خبرنگار شایلین بهبودی:
رقمی معادل ۱۱۶ میلیارد یورو به عنوان یارانه جدید پنهان در جداول پیوست بودجه ۱۴۰۳ گنجانده شده، که در صورت ازادسازی این یارانه انرژی، یارانه ریالی نقدی ۵ میلیون تومانی به هر ایرانی تعلق خواهد گرفت.
مبنای محاسبه این یارانه پنهان نرخ ارز نیمایی بوده است. از سوی دیگر اگر قرار باشد این یارانه پنهان به حلقه آخر زنجیره مصرف به صورت مستقیم تخصیص داده شود، با احتساب نرخ تسعیر ۴۰ هزار تومان و جمعیت یارانه بگیر ۸۵ میلیون نفری به هر شخص ۵ میلیون تومان در ماه یارانه جدید تعلق خواهد گرفت.
یارانه تشویقی یا یارانه فجرانه برای دهک‌های اول تا هفتم با آغاز دهه فجر در سال قبل کلید خورد. شروع این طرح از هفدهم بهمن ماه ۱۴۰۲ بود و تا هجدهم اردیبهشت امسال ادامه پیدا کرد. یارانه تشویقی در فاز اول شرط ۲۰۰ هزار تومان خرید از یارانه را حذف کرد و در مرحله بعد اعتبار تشویقی را افزایش داد از ۱۲۰ هزار تومان به ۲۲۰ هزار تومان.
یارانه تشویقی مربوط به سیاست کالابرگ الکترونیکی می‌شود که یک سبد ۱۱ قلمی برای تامین حداقل کالری، پروتئین، ریزمغذی و ویتامین‌های لازم برای هر فرد را دربرمی‌گیرد. مبنای قیمت‌های یارانه فجرانه همان سال ۱۴۰۱ است و مابه‌التفاوت از محل یارانه جدید تامین می‌شود. این ۱۱ قلم کالا نیز شامل گوشت مرغ، گوشت قرمز، برنج، روغن، ماکارونی، شیر، پنیر، ماست، قند و شکر، تخم‌مرغ و حبوبات می‌شود.
یارانه تشویقی یا فجرانه جدای از یارانه ۳۰۰ و ۴۰۰ هزار تومانی است که هر ماه به حساب سرپرستان خانوار واریز می‌شود. دولت برای یارانه تشویقی یک شرط تعیین کرده، مبنی بر اینکه خانوار مشمول می‌توانند اقلام را در سقف وزنی و کالایی تعریف شده خریداری کنند و امکان جابه‌جایی اعتبار بین گروه‌های کالایی وجود ندارد. این یعنی اگر اعتباری برای خرید گوشت به فرد داده می‌شود، نمی‌تواند آن را صرف خرید حبوبات کند.
یارانه تشویقی اگر شما جزو دهک اول تا سوم باشید، یعنی ۴۰۰ هزار تومان یارانه بگیرید، ۶۲۰ هزار تومان اعتبار خرید کالا در اختیارتان می‌گذارد. اگر در فهرست دهک‌های چهارم تا هفتم قرار دارید که یارانه نقدی ۳۰۰ هزار تومانی هر ماه به حساب‌تان واریز می‌شود، اعتبار یارانه تشویقی شما به ۵۲۰ هزار تومان می‌رسد. همچنین کد دستوری #۱۴۶۳*۵۰۰* میزان اعتبار باقی‌مانده را نشان می‌دهد.
حدود یک ماهی می‌شود که خبری از واریز یارانه تشویقی نیست. اعتبار کالابرگ الکترونیکی به حساب یارانه‌بگیران اختصاص یافت، اما مبلغ یارانه فجرانه از آن کم شده بود. از آنجایی‌که یارانه نقدی بیست و پنجم هر ماه واریز می‌شود برخی چشم انتظارند که ببینند که همراه آن یارانه تشویقی یا فجرانه واریز می‌شود یا خیر. برخی هم نگرانند که از فهرست یارانه فجرانه خط خورده باشند.
اخباری که از دولت شنیده می‌شود نشان از این دارد که آن‌ها تمایل به ادامه این سیاست دارند. صولت مرتضوی، وزیر کار در آخرین اظهاراتش در این باره، گفته بود که برای پرداخت یارانه تشویقی ۲۲۰ هزار تومانی کالابرگ الکترونیکی در حال بررسی هستیم و به زودی نتیجه اعلام می‌شود. پیشتر این موضوع را از کارشناسان وزارت کار جویا شدیم که اعلام کردند قرار است یارانه فجرانه برای سال جاری ادامه پیدا کند، اما هنوز زمان دقیق آن مشخص نیست. درباره جزئیات این طرح نیز از آن‌ها پرسیدیم که گفتند احتمالا تفاوتی با طرح قبلی که از بهمن ماه کلید خورد، نداشته باشد.
با توجه به اینکه هنوز اخبار دقیقی از ادامه واریز یارانه فجرانه منتشر نشده است، برخی نگرانند که مبادا از فهرست یارانه‌بگیران تشویقی خط خورده باشند. هرچند برای استعلام یارانه فجرانه سایت یا شماره تلفنی ارائه نشده است، اما پیشتر کسانی که به دهک‌بندی یا هر موضوع دیگر در ارتباط با یارانه اعتراض داشتند، می‌توانستند به سایت وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مراجعه کنند. همچنین سایت my.gov.ir که همان پنجره ملی خدمات دولت هوشمند است برای قطع یا حذف یارانه در اختیار یارانه‌بگیران قرار گرفت.
استعلام یارانه با کد ملی در همین سایت امکانپذیر است. برای مثال، اگر فردی به این سایت مراجعه کرد و متوجه شد که جزو دهک اول تا هفتم نیست، می‌تواند به سایت دیگری به این آدرس hemaya.tmcls.gov.ir سر بزند و اعتراض خود را در آنجا ثبت کند. اگر یارانه‌بگیر بخواهد یارانه معیشتی خود با کد ملی را هم استعلام کند، می‌تواند به همین سایت مراجعه کند. بعد از اینکه وارد سایت hemaya.tmcls.gov.ir شدید، در مرحله بعد باید شماره تلفن و کدملی سرپرست خانوار در سامانه وارد و سپس روی درخواست بررسی کلیک کنید. بدین ترتیب درخواست بررسی دهک درآمدی ارسال خواهد شد.
