این روزها بازار رمزارزها داغ شده است و با نوسانات و افت شاخص بورس بسیاری فعالان این بازار به سمت مبادله در ارزهای دیجیتال حرکت کرده‌اند. در این بین با استقبال مردم از این بازار، کلاهبرداران هم از این موضوع سوءاستفاده کرده‌اند و همچنین برخی از کارشناسان حوزه رمزارز این قبیل اتفاقات را منوط به نبود قانون و موضع مشخص دولت نسبت به رمزارزها دانستند. در این زمینه، براساس آخرین اظهارات رئیس‌کل بانک مرکزی مشخص شد، تنها کسانی که به‌صورت رسمی رمزارز استخراج می‌کنند مجاز هستند برای واردات از آن استفاده کنند و استفاده رمزارزها به قصدی غیر‌از واردات کالا مجاز نیست. پس از آن به فاصله چند ساعت مرکز ملی فضای مجازی از فعالیت بدون مجوز قانونی سایت‌های خرید و فروش رمزارز خبر داد. با توجه به اینکه هر گونه فعالیت در حوزه رمزارزها نیازمند استفاده از سامانه شبکه الکترونیکی پرداخت کارتی(شاپرک) است در گام بعدی انتظار می‌رفت شرکت شاپرک به فعالیت‌ها در حوزه رمزارزها واکنش نشان دهد.
پس از این اقدامات و اطلاع رسانی‌ها شرکت شاپرک به‌عنوان یکی از زیرساخت‌های مهم کشور برای انجام مبادلات خرد بین افراد، به کارگزاری‌های ارائه خدمات پرداخت بخشنامه‌ای ابلاغ کرد.
کاظم دهقان، مدیرعامل شرکت شاپرک روز سه‌شنبه ۱۲ اسفند طی بخشنامه‌ای به مدیران‌عامل شرکت‌های پرداخت‌یار از قطع ارائه خدمات برای افراد و اشخاصی که به فعالیت‌های غیرقانونی در حوزه رمزارزها مشغول هستند، خبر داد. در این بخشنامه که با موضوع رعایت الزامات و ضوابط و فرآیندهای اجرایی فعالیت پرداخت‌یاران و پذیرندگان پشتیبانی ابلاغ شده، آمده است با توجه به ممنوعیت‌های قانونی کشور در ارتباط با رمزارزها، تمام پذیرنده‌ها از ارائه خدمات به فعالان غیرقانونی در حوزه رمزارزها معذور هستند.
در این بخشنامه که به مدیران شرکت‌های پرداخت‌یار ابلاغ شده، آمده است: مطابق با ماده ۱۲ فصل دوم الزامات، ضوابط و فرآیند اجرایی فعالیت پرداخت‌یار و پذیرندگان پشتیبانی شده در نظام پرداخت کشور از کتابچه الزامات جامع پرداخت‌یاری، «پرداخت یار موظف به فعالیت در چارچوب قوانین جمهوری اسلامی ایران و رعایت الزامات و دستورالعمل‌های وضع شده توسط بانک مرکزی بوده و در صورت تخطی پرداخت‌یار از قوانین و مقررات مطابق با آیین‌نامه‌های انضباطی متناظر با آن برخورد خواهد شد». همچنین مطابق بند ۷-۱۲ ماده ۷ با موضوع الزامات پرداخت‌یاری، پرداخت‌یار موظف به اتخاذ تدابیر و تامین ملزومات فنی لازم جهت نظارت مستمر و هوشمند بر عملکرد پذیرندگان خود است و در صورت مواجهه با فعالیت مغایر با قوانین جمهوری اسلامی ایران یا نقض ضوابط شبکه پرداخت توسط پذیرنده، مکلف به قطع خدمت و ارائه گزارش به شرکت شاپرک و دادستانی است.
از این رو ضروری است ضمن دقت در رعایت مستمر عدم ارائه خدمت به کسب‌و‌کارهای نامتعارف و خلاف قوانین جمهوری اسلامی ایران، بلافاصله پس از دریافت این نامه، نسبت به قطع خدمات پرداخت الکترونیک به پذیرندگان پشتیبانی شده که کالا یا خدمات مغایر با قوانین جمهوری اسلامی ایران و الزامات و قوانین بانک مرکزی ارائه می‌کند، اقدام کنند.
