ماه ذی‌الحجه از جمله ماه‌های با برکتی است که برای آن اعمال خاصی در مفاتیح‌الجنان آمده است. دهه اول آن ایامش، ایام معلومات است که در آیه ۲۸ سوره «حج» به ایام معلومات اشاره شده و آمده است «لِیَشْهَدُوا مَنافِعَ لَهُمْ وَ یَذْکُرُوا اسْمَ اللَّهِ فی أَیَّامٍ مَعْلُوماتٍ عَلی ما رَزَقَهُمْ مِنْ بَهیمَةِ الْأَنْعامِ» یعنی تا (در آنجا) بر سر منافع (دنیوی و اخروی بسیار) خود حضور یابند و نام خدا را در ایامی معین یاد کنند که آن‌ها را از حیوانات بهائم (یعنی شتر، گاو و گوسفند) روزی داده است. پس از آن تناول کرده و فقیران بیچاره را نیز (از قربانی‌ها) طعام دهید.
این ایام در نهایت فضیلت و برکت است و از رسول خدا(ص) نقل شده است که عمل خیر و عبادت در هیچ ایامی نزد حق تعالی محبوب‌تر از این دهه نیست.
از اعمالی که در این ماه وارد شده روزه گرفتن ۹ روز از اولین دهه این ماه است که ثواب روزه تمام عمر را دارد، دوم خواندن ۲ رکعت نماز ما بین مغرب و عشاء در تمام شب‌های این دهه است و در هر رکعت بعد از حمد، بخواند یک مرتبه توحید و این آیه را «وَ واعَدْنا مُوسی ثَلاثِینَ لَیْلَةً وَ أَتْمَمْناها بِعَشْرٍ فَتَمَّ مِیقاتُ رَبِّهِ أَرْبَعِینَ لَیْلَةً وَ قالَ مُوسی لِأَخِیهِ هارُونَ اخْلُفْنِی فِی قَوْمِی وَ أَصْلِحْ وَ لا تَتَّبِعْ سَبِیلَ الْمُفْسِدِینَ»، تا با ثواب حاجیان شریک شود.
یکی دیگر از اعمال در این ایام دعایی است که سفارش شده از روز اول تا عصر روز عرفه، بعد از نماز صبح و پیش از مغرب این دعا را بخواند که از حضرت صادق(ع) روایت کردهاند «اللَّهُمَّ هَذِهِ الْأَیَّامُ الَّتِی فَضَّلْتَهَا عَلَی الْأَیَّامِ ... .»
همچنین منقول است در هر روز از دهه بخواند ۵ دعایی را که حضرت جبرئیل(ع) برای حضرت عیسی(ع) از جانب حق تعالی هدیه آورده که در ایام این دهه بخواند و آن پنج دعا این است «أَشْهَدُ أَنْ لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لا شَرِیکَ لَهُ لَهُ الْمُلْکُ وَ لَهُ الْحَمْدُ بِیَدِهِ الْخَیْرُ وَ هُوَ عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدِیرٌ ...».
از دیگر اعمال این است که در هر روز این دهه این تهلیلات را که از امیرالمؤمنین(ع) منقول است با ثواب بسیار و اگر روزی ۱۰ مرتبه بخواند بهتر است «لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ عَدَدَ اللَّیَالِی وَ الدُّهُورِ لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ عَدَدَ أَمْوَاجِ الْبُحُورِ لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ وَ رَحْمَتُهُ خَیْرٌ مِمَّا یَجْمَعُونَ لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ عَدَدَ الشَّوْکِ وَ الشَّجَرِ لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ* عَدَدَ الشَّعْرِ وَ الْوَبَرِ لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ عَدَدَ الْحَجَرِ وَ الْمَدَرِ لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ عَدَدَ لَمْحِ الْعُیُونِ لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ فِی اللَّیْلِ إِذا عَسْعَسَ وَ [فِی] الصُّبْحِ إِذا تَنَفَّسَ لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ عَدَدَ الرِّیَاحِ فِی الْبَرَارِی وَ الصُّخُورِ لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ مِنَ الْیَوْمِ إِلَی یَوْمِ یُنْفَخُ فِی الصُّورِ».
