کوین یک شبکه ذخیره‌سازی غیرمتمرکز با پایگاه کاربری در حال رشد است، بنابراین می‌تواند در بلندمدت برای سرمایه‌گذاران سود خوبی به همراه آورد. نکته مهم این است که خریداران برای درک اینکه آیا خرید ارز دیجیتال فایل کوین سرمایه‌گذاری خوب است، ابتدا باید عوامل بنیادی یا فاندامنتال، پویایی بازار، رقبای فایل کوین و ریسک‌پذیری خود را در نظر بگیرند.
توکن FIL دارای حداکثر مقدار عرضه ۲ میلیارد است و مقدار سکه در گردش آن را می‌توانید در صفحه اطلاعات فایل کوین (FIL) مشاهده کنید. از کل عرضه توکن، ۷۰ درصد آن برای پاداش‌های استخراج در نظر گرفته شده است. علاوه بر این، نرخ انتشار توکن‌های جدید با بلوغ شبکه به تدریج کاهش می‌یابد که هدف آن تضمین قابلیت پایداری بلندمدت شبکه است.
سیستم فعلی فایل کوین برای شرکت‌کنندگان پیچیده و تا حدودی چالش‌برانگیز است که می‌تواند مانعی برای پذیرش و رشد بیشتر آن باشد. تیم توسعه فایل کوین اقرار کرده که شبکه هنوز در مراحل اولیه توسعه است و جای پیشرفت در سرعت و عملکرد وجود دارد.
بااین‌حال، شبکه به‌طور فعال در حال کار بر روی پیاده‌سازی ویژگی‌های اضافی مانند قراردادهای هوشمند است تا انعطاف‌پذیری و کاربرپسندی شبکه را افزایش دهد. این تحول باعث ایجاد حدس و گمان‌هایی در مورد پتانسیل فایل کوین برای ارائه خدمات وب ۳ با کاربردهای دنیای واقعی مانند محاسبات و ذخیره‌سازی شده است.
دنیای بلاک چین در حال حاضر میزبان مجموعه متنوعی از پروژه‌هایی است که هدف آنها مانند فایل کوین، تحول در نحوه ذخیره‌سازی و مدیریت داده‌ها است. در اینجا به برخی پروژه‌های غیرمتمرکز دیگر که در زمینه ذخیره‌سازی داده رقیب فایل کوین هستند، اشاره می‌کنیم:
بله، به دلیل ماهیت غیرمتمرکز، فقدان نقطه ضعف مرکزی، نبود کنترل مرکزی و رمزنگاری با بالاترین استانداردها، فایل کوین در برابر سانسور مقاوم است.
ذخیره امن NFTها، دارایی‌های درون بازی، بایگانی ارزان اطلاعات نسبت به فضای ابری و …
ماینرها فضای بدون استفاده خود را اجاره می‌دهند و کاربران برای ذخیره‌سازی، بازیابی و توزیع اطلاعات به آنها توکن FIL پرداخت می کنند. Filecoin از IPFS برای مدیریت غیرمتمرکز فایل ها استفاده می‌کند.
خیر، دارایی های فایل کوین در شبکه دیگری قابل‌دسترس نیستند؛ اما این شبکه با ابزارهای اتریوم (مانند کیف پول‌ها) برای تراکنش‌ها سازگار است.
بله، Filecoin یک جایگزین کاربردی در وب ۳.۰ برای سرویس‌های فضای ابری متمرکز در وب ۲.۰ مانند گوگل درایو به شمار می‌رود.
حداکثر ۲ میلیارد توکن FIL وجود خواهد دارد.
فایل کوین (FIL)، یک شبکه ذخیره‌سازی غیرمتمرکز است که راه‌حلی ایمن، مقرون‌به‌صرفه و متمرکز بر حریم خصوصی برای ذخیره‌سازی داده‌ها ارائه می‌کند. با بهره‌گیری از فناوری بلاک چین، فایل کوین یک بازار جهانی و همتا‌به‌همتا برای ذخیره‌سازی و بازیابی اطلاعات دیجیتال ایجاد کرده است.
این شبکه به عنوان یک بازار غیرمتمرکز عمل می‌کند که کاربران در آن فضای ذخیره‌سازی بلا استفاده را خرید و فروش می‌کنند. کاربرانی که ظرفیت فضای ذخیره‌سازی دارند می‌توانند ارائه‌دهنده فضای ذخیره‌سازی شوند و با ارائه منابع خود، توکن FIL کسب کنند، در حالی که اجاره‌کنندگان فضای ذخیره‌سازی در ازای این خدمات توکن FIL پرداخت می‌کنند.
غیرمتمرکز بودن فایل کوین توسط الگوریتم‌های اجماع اثبات تکرار و اثبات فضا-زمان امکان‌پذیر می‌شود. این الگوریتم‌ها یکپارچگی داده‌های ذخیره شده را تضمین کرده و مسائلی مانند حریم خصوصی داده‌ها، مقاومت در برابر سانسور و در دسترس بودن داده‌ها را برطرف می‌کند.
