خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها – فاطمه جهانبخش: ۱۳ اسفند سال ۸۴ بود که صداوسیمای مرکز قزوین به صورت رسمی به عنوان بیست و هشتمین مرکز استانی رسانه ملی کار خود را در استان آغاز کرد.
این مرکز امروز ۱۵ سال از عمر خود را در حالی سپری کرده که در این مدت، امیدهای فراوانی به آن بود اما روند تحولات مرکز و ریزش‌ها و حتی رویش‌های آن سوالات زیادی را در بین مردم بوجود آورده است.
این سوالات و ابهامات به حدی است که امروز یکی از اساسی‌ترین سوالات مردم در استان، میزان استقبال از این مرکز است.
از سویی میزان استفاده از ظرفیت‌های بومی و تلاش برای استفاده از هنرمندان استان یکی از دغدغه‌هایی بوده که در ذهن کارشناسان رسانه استان وجود داشته است.
تولید هدفمند، مخاطب پسند و همچنین تنوع در محتوا در صداوسیمای مرکز قزوین از دیگر دغدغه‌هایی است که در بین کارشناسان و صاحبنظران استانی وجود دارد و این در حالی است که گویا به دلیل ارتباط نه چندان خوب مدیران این مرکز با صاحبنظران، این دغدغه‌ها تنها در حد دغدغه باقی مانده است.
سیمای مرکز قزوین از برنامه‌های گیرا و پرمغز تهی است
آرش شایسته نیا از اساتید ارتباط و علوم اجتماعی در گفت و گو با خبرنگار مهر در رابطه با عملکرد صداوسیمای مرکز قزوین معتقد است: صدا و سیمای مراکز استان‌ها با هدف بهتر دیده شدن موضوعات فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی در هر محدوده جغرافیایی آغاز به کار کردند چرا که به علت محدودیت زمان در شبکه‌های سراسری امکان پرداختن به موضوعات کلیه استان‌ها وجود نداشت.
این فعال رسانه‌ای استان قزوین ادامه داد: برای بررسی عملکرد صدا و سیما باید بین صدا و همچنین سیما تفکیک قائل شویم. رادیو به این علت که آسان‌تر در اختیار عموم قرار می‌گیرد و سرعت عمل بیشتری دارد و منابع برنامه سازی خود را بهتر تعریف کرده است بیشتر از سیما مورد توجه عمومی قرار گرفته در حالی که مشخصات و عملکرد ذکر شده برای سیما قابل تعریف نیست.
وی تصریح کرد: سیمای مرکز قزوین از برنامه‌های گیرا و پز مغز که دغدغه‌های مخاطبانش باشد تهی است و به همین علت هم محبوبیتی که باید را بین مردم ندارد، تنها بخشی که می‌توان از آن به عنوان نقطه قوت صدا و سیما یاد کرد بخش خبر است که در این مورد هم نیاز است از خبر سخت به سمت خبر نرم که مدت زمان بیشتری در حافظه مخاطب می‌ماند و اثرگذاری هم دارد برود.
صدا و سیما در برقراری ارتباط با سایر رسانه‌ها موفق عمل نکرده است
نویسنده کتاب ارتباطات انسانی یادآور شد: همان طور که در جامعه به مشکلات توجه می‌کنیم باید به معلول‌ها هم توجه کنیم و صدا و سیما باید پاسخگویی را هم در برنامه‌های خود بگنجاند و یا از مسئولین بخواهد که در برابر ایراد پیش آمده پاسخگوی مردم باشند. این سازمان می‌تواند از مردم بخواهد که راهکارهای خود را برای رفع مشکلات ارائه دهند، حتماً مخاطبان هم راهکارهای خوب دارند و به این طریق می‌تواند به مردم خدمت کرده باشد.
شایسته نیا با اشاره به این موضوع که صدا و سیما در برقراری ارتباط با سایر رسانه‌ها موفق عمل نکرده است، گفت: این رسانه می‌توانست ارتباط بهتر، به هنگام تر و آسان‌تری با سایر رسانه‌های مکتوب و برخط برقرار کند که متأسفانه از این امر غافل بوده است.
