به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، برنامه میزگرد اقتصادی امشب ۲۵ خرداد ۱۴۰۳، ساعت ۲۲:۴۵ دقیقه بصورت زنده و با حضور محمدباقر قالیباف؛ نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری و مشاوران ایشان مجید شاکری و سید امیر سیاح و همچنین کارشناسان اقتصادی برنامه محمدحسین حسین زاده بحرینی ، داود دانش جعفری، یحیی آل‌اسحاق پخش شد ، مشروح این برنامه را در زیر می خوانید:
مجری: این میزگرد را آغاز کنیم با دیدگاه‌های اقتصادی آقای قالیباف.
محمدباقر قالیباف؛ نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری گفت: میزگرد امشب مسائل اقتصادی است، اول لازم می‌دانم یک نکته را عرض کنم، چون بحث‌ها انتقادی است، حق این است که بگویم انقلاب اسلامی و نظام اسلامی، افتخارات بزرگی هم آفریده است. بدون شک ما در زمینه‌های دفاعی، در حوزه علم، دانش و تحقیق، در حوزه مسائل گفتمانی، فرهنگی، قدرت نرم و مردم سالاری دینی؛ این که مردم ما برای خود تعیین تکلیف می‌کنند و امروز کشوری مستقل و آزاد هستیم از افتخارات ماست، ولی هرگز نباید از چالش‌های خودمان هم فاصله بگیریم، مخصوصاً در این دهه اخیر؛ دهه‌ای که وقتی نگاه می‌کنیم رشد متوسط سالانه ما، کمتر از یک درصد بوده، این در شرایطی است که رشد نقدینگی ما ۲۶ برابر شده است.
امروز همه خانواده‌های ایرانی حس می‌کنند که دخل و خرجشان باهم نمی‌خواند
قالیباف افزود: خروجی این حرف یعنی چه؟ به چه معناست؟ خروجی این که امروز همه خانواده‌های ایرانی حس می‌کنند که دخل و خرجشان باهم نمی‌خواند، حتی بر خرجشان که حذف می‌کنند باز هم آن نیاز‌های ضروری زندگی را نمی‌توانند تأمین کنند، به ویژه آن عزیزانی که درآمد ثابت دارند.کارگران ما، کارمندان ما، بازنشستگان ما، صندوق کشوری، لشکری، تأمین اجتماعی، اینها مشکلات جدی ما هستند، طبیعتاً چه اتفاقی می‌افتد؟ آنها خدمات جانبی‌شان مثل سلامت، معیشت، آموزش و اوقات فراغت باید اینها را از دست بدهند. نه تنها در اینجا در بخش سرمایه گذاری چه اتفاقی می‌افتد؟
رئیس مجلس شورای اسلامی افزود: در بخش سرمایه‌گذاری مثلاً در پارس جنوبی ما، با افت فشاری که اتفاق می‌افتد که در سال ۱۴۲۰ تقریباً می‌توانیم بگوییم در پارس جنوبی دیگر دسترسی کامل و استخراجی که امروز می‌کنیم دیگر نداریم، حتی ما در چند سال آینده به نصف ظرفیت ما می‌رسد. فقط گازی که بخواهیم وارد کنیم؛ ۵۰ درصدی که کاهش پیدا می‌کند، بیش از ۳۱ میلیارد دلار فقط بدهیم گاز وارد کنیم که همین وضعیت فعلی را بتوانیم دنبال کنیم، این شرایط پس معلوم است خیلی شرایط حساسی است.
