«یک کلاهبرداری چندمیلیون دلاری که شامل آیفون‌هایی با تخفیف بسیار زیاد بود، باعث شده است جیب هزاران نفر در ایران خالی شود و هم‌زمان نشان داده است مصرف‌کنندگانش تا چه اندازه برای دستیابی به این دستگاه‌های همراه ارزشمند تلاش می‌کنند.» این چند جمله، بخشی از گزارش روزنامه فایننشال‌تایمز درباره شرکت «کوروش‌کمپانی» در ایران بود که بهمن‌ماه سال گذشته به‌صورت رسمی کلاهبرداری آن اعلام شد. این شرکت با وعده فروش آیفون ۲۰ میلیون تومانی و حمایت بازیگران مطرح توانست سرمایه‌های زیادی را جلب کند، اما ناگهان دفتر این شرکت در بهمن‌ماه سال گذشته بسته و اعلام شد که مالک آن یعنی امیرحسین شریفیان پنج‌ماه پیش از این ماجرا از کشور خارج شده است. او مدتی بعد در گفتگو با یکی از یوتیوبر‌های ایرانی گفت، میزان بدهکاری‌اش به مشتریان حدود ۲/۷ میلیون دلار بوده، نه ۳۵ میلیون دلار.
به گزارش هم میهن، برند تجاری کوروش کمپانی از حدود شش‌سال پیش در تهران کارش را با تعمیرات تجهیزات الکترونیکی شروع کرد و مدتی بعد به فروش گوشی و محصولات مرتبط با آن روی آورد، اما نه به شیوه فروشگاه‌های دیگر. همین رویه باعث شد که از آبان‌ماه ۱۴۰۱ رسیدگی به این موضوع براساس گزارش‌های دریافتی از سوی ضابطان خاص شروع شود، اما مدیرعامل این شرکت، پنج‌ماه قبل و پیش از اینکه ضابطان نسبت به این موضوع ورود کنند و پرونده‌ای برای این شرکت تشکیل شود، از کشور خارج شده بود.
اسفندماه سال گذشته پنج نفر از اعضای اصلی شرکت دستگیر و ۲۵ سلبریتی تبلیغ‌کننده این شرکت به پلیس احضار و وجوه دریافتی بازگردانده شد و همان ماه هم اعلان قرمز امیرحسین شریفیان در پلیس اینترپل اعلام شد. طبق آنچه رئیس پلیس امنیت اقتصادی در روز‌های بعد از اعلام رسمی خبر کلاهبرداری این شرکت روایت کرد، تا چهارماه پیش از فرار مالک این شرکت، درخواست بررسی عملکرد این مجموعه به دستگاه قضایی داده شده بود، اما روند آن طول کشید.
حسن رحیمی ۲۶ اسفندماه سال گذشته گفته بود: «قبل از اینکه این اتفاقات بیفتد، تجمعاتی در این زمینه وجود داشت. این مجموعه ابتدا خوب کار می‌کرد، اما پس از آن دچار مشکل شد و این تجمعات مقابل ساختمان آن شکل گرفتند و ما در آن زمان درخواست بررسی را داده بودیم. این شرکت از تمام بخش‌ها مجوز‌ها را داشت. اکنون کسانی که این مجوز‌ها را صادر کرده‌اند یکی از پس از دیگری به اداره پلیس در حال احضارند و باید پاسخگو باشند.»
تا تاریخ ۲۱ فروردین‌ماه، ۵هزار و ۱۰۰ نفر از این شرکت شکایت کرده بودند و طبق آخرین اطلاعاتی که سخنگوی قوه‌قضائیه مطرح کرده است، پرونده به‌صورت ویژه در حال رسیدگی است و دادستان تهران نظارت کامل بر آن دارد.