وی افزود: طبق ماده ۱۶ قانون مطبوعات امسال بسیاری از رسانه‌های مکتوب استان که به شدت از ویروس کرونا آسیب هم دیده بودند چاپ خود را متوقف کردند و در این زمان صدا و سیما می‌توانست ورود داشته و مرکز اثرگذاری باشد و نیز می‌توانست با رسانه‌ها هم افزایی داشته باشد که این امر هم محقق نشد.
این فعال رسانه‌ای خاطر نشان کرد: بخش خبر سیما به علت حضور در همه شهرستان‌ها و مناطق استان و پوشش به موقع اخبار مورد اقبال قرار گرفته و با سرعت عمل بیشتر و محتوای غنی‌تر می‌تواند به منبع اخبار بدل شود، در دنیایی که رسانه‌های برخط با سرعت بالا اخبار را انتقال می‌دهند سرعت عمل می‌تواند عاملی باشد که مردم به جای رجوع به سایر رسانه‌ها به سراغ صدا و سیما بروند.
شایسته نیا یادآور شد: صدا و سیمای مرکز قزوین مثل صدا و سیمای مرکز مشکلاتی در مدیریت برون و درون دارد، این اشکال در سیاست‌های این رسانه است که برای جذب حداکثری مخاطب باید این مشکل را رفع کند
مرکز قزوین در برنامه‌سازی روی یک خط تعادل حرکت نکرده است
احمد خورگامی سردبیر هفته نامه ۹ دی قزوین نیز در گفت و گو با خبرنگار مهر اذعان کرد: در ماه‌های اخیر نگاه شبکه استانی قزوین به مسائل بومی تغییرات اندکی داشته و بیش از گذشته به مشکلات و نیازهای استان توجه شده با این حال هنوز تا حد قابل قبول فاصله زیادی وجود دارد.
وی عنوان کرد: مردم اگر احساس کنند که در این شبکه به نیازهای آنها پرداخته می‌شود جذب می‌شوند، هر رسانه‌ای که با نگاه مطالبه گری به حق وارد عمل شود می‌تواند توجهات را به خود جلب نماید و شبکه قزوین هم از این قاعده مستثنی نیست.
خورگامی با اشاره به محتوای برنامه‌های شبکه استانی قزوین عنوان کرد: شبکه قزوین در برنامه سازی هم روی یک خط تعادل حرکت نکرده است، برخی از برنامه‌ها خیلی ضعیف و برخی دیگر در حد معمول و حتی گاهی خوب ظاهر می‌شوند.
سردبیر هفته نامه ۹ دی استان قزوین یادآور شد: شبکه قزوین تعامل خاصی با سایر رسانه‌ها ندارد، با این حال در یک سال گذشته این نگرش بسته کمی تغییر کرده است و شاهدیم که در برخی اتاق‌های فکر برای برنامه سازی با سایر اصحاب رسانه استان ارتباط گرفته می‌شود و با مشاوره آنها اتفاقات متفاوت‌تری رقم می‌خورد.
تحولاتی در بخش‌های خبری استان صورت گرفته که قابل توجه است، برای مثال بخش گفت و گوی ویژه خبری یک نقطه قوت است که می‌تواند به یک بخش مطالبه گر تبدیل شود، مردم وقتی ببینند در رسانه به دغدغه و مشکلاتشان رسیدگی می‌شود جذب می‌شوند وی با بررسی نقاط ضعف و قوت صدا و سیمای مرکز قزوین بیان کرد: تحولاتی در بخش‌های خبری استان صورت گرفته که قابل توجه است، برای مثال بخش گفت و گوی ویژه خبری یک نقطه قوت است که می‌تواند به یک بخش مطالبه گر تبدیل شود، مردم وقتی ببینند در رسانه به دغدغه و مشکلاتشان رسیدگی می‌شود جذب می‌شوند، از سویی دیگر صدا و سیما اگر می‌خواهد به عنوان منبع اصلی مراجعه مردم قرار بگیرد و با گام‌های صحیح مراجعه مردم را به رسانه‌های بیگانه به حداقل برساند باید اعتماد سازی کند و مخاطبان خود را بازیابد.