نامزد چهاردهمین انتخابات ریاست جمهوری گفت: دیگر نمی‌شود آزمون و خطا کرد، نمی‌شود مدیریت کشور را در سطح عالی اجرایی به کسی داد که نتواند این را مدیریت کند، مدیریت قوی؛ اساس کار است، چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد؟ ما نباید یک رئیس دولتی بیاید که بخواهد تمرین کند ایده‌های خود را، رئیس دولتی بیاید که تجربه این کار را نداشته باشد، کارنامه لازم را نداشته باشد، آگاه به این مسائل نباشد. اقتدار لازم و برای اجماع سازی و تصمیم‌گیری در شرایط سخت را نداشته باشد و اجرای قوی؛ مهمترین نکته‌ای است که باید باشد. باید بتواند در طول برنامه هفتم، دقیقاً بگوید به مردم که چه روی زمین دارد؟ چه چیزی در سفره مردم دارد؟ ملموس؛ یعنی در زیرساخت‌ها چه اتفاقی می‌افتد؟ در پیشرفت‌ها چه می‌شود؟ در تولید چه اتفاقی می‌افتد و آثارش در سفره مردم کجاست؟ طبیعتاً ما باید اصلاحات اقتصادی انجام دهیم؛ شکی در این نیست.
مهار تورم و رشد اقتصادی مهمترین اولویت اقتصادی هستند
قالیباف تاکید کرد: بخشی از اصلاحات ما ریشه در مسائل داخلی ما دارد، بعضی در حوزه مسائل خارجی دارد، مطمئن باشید، بنده معتقدم که اینها روی هم تأثیرگذار هستند، حتماً بخشی را دشمنان ما طراحی کردند فشار اقتصادی و تحریم اقتصادی است. ولی از این غافل نباشیم که بخشی هم اشکالات خود ماست. بی‌تدبیری، بی عرضگی درکار و ناکارامدی اول از همه ریشه اصلی فساد و حیف کردن سرمایه‌های ماست. این یکی از مشکلات جدی ماست. اگر ما نتوانیم با یک روش مشخص، با ابزار مشخص و یک مدیریت قوی و راه حل‌های درست فرصت‌ها را از دست بدهیم، این ظلم به مجموعه است. به طور روشن برای رسیدن به نقطه مطلوب ما دو کار باید حتماً انجام دهیم؛ یک- مهار تورم، تأکید می‌کنم؛ مهار تورم و دوم- رشد اقتصادی. همین جا من این نکته را می‌خواهم بگویم در مهار تورم؛ دو موضوع مهم کسر بودجه که ام الخبائث است به تعبیر مقام معظم رهبری و ناترازی رهبری؛ باید چاره اندیشی شود. اجازه می‌خواهم من به همکار خوبم دکتر شاکری که دکترای مالی دارند، در حوزه مهار تورم و این دو موضوع؛ توضیحات خود را بفرمایند.
مجید شاکری مشاور اقتصادی آقای قالیباف: حقیقت این است که اگر یک مروری درباره چند سال اخیر کنیم، دیگر از بودجه سال ۱۴۰۰ ما با یک سطح جدیدی از کسر بودجه مواجه شدیم، یعنی رشد تقریباً ۶۷ درصدی ردیف جبران خدمات، ما را به سمت سطوح جدیدی از کسری بودجه برد. قابل بحث است دلایل آن در آن زمان. اما نکته‌ای که وجود دارد این است که در حالی که مسأله کسر بودجه وجود داشت، به خاطر انتظار تورمی، ریسک این که ما با رشد‌های بالای تقاضای اعتبار و تسهیلات در بازار اعتبار هم مواجه باشیم، برقرار بود، عملاً مقام ناظر هیچ گزینه‌ای به جز این که حدگذاری کند، یعنی دستوری بگوید کل اعتباراتی که در طی یک سال توسط بانک‌ها قابل پرداخت است، چقدر است، عملاً گزینه‌ای به جز این باقی نماند، چیزی که به آن می‌گوییم؛ کنترل ترازنامه. برای این که ساده‌تر توضیح دهم؛ کنترل ترازنامه مثل این می‌ماند که یک پدری نمی‌تواند کارت اعتباری پسرش را کنترل کند که چقدر با آن چه خرید‌هایی انجام می‌دهد و صرفاً می‌تواند در این لحظه با قابلیت‌های موجود خود، یک حد اعتباری برای این کارت اعتباری دارد، نهایتاً کاری که انجام شده؛ این است.