سخنگوی وزارت خارجه هفته گذشته درباره استرداد متهم کوروش‌کمپانی گفته بود: «اقدامات این وزارتخانه درباره این موضوع متنوع و متعدد بوده است؛ یادداشت‌ها، دیدار‌ها و گفتگو‌ها با مقامات کشور همسایه، چه در خود آن کشور از طریق سفارت و سرکنسولگری ایران و چه در تهران. بین دستگاه دیپلماسی و قوه‌قضائیه همکاری مشترکی وجود دارد و در برنامه اقدامات ایران برای استرداد و بازگرداندن این مجرم به ایران وجود دارد و جزو برنامه‌های جاری دستگاه دیپلماسی است. حالا مدیرعامل شرکت کوروش‌کمپانی به اتهام کلاهبرداری تحت تعقیب است و اموال منقول این شرکت در نقاط مختلف کشور مانند قایق‌هایی در جزیره کیش شناسایی و توقیف شده است. پیگیری هم‌میهن از مراجع رسمی پیگیر این پرونده تنها به این پاسخ ختم شد: «پرونده در حال پیگیری است.»
یکی از مسئولان پلیس امنیت اقتصادی که خواست نامش در گزارش نیاید در پاسخی کوتاه به هم‌میهن می‌گوید که این پرونده در حال پیگیری است.
مالباختگان می‌گویند، پیش از عید وعده داده شده بود که تا پایان فروردین‌ماه پیامکی برای احضار و اعلام شماره حساب دریافت می‌کنید، اما می‌گویند تا امروز این پیامک را دریافت نکرده‌اند. آن‌ها بار‌ها برای رسیدن به نتیجه قرار تجمع گذاشتند و بعضی از مالباختگان تا امروز دو تا سه بار برای پیگیری پرونده به مراجع مربوط مراجعه کرده و پاسخ گرفته‌اند که ابتدا همه مالباخته‌ها باید شکایت کنند تا رسیدگی‌های بعدی ادامه پیدا کند.
«کیوان» یکی از مالباختگان این پرونده است که نزدیک به ۲۰۰ میلیون تومان از سفارشات خود را دریافت نکرده و در حال پیگیری این پرونده است. او پیش از عید همراه چند نفر از مالباختگان که بیش از ۱۰۰ میلیون تومان خسارت دیده‌اند، این وعده را شنیده‌اند که تا اواخر فروردین‌ماه پیامکی برای اعلام شماره حساب و دریافت خسارت دریافت می‌کنند، اما تا امروز خبری نشده است.
او از شش‌سال پیش با کوروش کمپانی آشنا بود؛ زمانی که یک مجموعه تعمیرات لپ‌تاب و موبایل بود و در زیرزمین یک ساختمان در بلوار فردوس تهران کارش را شروع کرده بود و مشتریان زیادی داشت. دلیل استقبال از این تعمیرگاه بی‌نام و نشان هم هزینه تعمیرات پایین آن بود.
او می‌گوید: «از حدود شش‌سال پیش این شرکت را می‌شناختم و از آن‌ها خدمات می‌گرفتم. آن‌ها یک زیرزمین داشتند که کار تعمیرات موبایل و لپ‌تاب انجام می‌دادند و همان زمان هم به نسبت تعمیرگاه‌های دیگر تعرفه ارزان‌تری داشتند، مثلاً اگر قیمت تعویض ال. سی. دی گوشی به‌طور متوسط یک میلیون تومان بود، این شرکت از شما ۵۰۰ هزار تومان دریافت می‌کرد و به همین دلیل تیراژ تعمیرات بالایی داشت. درمجموع هزینه تعمیرات آن‌ها حدود ۴۰ درصد از منطقه‌های دیگر پایین‌تر بود. همان زمان هم مثل یک مجموعه بزرگ فعالیت می‌کرد و بخش‌های مختلفی داشت؛ از پذیرش تا یک سالن جداگانه برای تعمیرکاران و حتی ارسال پیک برای دریافت محصول، اما به این اندازه تبلیغات نداشت. شرکت جدیدشان هم یک آپارتمان دوطبقه در همان منطقه بود.»