در ادامه این بخشنامه تاکید شده‌است که منظور از کالا یا خدمات مغایر با قوانین جمهوری اسلامی ایران و الزامات و قوانین بانک مرکزی فعالیت‌ها و کسب‌و‌کارهایی مشابه یا یکسان با مواردی از قبیل فروش رمزارز، فروش VPN، سایت‌های شرط‌بندی و قمار و... بوده است و مطابق با این بخشنامه از شرکت‌های پرداخت‌یار خواسته شده در صورت احراز تخلف و شناسایی پذیرندگان مختلف، نسبت به قطع خدمات ارائه شده اقدام و نتیجه را به شرکت شاپرک اطلاع‌رسانی کنند. همچنین در ادامه این بخشنامه شرکت شاپرک تعهد کرده که درصورت نقض قوانین از طرف هریک از شرکت‌های پرداخت‌یار، با آنها مطابق با آیین‌نامه انضباطی برخورد خواهد کرد.
در چند روز اخیر مقامات بانک مرکزی درخصوص امکان خرید و فروش رمزارزها در کشور توضیحاتی ارائه کرده‌اند. عبدالناصر همتی درباره مبادله رمزارزها در کشور اظهار کرد: در این خصوص مصوبه هیات وزیران را دریافت کردیم که اخیرا اصلاحاتی هم روی آن انجام شد و مقرر شد افرادی که به‌طور قانونی و رسمی رمزارز تولید می‌کنند، این امکان را داشته باشند که برای واردات از آن استفاده کنند. او در ادامه اظهاراتش گفت: به زودی برای بیت‌کوین صرافی‌هایی مشخص می‌کنیم که فقط برای مبادلات تجاری بتوان از آن استفاده کرد.
همچنین همتی تاکید کرد: خرید و فروش بیت‌کوین آزاد نمی‌شود فقط افرادی که به‌طور رسمی بیت‌کوین استخراج کرده‌اند، تنها برای واردات کالا می‌توانند از رمزارز استفاده کنند.
علاوه‌بر این، محمدرضا مانی یکتا، معاون اداره نظام‌های پرداخت بانک مرکزی در یک برنامه تلویزیونی به صراحت اعلام کرد: براساس قانون شورای عالی مبارزه با پولشویی و مصوبه هیات دولت در سال ۹۸ «مبادله رمزارزها مانند بیت‌کوین در ایران» ممنوع است. او در ادامه اظهارات خود گفت: مردم بدانند خطرهای این رمزارزها بسیار زیاد است و پرونده‌های بسیاری در زمینه کلاهبرداری، سرقت از کیف پول و مسدود شدن کیف پول رمزارزها تشکیل شده است. در موضوع رمزارزها با یک پدیده روبه‌رو هستیم که اثر آن در کشورها یکنواخت نیست و هیچ پشتوانه دولتی و حاکمیتی در دنیا برای رمزارزها وجود ندارد.
معاون اداره نظام‌های پرداخت بانک مرکزی ادامه داد: در سال ۲۰۱۶ میزان مبادلات روزانه رمزارزها ۱۳۰ میلیارد دلار بوده که همچنان این رقم حفظ شده و به دلیل غیر‌مجاز بودن این حوزه برآورد دقیقی از مبادلات آن در کشور وجود ندارد. البته میزان مبادلات رمزارزها قابل مقایسه با بازارهای دیگر مانند سهام و طلا نیست. بیش از ۶ هزار رمزارز در دنیا وجود دارد که ۶۰ درصد سهم این بازار در اختیار بیت‌کوین است.
یکتا گفت: به علت پشتوانه نداشتن رمزارزها نوسانات قابل ملاحظه‌ای در حد ۱۵ تا ۲۰ درصد در روز برای آن وجود دارد. به‌عنوان نمونه در سال ۲۰۱۶ بیت‌کوین ۲۰ هزار دلار افزایش قیمت داشت، اما در چند ساعت بهای آن کاهش بسیار زیادی داشت. شبکه تراکنش‌های بیت‌کوین کامل شفاف است، اما برعکس بازارهای سرمایه‌ای در فضای مبادلات رمزارزها نهاد ناظری وجود ندارد و عرضه گسترده و ناگهانی آن موجب افزایش یا کاهش شدید قیمت رمزارزها می‌شود.