ارائه گواهی سپرده ۳۰ درصدی باعث رکود اقتصادی شد
مجید شاکری مشاور اقتصادی آقای قالیباف: بله این منجر شده به کاهش قابل توجه رشد نقدینگی و این اثر را قطعاً داشته، اما ما‌به‌ازای رکودی آن را نمی‌توان فراموش کرد. کنترل ترازنامه در واقع رشد نقدینگی را کنترل کرده، به ازای بیرون کردن بخش خصوصی از بازار تقاضای اعتبار و از دسترسی به تسهیلات. همه این روند وجود داشته، شما کم کم گام‌ها و ردپا‌های این را در آمار بخش‌های مختلف، شاخص کارگاه‌های صنعتی بزرگ و ... از اواخر تابستان ۱۴۰۲ جدی‌تر می‌بینید، اما یک اتفاق دیگر افتاد. در انتهای سال ۱۴۰۲ شاهد ارائه گواهی سپرده ۳۰ درصدی و به تبع آن، افزایش نرخ بهره سپرده در کلیه بانک‌ها بودیم که باعث شد آن وضعیت رکودی که از قبل هم وجود داشت خیلی شدید شود و عملاً نرخ‌های تأمین مالی شرکتی از کنترل خارج شود.
مجید شاکری مشاور اقتصادی آقای قالیباف: در این دوره، در بهار سال ۱۴۰۳ تقریباً همه اصناف و کسبه چنین اثرات رکودی را در زندگی خودشان حس می‌کنند و شما با تابلوی همیشه سرخ بورس مواجه هستید؛ به دلایل متعددی که یکی افزایش از حد کنترل خارج تأمین مالی بخش واقعی اقتصاد است. واضح است که وظیفه حاکمیت؛ سرخ یا سبز کردن تابلوی بورس نیست، اما قطعاً نسبت به نحوه تأمین مالی بخش واقعی اقتصاد مسئولیت دارد.
بانک مرکزی باید نرخ بهره را کاهش دهد
مشاور اقتصادی آقای قالیباف تاکید کرد: در کوتاه مدت راه حلی که روی میز وجود دارد، در این لحظه‌ای که هستیم؛ از جنس این است که بانک مرکزی حضور فعال داشته باشد و در حالی که حد کنترل آن برای کل نقدینگی را حفظ کرده، نرخ‌های بهره را در بازار تأمین مالی اوراق شرکتی یا ... یا چیزی شبیه به این کاهش دهد. اما مسأله اصلی این جاست که ما در یک دو راهی هستیم، دو راهی که هر دو طرف آن بن‌بست است؛ یعنی یک طرف با این مواجهیم که ما نگران تورم‌های بالا هستیم یا رفتن به سطح تورم‌های بالا هستیم، از یک طرف دیگر می‌گوییم راه حل دیگر این است که تورم باشد، مهار می‌کنیم، اما به قیمت رکود و هر چقدر برای تصمیم گیری بیشتر زمان بگذرد، ما با گزینه‌های تورم‌های بالاتر یا رکود‌های عمیق‌تر مواجه خواهیم بود؛ این واقعیتی است که روبروی ما وجود دارد و هیچ راه راحتی باقی نمانده است.
عملاً ما در نقطه‌ای هستیم که بایستی وارد موضوع اصلاح نظام بانکی شویم
شاکری مشاور اقتصادی آقای قالیباف افزود: من همیشه گفتم که کنترل ترازنامه مثل این می‌ماند که ما در سرعت خیلی بالا؛ ترمز دستی ماشین را کشیدیم، چرا این کار را کردیم؟ چون ترمز پایی نداشتیم. ترمز پایی چیست؟ ترمز پایی؛ اصلاح سیستم بانکی است و وارد شدن به اصلاح ترازنامه بانک‌ها و موضوع کنترل کسر بودجه و حالا که یک فرصتی را خریدیم، گزینه‌ای جز ورود به کار سخت‌ترین حوزه را نداریم. به طور خاص درباره اصلاح نظام بانکی، همه ما تجارب متعدد شکست خورده‌ای را در ۱۰ سال گذشته به خاطر داریم. بعضی از آنها به شکل بحران‌های اجتماعی درآمدند، بعضی از آنها باعث شدند یک بار جدیدی روی پایه پولی وارد شود و بعضی اوقات هر دوی اینها باهم رخ داده است و عملاً ما در نقطه‌ای هستیم که بایستی وارد موضوع اصلاح نظام بانکی شویم.