کیوان از شهریورماه سال گذشته با کسب‌وکار جدید این شرکت آشنا شد: «فاکتور‌های من حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون است. شهریورماه بود که اولین‌بار سفارشم را ثبت کردم و سر همان ۴۰ روز کاری که گفته بودند، سفارش‌ها را تحویل می‌دادند. اولین سفارشم هشت گوشی بود که تحویل گرفتم. بعد از آن تاخیر‌ها شروع شد و حداقل ۱۰ تا ۲۰ روز تاخیر داشتند. بار سوم که سفارش ثبت کردم، این مشکل پیش آمد. آن اواخر هر هفته برای پیگیری می‌رفتم و دو یا سه محصول تحویل می‌دادند، بعد هم بخشی از سفارش‌هایم را دیگر تحویل ندادند.»
او نخستین‌بار زمانی متوجه کلاهبرداری کوروش کمپانی شد که خبر‌ها به‌صورت رسمی درباره این موضوع منتشر شد: «اولین‌بار که متوجه شدم این شرکت کلاهبرداری کرده، از طریق خبر‌ها بود. اوایل یکی، دو مرتبه پلمب شد و گفتند به‌دلیل کشف حجاب بوده است. بعد خود صاحب این شرکت -شریفیان- پست می‌گذاشت و می‌گفت که حتماً گوشی‌ها را تحویل می‌دهد و خیال‌تان راحت باشد؛ من نان حرام نمی‌خورم. ابتدا همه‌چیز خوب بود، ولی در یک‌شب از بین رفت. بار دوم هم گفتند اماکن آمده و به‌دلیل مشکل جواز کسب پلمب کرده است.»
یکی از شیوه‌های جذب مشتری توسط این شرکت، جشنواره‌های تخفیف روی محصولاتش بود که آن‌ها را با قیمت‌های بسیار پایین نسبت به بازار به فروش می‌رساند.
کیوان اولین سفارش‌های خود را با قیمت‌های بالاتری نسبت به سفارش‌های روز‌های آخر خریده بود: «اوایل که آیفون سفارش دادم، حدود ۲۵ میلیون تومان قیمت داشتند و فقط یک‌بار با قیمت ۲۰ میلیون تومان خرید کردم. در ماه‌های اول قیمت همه جنس‌ها بالا بود، اما بعد کم‌کم قیمت‌ها پایین آمد. چرا به این شیوه خرید کردن علاقه‌مند شدم؟ چون یکی از کار‌هایی که این شرکت انجام می‌داد این بود که جشنواره می‌گذاشت و تخفیف خوبی روی اجناس می‌داد. برای مثال ایرپادی که ۱۰ میلیون تومان در بازار قیمت داشت، اول شش‌میلیون و ۵۰۰ هزار تومان و بعد با قیمت پنج میلیون یا چهار میلیون و ۵۰۰ هزار تومان می‌فروخت. جنس‌های مختلفی هم داشت؛ ایرپاد، گوشی آیفون، اپل واچ و... بیشتر خرید من ایرپاد و آیفون ۱۳ بود، اما آیفون‌های ۱۴ و ۱۵ و سامسونگ اس ۲۳ هم داشت.»
اولین‌بار یکی از دوستان کیوان او را درجریان فروش ویژه محصولات این شرکت گذاشت: «من بیشتر به تبلیغات زیاد آن‌ها اعتماد کردم که حتی در اتوبان‌ها و روی بیلبورد‌ها هم دیده می‌شد. تمام بازیگران و فوتبالیست‌های معروف را در این تبلیغات می‌دیدی. همه این‌ها آدم را ترغیب می‌کرد که خرید کند. بهمن‌ماه بود که هفته‌ای دو تا سه مرتبه به این شرکت می‌رفتم و با دادودعوا بخش کوچکی از سفارش‌ها را تحویل می‌گرفتم. هفته آخر گفتند که بروید، با شما تماس می‌گیریم، اما بعد متوجه شدیم که کلاهبرداری بوده و رفته‌اند.»