صدا و سیمای مرکز قزوین یک استراتژی و نقشه راه منسجم ندارد
محمدحسین سلیمانی نیز در گفت و گو با خبرنگار مهر در خصوص بررسی عملکرد صدا و سیما در استان قزوین عنوان کرد: نیازهای اولیه و آشکار جامعه موضوعی است که همه رسانه‌ها به آن می‌پردازند و همواره در لایه‌های بیرونی جامعه دیده می‌شود. موضوعی که رسانه ملی باید به آن بپردازد مسائل زیرپوستی به ویژه در موضوعات فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی و تبعات آن در جامعه و خانواده است.
وی ادامه داد: نیاز است که صدا و سیما با ظرفیتی که به لحاظ فنی و انسانی در اختیار دارد در حوزه برنامه‌ریزی ورود کند، به هر حال این رسانه بالاترین میزان مخاطب را دارد و باید با خلاقیت و نوآوری در جذب حداکثری مخاطبان و اعتمادسازی بکوشد، این در حالی است که ما اکثر مواقع برنامه‌های کپی برداری شده از شبکه‌های ملی و تقلید از برنامه‌های سراسری را در شبکه استانی شاهد هستیم.
این فعال رسانه‌ای یادآور شد: صدا و سیمای مرکز قزوین یک استراتژی و نقشه راه منسجم ندارد، باید توجه شود که با برنامه سازی‌ها بنا است به چه هدف و غایتی برسیم؟ اگر پاسخ این سوال داده شود می‌توان برنامه‌های با کیفیت تری را از این شبکه شاهد بود؛ البته فراموش نکنیم که صدا و سیما در سطح کلان هم با این معضل رو به رو است و اشکالات مبنایی در نگاه به جامعه و مردم دارد.
سردبیر هفته نامه تابان عنوان کرد: در بیشتر برنامه سازی های صدا و سیما یک نگاه کلی و بیرونی را مشاهده می‌کنیم، برنامه‌های گفتگو محور که معلول‌ها را بررسی می‌کنند ولی به حوزه علت‌ها وارد نمی‌شوند، اگر قرار است مشکلی در اجتماع ما حل شود و یا به آن پرداخته شود لازم است که ما علت‌ها را مورد بررسی قرار دهیم تا بتوانیم به نتیجه اثربخش برسیم.
وی با اشاره به نظرسنجی که در سطح شهر قزوین از شهروندان در خصوص میزان تماشا و وقت گذاشتن برای شبکه استانی داشته است گفت: در نظرسنجی‌ای که ۴ سال پیش در سطح شهر قزوین انجام دادیم تنها ۱۹ درصد از شهروندان شبکه قزوین تماشا می‌کردند که با توجه به پیشرفت و نقش فزاینده رسانه‌ها و فضاهای مجازی در سال‌های اخیر، شبکه‌های خارجی و شبکه‌های سراسری امروز حتماً با درصدهای کمتری هم رو به رو هستیم.
رسانه‌ها جایی در صداوسیمای مرکز قزوین ندارند
این فعال رسانه‌ای تصریح کرد: صدا و سیما می‌تواند با خلاقیت و نوآوری و با رعایت خط قرمزها مخاطبان خود را جذب کند و این نوآوری‌ها هم می‌تواند در عرصه استانی صورت بگیرد.
وی با انتقاد از عملکرد تعاملی صدا و سیمای مرکز قزوین گفت: متأسفانه سایر رسانه‌های مکتوب و خبرگزاری‌ها و نیز پایگاه‌های خبری هیچ جایی در صدا و سیمای مرکز قزوین ندارند در حالی که این تعامل می‌تواند یک ظرفیت مهم برای رسانه ملی در ارتباط برقرار کردن هر چه بیشتر با سطح جامعه باشد.