روز اول این ماه بسیار مبارک است. به روایتی در این روز حضرت ابراهیم خلیل(ع) متولد شده است. همچنین سالروز ازدواج حضرت فاطمه زهرا(س) و امیرالمؤمنین حضرت امام علی(ع) است. در این روز گرفتن روزه که ثواب روزه ۸۰ ماه را دارد، سفارش شده است. خواندن نماز حضرت فاطمه(س) نیز روایت شده و آن ۴ رکعت است به ۲ سلام مثل نماز امیرالمؤمنین(ع) و در هر رکعت حمد یک مرتبه و توحید ۵۰ مرتبه و بعد از سلام تسبیح آن حضرت(ع) را بخواند و بگوید «سُبْحَانَ ذِی الْعِزِّ الشَّامِخِ الْمُنِیفِ سُبْحَانَ ذِی الْجَلَالِ الْبَاذِخِ الْعَظِیمِ سُبْحَانَ ذِی الْمُلْکِ الْفَاخِرِ الْقَدِیمِ سُبْحَانَ مَنْ یَرَی أَثَرَ النَّمْلَةِ فِی الصَّفَا سُبْحَانَ مَنْ یَرَی وَقْعَ الطَّیْرِ فِی الْهَوَاءِ سُبْحَانَ مَنْ هُوَ هَکَذَا وَ لَا هَکَذَا غَیْرُهُ».
۲ رکعت نماز نیم ساعت پیش از غروب آفتاب، در هر رکعت حمد یک مرتبه و هر یک از توحید و آیةالکرسی و قدر، ۱۰ مرتبه از دیگر اعمال در روز اول این ماه پربرکت است و هر که از ظالمی بترسد در این روز بگوید «حَسْبِی حَسْبِی حَسْبِی مِنْ سُؤَالِی عِلْمُکَ بِحَالِی» تا حق تعالی شر ظالم را از او کفایت کند.
روز هشتم از ماه ذی‌الحجه روز ترویه است. روزه‌اش فضیلت دارد و روایت شده که کفاره ۶۰ سال و همچنین غسل این روز مستحب است.
شب نهم شب عرفه است. از لیالی متبرکه و شب مناجات با قاضی الحاجات است و توبه در آن شب مقبول و دعا در آن مستجاب است و کسی که آن شب را به عبادت به سرآورد، اجر ۱۷۰ سال عبادت داشته باشد و روایت شده هر که این دعا را در شب عرفه یا در شب‌های جمعه بخواند، خداوند او را بیامرزد و آن دعا این است «اللَّهُمَّ یَا شَاهِدَ کُلِّ نَجْوَی وَ مَوْضِعَ کُلِّ شَکْوَی وَ عَالِمَ کُلِّ خَفِیَّةٍ وَ مُنْتَهَی کُلِّ حَاجَةٍ یَا مُبْتَدِئاً بِالنِّعَمِ عَلَی الْعِبَادِ یَا کَرِیمَ الْعَفْوِ یَا حَسَنَ التَّجَاوُزِ رَحْمَتِکَ الْوَاسِعَةِ إِنَّ عَطَاءَکَ لَمْ یَکُنْ مَحْظُوراً وَ أَنْتَ عَلی کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ بِرَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ».
همچنین بخواند دعای «اللّهم من تعبأ و تهیأ...» را که در روز عرفه و شب و روز جمعه نیز وارد است. از با فضیل‍‌‍‌ت‌ترین اعمال در روز عرفه این است که امام حسین(ع) و زمین کربلا را زیارت کند و در آنجا تا روز عید بماند تا آن که از شر آن سال نگاه داشته شود.
منبع:
مفاتیح الجنان
انتهای پیام