او تعریف می‌کند که در روز‌های آخر فعالیت این شرکت، گوشی‌ها با پیک موتوری از تهران خریده و به مردم تحویل داده می‌شد: «اوایل که برای تحویل سفارش‌ها مراجعه می‌کردیم، می‌گفتند که اجناس را از دوبی آورده‌ایم و بار ما در گمرک گیر کرده است، اما آن اواخر به چشم خودم دیدم که دو، سه پیک موتوری گوشی‌ها را با کوله‌پشتی می‌آوردند، همان‌جا برای من مسجل شد که گمرکی در کار نیست و این اواخر گوشی‌ها را با همان قیمت ۳۰ تا ۳۵ میلیون تومان می‌خرید و به مردم می‌داد. به نظر من این کار یک نوع شگرد بود که آن‌ها از ساعت ۱۱ صبح تا چهار بعدازظهر تعداد مشتریانی که برای دریافت گوشی آمده‌بودند را برآورد می‌کردند و بعد تقریباً به همان اندازه گوشی می‌آوردند و به مردم تحویل می‌دادند.
به نظرم کسی به آن‌ها شک نکرده بود. همیشه یک مامور برای ایجاد نظم آنجا بود؛ چون برخی برای اعتراض به آنجا می‌رفتند و شلوغ می‌شد، اگر شک داشتند که این کار را نمی‌کردند. در گروه‌های تلگرامی هم خوانده‌ام که این شرکت همه مجوز‌ها را داشته است. اگر جواز نداشته باشید که نمی‌توانید در این حجم تبلیغ کنید و صدای تمام گوشی‌فروش‌ها را دربیاورید. روزی که این آقا گوشی را ۲۰ تا ۲۵ میلیون می‌فروخت، در بازار با قیمت ۳۵ میلیون تومان به فروش می‌رفت که خیلی‌ها در بازار اعتراض می‌کردند. اینگونه این شرکت حجم فروش بالایی داشت.»
«کیوان» تعریف می‌کند در میان مشتریان این شرکت، کسانی بودند که خودشان فروشنده بودند و از این شرکت گوشی را ارزان‌تر می‌خریدند تا گران‌تر بفروشند: «برخی از این مشتریان می‌گفتند که ایرپاد را پنج میلیون می‌خرم و خودم در دیوار ۱۰ میلیون می‌فروشم. من خودم این کار را انجام دادم و سریع هم پولش برمی‌گشت. همان‌جا در خود کوروش کمپانی کسی بود که از پرسنل خودشان بود و از شما گوشی را با قیمت بالاتر می‌خرید؛ یعنی شما گوشی را از طبقه بالا می‌خریدی، می‌رفتی طبقه پایین و می‌توانستی گوشی را به این آقا بفروشی و درجا پولش را واریز می‌کرد. خود این فرد روبه‌روی کوروش‌کمپانی مغازه داشت و محصولی که قیمت روز آن ۱۱ میلیون تومان بود را ۱۰ میلیون از شما می‌خرید و در مغازه خودش ۱۱ میلیون می‌فروخت. درواقع این جنس ممکن بود سه دست بچرخد.»
آخرین خبری که خودش درباره این موضوع شنیده این است که مالک کوروش کمپانی با یک گذرنامه جعلی در دوبی است: «پلیس می‌گوید پیگیر اموالش هستیم و از یک طرف هم می‌گویند با یک گذرنامه جعلی در دوبی است و اعلان قرمز اینترپل دارد، اما نمی‌دانیم چرا جلبش نمی‌کنند؟ گفتهاند که اموال این فرد در حال شناسایی است و منتظر فروش آن هستند و علاوه بر این، همه مالباخته‌ها باید شکایت کنند بعد ادامه کار پیگیری شود. الان هم چند ماه گذشته و دیگر همه باید شکایت کرده باشند.»