صدا و سیمای مرکز قزوین فضای بسته‌ای را برای خود ایجاد کرده است
جابر خرم نیا نیز در این باره به خبرنگار مهر گفت: برای بررسی عملکرد صدا و سیما باید مشخصه‌های زیادی را در نظر گرفت. ساختار صدا و سیما این نرمش را دارد که همه مخاطبان با هر سلیقه‌ای را جذب کند و واقعیت این است که در حال حاضر اثرگذار ترین رسانه در جامعه ما است.
مدیر خبرگزاری فارس استان قزوین ابراز کرد: وقتی روی صدا و سیمای مرکز قزوین متمرکز می‌شویم با توجه به تولیدات، مدیریت و جذب مخاطب با تفاوت‌هایی از عملکرد ملی آن رو به رو می‌شویم. مخاطبان شبکه استانی قزوین بسیار محدود هستند و در دو سال گذشته دایره مخاطبان کوچک‌تر هم شده است. برنامه‌های چالشی، خلاقانه و نوآور این شبکه حذف شده و یا با بردن آن به سمت گفتوگوی خبری و صرفاً یک گفت و شنود بدون چالش اتفاق می‌افتد.
بی حاشیه از برنامه‌های چالشی سیما بود که در یک زمان مناسب با بخش‌های متنوع و با بهره بردن از نظرات و خاسته‌های مردم، کارشناسان و خبرنگاران مشکلات را پیگیری می‌کرد وی با انتقاد از این عملکرد عنوان کرد: بیشتر برنامه‌های صدا و سیمای قزوین مخاطبان خود را از دست داده‌اند به این صورت که برخی دستگاه‌ها و ارگان‌های دولتی بخشی از بودجه فرهنگی خود را صرف صدا و سیما می‌کنند تا طی برنامه‌هایی به ارائه گزارش از اقدامات خود بپردازند و همین رویه باعث شده که برنامه‌های اثربخش کمرنگ شوند و از نقطه اثرگذارترین رسانه استان فاصله گرفته و حتی از رسانه‌های برخط هم عقب تر است.
خرم نیا با اشاره به برنامه بی حاشیه که در گذشته در سیمای قزوین پخش می‌شد، عنوان کرد: بی حاشیه از برنامه‌های چالشی سیما بود که در یک زمان مناسب با بخش‌های متنوع و با بهره بردن از نظرات و خاسته‌های مردم، کارشناسان و خبرنگاران مشکلات را پیگیری می‌کرد و به محبوبیتی بین مخاطبان هم دست یافته بود و نیز مسئولین و موضوعات را به چالش می‌کشید و موجب می‌شد که مدیران در این چالش پاسخگو باشند. کم کم برخورد با این برنامه در خود صدا و سیما تغییر یافت، مثلاً زمان پخش این برنامه را از یک زمان پر بیننده به یک زمان مرده تغییر دادند، مجری آن را عوض کردند و کم کم این برنامه تنها گفت و گو محور شد که دیگر موجب به وجدآمدن و یا جذب مخاطب نمی‌شد.
برنامه‌های شبانگاهی نقطه قوت سیمای مرکز قزوین هستند
وی یادآور شد: صدا و سیمای مرکز قزوین فضای بسته‌ای ایجاد کرده که نه جای نقد و بررسی در آن دیده شده و نه اصولاً می‌خواهد که چنین کاری بکند و این مسئله از ضعف سایر رسانه‌های استان هم هست که هیچوقت به این موضوع نپرداخته‌اند.
خرم نیا گفت: در حال حاضر تنها نقطه قوت صدا و سیمای مرکز قزوین برنامه‌های خانوادگی شبانگاهی است و برنامه صبحگاهی با نشاطی که سابقا پخش می‌شد و در حال حاضر کیفیت خود را از دست داده است، در حال حاضر تنها نقطه اتکا این شبکه مرکز رادیویی و صدا می‌باشد که نسبتاً برنامه‌های با کیفیت تری را به مخاطبانش ارائه می‌دهد و گویا مدیران صدا و سیما فعلاً وقت نکرده‌اند با دقت به این برنامه‌ها گوش کنند تا کیفیتش را دستخوش تغییر نمایند.