مشاور اقتصادی آقای قالیباف گفت: تصادفاً در لحظه‌ای که الان قرار داریم، همزمان هم برنامه توسعه هفتم، یک بدنه قابل توجه بانکی دارد، هم در حوزه اصلاح نظام بانکی، خرید دارایی‌های سمی و ایجاد شرکت‌های مدیریت دارایی‌های بانکی و از طرف دیگر قانون بانک مرکزی، ابزار‌های جدیدی را در اختیار بانک مرکزی قرار داده که قبل از آن وجود نداشته است. عملاً اگرچه بخش حقوقی موضوع بهبود پیدا کرده، خیلی هم بهبود پیدا کرده، اما باز همه ما می‌دانیم که اصلاح نظام بانکی صرفاً یک تصمیم سیاستی نیست، یک تصمیم سیاسی هم هست. یعنی شما نیازمندید بتوانید پاسخ‌های سیاسی درست در مقابل وقایعی که در نظام اصلاح بانکی به خاطر منافع ذینفعان متعدد رخ می‌دهد مواجه باشید با آن.
شاکری : این که امشب اینجا هستم به این خاطر است که تصور می‌کنم در این حوزه خاص؛ آقای قالیباف هم نسبت به نحوه تولد و رشد قانون برنامه هفتم و هم قانون بانک مرکزی و هم به عنوان عضو شورای سران به خاطر یک موضوع اصلاح نظام بانکی از سال ۹۸ با مصادیق در سطح شورای سران مطرح بوده، به موضوع؛ گزینه نزدیکی هستند. بهتر از رقبای خود برای این موضوع می‌توانند ایفای نقش کنند و از طرف دیگر تصورم این است که آمادگی ایستادگی در مقابل هزینه‌های سیاسی طبیعی چنین چیزی از جانب ذینفعان موضوع را دارند.
داریم تلاش می‌کنیم که کشورمان را از یک بحران و خطر بزرگ نجات دهیم
قالیباف هم گفت: من اینجا یک جمله را بگویم تکمیل کنم؛ به هر حال این مشکل بوده، ممکن است مردم بگویند قالیباف تو تا این موقع در حوزه قانون‌گذاری چه کردی؟ ما بعد از ۵۰ سال به کمک دکتر بحرینی که اینجا هم تشریف دارند، موضوع قانون دائمی بانک مرکزی را تغییر دادیم، قانون جدیدی آمد که همه اختیارات داده شد، ولی برنامه هفتم هم در کنارش آمد، پس یک قانون دائم، یک برنامه هفتم؛ هر دوی اینها آماده این موضوع هستند که در حوزه کسری بودجه و در حوزه ناترازی بانکی که مهمترین موضوع تأثیرگذار در مهار تورم است انجام دهند، ولی با صراحت عرض می‌کنم که همه این دو مهم هستند ولی یک کاغذ بیش نیستند. یک کاغذ هستند. این نیازمند یک مدیر قوی، آشنا، آگاه نسبت به این موضوع است که این کاغذ را تبدیل به واقعیت کند که همین طور که گفتم، هم روی زمین دیده شود در زیرساخت‌ها و سرمایه گذاری و هم در سفره مردم.
آقای سیاح که دکترای راهبردی دارند در حوزه سرمایه گذاری و بهره وری که موضوع مهم در رشد اقتصادی است؛ بقیه وقت در اختیار شما.