«امیر» هم یکی دیگر از کسانی است که دفعات زیادی از این شرکت خرید کرده و او هم از ماه بهمن متوجه شده که تحویل سفارش‌ها مثل ماه‌های قبل نیست. آخرین فاکتور را که خرید، متوجه شد که برای تحویل فاکتور‌های قبلی بهانه می‌آورند: «من از آیفون ۲۹ میلیونی خرید کردم تا زمانی که آیفون ۲۰ میلیونی می‌فروختند. اواخر فعالیت این شرکت آنقدر فاکتورهایم را پیگیری می‌کردم که می‌گفتند دیگر زنگ نزن! ما دیگر برای شما فاکتور ثبت نمی‌کنیم و دیگر از ما خرید نکن، چرا هر روز زنگ می‌زنی؟ ولی من یک پارت دیگر خرید کردم که همان هم سرم کلاه رفت. من هربار که تماس می‌گرفتم یک تا دو ساعت پشت خط می‌ماندم، اما باز هم به نتیجه‌ای نمی‌رسیدم و فقط وعده می‌دادند که در روز‌های دیگر می‌فرستند. با این پیگیری‌ها توانستم بعضی از فاکتورهایم را بگیرم. یک‌بار که رفته بودیم جلوی این شرکت و مردم جمع شده بودند؛ زمانی که لیست داده بودند و گفتند که سرلیست گوشی‌ها را می‌دهیم، نام من در لیست بود، خواندند که بالا بروم و گوشی را تحویل بگیرم، مردم هجوم آورده بودند و یک‌نفر با سنگ شیشه دفتر را پایین آورد، پلیس آمد و شلوغ شد. حتی رنگ گوشی هم دیگر مهم نبود و فقط می‌خواستم که گوشی را تحویل بگیرم.»
او می‌گوید که مطمئن است کوروش کمپانی سفارش‌هایی که تا بهمن‌ماه ثبت شده را تحویل داده است: «من از اول این داستان بودم و از آن‌ها خرید می‌کردم. پنج بار آنجا رفته بودم و تعداد زیادی گوشی برای آشنایان و خودم سفارش دادم. شاید نیمی از سفارش‌های بعد از این ماه را تحویل داده باشند و مشتریان شهر‌های دیگر هم تحویل نگرفته‌اند. ما هرچقدر پیگیر این موضوع بودیم، هیچ تاثیری روی این پرونده نداشت. من از دو شخص معمولی شکایت داشتم که دارد به نتیجه می‌رسد، اما چرا شکایت این تعداد آدم به نتیجه نمی‌رسد؟ می‌گویند بعضی از شاکیان گوشی را قبلاً تحویل گرفته بودند، اما گفتهاند تحویل نگرفته‌اند، اما این اشتباه است من تا قبل بهمن‌ماه گوشی‌هایی را که سفارش داده بودم، تحویل گرفتم. قبل از آن بدون پیگیری، خود شرکت زنگ می‌زد و می‌گفت بیایید سفارش‌ها را تحویل بگیرید، اما الان ۱۲ تا آیفون و چند سامسونگ و محصولات دیگری هم داشته‌ام که تحویل نگرفته‌ام. یک روز به ما زنگ نزدند که بیایید یک سوال از شما بپرسیم. شاید من تصمیم داشتم آن ۱۲ آیفون را دوبار به‌عنوان ضرر خودم ثبت کنم، چنین سوالاتی را نمی‌پرسند و پیگیری نمیشود.»
امیر و تعدادی از مشتریان کوروش کمپانی بعد از این ماجرا، از طرف افراد دیگری هم مورد سوءاستفاده قرار گرفتند: «من برای شکایت هرجایی که بگویید رفته‌ام، حتی پلیس فتا. یک‌بار، کسی آمد و گفت که وکالت شما را برعهده می‌گیرم، با افرادی در ارتباطم و می‌توانم پول شما را برگردانم و این میزان هم هزینه می‌گیرم و به همین روش سر ما کلاه گذاشته شد. یک‌بار برای تحویل گوشی‌ها به نمایندگی همدان رفتم، گفتند فردا صبح بیا، اما فردایش نمایندگی جمع کرده بود.»