ریزش مخاطبین صداوسیما نتایج عدم توجه به تقاضا مخاطبین است
امید مافی نیز در گفت‌وگو با خبرنگار مهر با اشاره به عملکرد صدا و سیما استان قزوین اذعان کرد: متأسفانه شبکه صدا و سیما نتوانسته در راستا نیاز مخاطبین خود گام بردارد و در نتیجه با کاهش و ریزش مخاطب در سال‌های اخیر مواجه شده‌است.
مدیر مسئول نشریه نگاه قزوین اذعان کرد: دلیل اصلی کاهش و ریزش مخاطب را می‌توان عدم برنامه‌ریزی مناسب از جانب مسئولین صدا و سیما استان دانست چرا که این مسئولین از استعدادها و نبوغ چهره‌های مختلف استان مانند هنر و رسانه استفاده نمی‌کنند و در نتیجه فضای فرهنگی این سازمان به یک فضای حراستی تبدیل شده است و نتیجه این نگاه باعث شده تا خروجی کار به نتایج مطلوب منتهی نشود.
این فعال رسانه‌ای تصریح کرد: با توجه به اینکه بودجه‌های ملی، استانی و درآمدهای ناشی از پیام‌های بازرگانی استان قزوین قابلیت تولید ده‌ها برنامه مناسب در طول سال را دارد اما متأسفانه مدیران این سازمان تنها به فکر تکمیل رزومه و گذراندن امور بدون برنامه‌ریزی هستند.
وی ادامه داد: امروزه تعداد مخاطبین شبکه استانی قزوین حتی با تعداد مخاطبین یک کانال تلگرامی، رسانه مکتوب و یا خبرگزاری برابر نیست و این مسئله برای رسانه‌ای که دارای بودجه‌های میلیاردی بسته می‌شود یک شکست بزرگ است.
این مسئول ابراز کرد: انتظار می‌رود مدیران ارشد استان و صدا و سیما در عملکرد این نهاد اساسی تجدید نظر کنند تا روح تازه‌ای در کالبد شبکه و صدا استان قزوین دمیده شود.
وی بیان کرد: حل مشکلات صداوسیما استان می‌تواند مشکلی را که در خصوص ارجاع مردم به شبکه‌های استانی دیگر و یا شبکه‌های ماهواره‌ای است را کوتاه کند.
مافی ادامه داد: برای حل این مشکل کافی است ظرفیت مدیران متخصص به کار گرفته و برنامه‌های متناسب با فرهنگ غنی استان قزوین در ابعاد مختلف ارائه شود.
وی گفت: هدف صدا و سیما استان را نمی‌توان یک نقطه متعالی تجسم کرد و لازم است تدابیری در خصوص استفاده از نیروهای متعهد، متخصص، با استعداد بومی و بکارگیری هزینه این سازمان در مسیر درست انجام شود.
این فعال رسانه ابراز کرد: بکارگیری هزینه در مسیرهای نادرستی که هیچ منفعتی برای استان ندارد و این امر سبب شده تا شبکه و صدا استان قزوین جایگاه چندانی در کشور نداشته باشد و نتواند به مراحل پیشرفت و موفقیت دست پیدا کند.
وی گفت: امیدوارم این رسانه مؤثر بتواند با تدابیر درست و بکارگیری نیرو متخصص به جایگاه اصلی خود بازگردد و صدا و سیما استان را در بین سایر استان‌ها سرآمد کند.
به گزارش خبرنگار مهر آنچه بیان شد تنها نظر برخی از اصحاب رسانه و کارشناسان این حوزه است. بدون شک یکی از عمده ترین دلایل بیان این نظرات را باید در عدم ارتباط کافی و مناسب حلقه مدیریتی مرکز قزوین با اصحاب رسانه و کارشناسان امر دانست.
نگاه تزئینی به جلسات معدود هم اندیشی از دیگر دلایل این نظرات است. بدون شک سیمای قزوین با هم اندیشی بیشتر با کارشناسان حوزه رسانه و استفاده از ظرفیت‌های رسانه‌ای استان که نیازمند پرهیز نگاه از بالا به پایین است می‌تواند خلاءهای زیادی را در خود رفع کند.