برای حل این مشکل تحریم داخلی، باید سرمایه گذاری در کشور آسان و راحت شود
سید امیر سیاح مشاور اقتصادی قالیباف گفت: داریم تلاش می‌کنیم که کشورمان را از یک بحران و خطر بزرگ نجات دهیم و فرصتی نداریم که آزمون و خطا کنیم، فرمودند که ۱۰ سال است با رشد پایین نزدیک صفر یا بین صفر و یک را گذراندیم، درست است تحریم مؤثر بود، اما یک عامل خیلی مؤثر شاید به زعم ما مؤثرتر؛ تحریم داخلی بود. برای حل این مشکل تحریم داخلی، طبعاً باید سرمایه گذاری در کشور آسان و راحت شود و چوب‌هایی که لای چرخ تولید است برداشته شود. ما به همت قانونی که در مجلس قبل گذاشته شد در سال ۱۳۹۹ و ۱۴۰۱؛ دو قانون گذاشته شد که مقررات زدایی وسیع کنیم و تسهیل صدور مجوز‌ها کنیم، تسهیل صدور مجوز‌ها تقریباً اواخر آن است، اما به پوسته سخت آن رسیده است. سه گونه مجوز داریم؛ مجوز خانگی، صنفی و دستگاهی.
مشاور اقتصادی قالیباف گفت: مجوز خانگی اول ۱۴۰۱ الحمدلله تمام کردیم، خدابیامرز رئیسی هم تشریف آوردند و روزی که آمدند وزارت اقتصاد افتتاح کردند با مجوز خانگی تمام شد، چون رانت در آن نیست، آسان بود، تمام شد. گام دوم مجوز صنفی بود؛ سخت بود. امضای طلایی در آن بود، اما کمک کردند خود اتحادیه‌های صنفی اتاق اصناف آن هم یک کم سخت بود و یک کم جنگ لازم داشت، ولی تمام شد. لقمه خیلی بزرگی بود؛ ۶۰ درصد کل مجوز‌ها بود، اما بعد از سه تا چهار ماه الحمدلله تمامش کردیم. همزمان از اوایل ۱۴۰۱ شروع کردیم به مجوز‌های دستگاهی؛ این هم سراغش رفتند یعنی به دستگاه‌ها می‌گفتیم که عزیزان شرایط صدور مجوز‌های خود را بگویید، استعلام‌هایی که می‌گیرید، بگویید. آسان‌های آن را دادند، آنهایی که آسان بود به زعم من، منظورم از آسان این است؛ آنهایی که در آن رانت وجود نداشت، وام سنگین، تغییر کاربری زمین وجود نداشت، دادند. ملت هم آسان شد رفتند، بدون حضور و بدون کاغذ.
مجوز تجارت خانگی هنوز در درگاه ملی مجوز‌ها نیامدند
سیاح تاکید کرد : الان از ۴۲۰۰ کسب و کاری که در بین مجوز‌ها است؛ حدود ۸۰ درصد آن حل است و دارد بدون حضور و کاغذ داده می‌شود؛ شامل همه صنفی‌ها و همه خانگی‌ها و حدود نصفی از دستگاهی‌هاست. مجوز‌هایی که صمت و جهاد و میراث اینها می‌دهند. اما مجوز‌هایی که در آن رانت وجود دارد؛ بخشی از مهمترین آنها مثل مجوز تجارت خانگی هنوز در درگاه ملی مجوز‌ها نیامدند. ما جنگیدیم برای آن. اینها امضای طلایی است که میلیارد، میلیارد، میلیارد جا به جا می‌شود در آن، اما نمی‌آیند. فشار آوردیم، آقای رئیسی زحمت کشید، دولت، دعوا، تهدید، بازپرس را انداختیم به جان آنها، اما نمی‌آیند. ادامه این کار، شکستن این پوسته سخت؛ مرد جنگی می‌خواهد، بدون مرد جنگی نمی‌شود و اگر این کار را تمام نکنیم، کل پروژه شکست می‌خورد. مجوز‌های صنفی را بالأخره مردم می‌گرفتند، هنر آن چنانی نکردیم، خانگی هم آسان بود، چیزی نبود. کار مجوز‌ها و همین طور کار مقررات زدایی، در مقررات زدایی هم دچار مشکل هستیم. در مقررات زدایی هم دو دستی این سیستم‌های ناکارآمد چسبیدند میز‌های خود را و می‌گویند تا مقررات را حذف کنی و مجوز‌ها را آسان کنی، پس ما دیگر اینجا چه کاره هستیم؟
این خبر تکمیل می‌شود...