این کلاهبرداری چطور شکل گرفته بود؟ امیر می‌گوید که این کلاهبرداری در کشور‌های دیگر هم رخ داده است و در این شیوه، کلاهبرداران اجناس مختلفی را که قابلیت نقد شدن سریع دارند، موجود و تبلیغات زیادی برایش انجام می‌دادند: «یکی از آشنایان من می‌گفت که ما این گوشی‌ها را دوبرابر می‌خریم، اما این شرکت گوشی ۲۰ میلیون تومانی پیش‌فروش می‌کرد. برای مثال در این شیوه یک روز ۱۰ نفر گوشی پیش‌خرید می‌کرد و فردا ۲۰ نفر، این شرکت‌ها با پول آن‌ها ۱۰ نفر دیروز را تسویه می‌کردند. همین چرخه آنقدر تبلیغ و ارقام زیادی در این مسیر جابه‌جا می‌شود که برای مثال به پنج هزار عدد پیش‌فروش می‌رسد و شرکت ۵۰۰ عدد گوشی تحویل می‌دهد. این عدد برای فروشنده می‌چربد و به حدی می‌رسد که رقم پیش‌فروش نسبت به تحویل، بیشتر است و فرد کلاهبردار پول‌ها را برمی‌دارد و می‌رود. مگر می‌شود شما یک گوشی ۴۰ میلیونی را ۲۰ میلیون پیش‌فروش کنید. هیچ شغلی در دنیا نیست که هر سه‌ماه در دنیا ۲۰ برابر به شما سود بدهد.»
«محمد» مانند بسیاری از مالباختگان سه روز بعد از پلمب شدن این شرکت، به پلیس امنیت اقتصادی تهران رفت و شکایتش را ثبت کرد. از آن زمان تا اواخر اردیبهشت دو تا سه بار پرونده خود را پیگیری کرد و حتی همراه تعدادی از مالباختگان با مسئول مستقیم پرونده چند روز قبل از عید صحبت کردند. آن‌ها هم شنیدند که از آخر فروردین‌ماه قرار است پیامک برای دریافت شماره حساب بیاید، اما این اتفاق نیفتاد: «ما دوباره اردیبهشت‌ماه برای پیگیری پرونده مراجعه کردیم و گفتند بروید تا سه، چهار ماه دیگر؛ قرار است یکسری اموال به فروش برسد و برای شما هم پیامی می‌آید. احساس می‌کنیم این چندماه هم دوباره تمدید می‌شود.»
او آبان‌ماه سال گذشته شش دستگاه آیفون ۱۳ خرید، اما هیچ محصولی تحویل نگرفت. از یک‌ماه قبل از اینکه شرکت جمع شود، اتفاقاتی افتاد که باعث شد به این شرکت شک کند: این شرکت گوشی‌ها را با تاخیر می‌داد یا سفارش‌های تعداد زیاد را یک عدد-یک عدد تحویل می‌داد. جو نامنظم و شلوغی هم داشت. اگر جلوی آن را گرفته بودند، شاید حجم مالباختگی به این اندازه نبود.»
محمد می‌گوید، روال کوروش کمپانی این بود که سفارش‌ها را در عرض دوماه تحویل دهد، اما در روز‌های آخر کارش و پیش از آنکه بسته شود، تحویل سفارش‌ها تا چهارماه هم طول می‌کشید: «همین روال باعث شد که شک کردیم این شرکت کلاهبرداری و پانزی است که همین‌طور هم بود. فردای روزی که شرکت تخلیه شده بود، به این دفتر رفتیم و دیدیم شب گذشته تمام سیستم، لپ‌تاب و وسایل شرکت تخلیه شده و همه همسایه‌های کنار شرکت هم این موضوع را دیده بودند، ولی نمی‌دانم چرا به پلیس اطلاع ندادند که جلوی آن‌ها گرفته شود.»
محمد و مالباختگان دیگر در پیگیری‌هایی شنیده‌اند که مالک این شرکت تعدادی ماشین با پلاک منطقه آزاد در کیش دارد که در حال انتقال به تهران‌اند تا به فروش برسند. «ظاهراً یک ملک و چند جت‌اسکی هم در کیش داشته است و گفتهاند در حال فروش است. همان موقع که شرکت پلمب شد، گفتند برای این فرد اعلام قرمز پلیس اینترپل گرفته شده است. در این مدت که اعلان قرمز صادر شده چند بار ویدئو از این شخص پخش شده که در دوبی است.»
