مسوولان و کارشناسان حوزه انرژی می‌گویند هرقدر ساختار و بازده وسایل گرمایشی حرفه‌ای تر باشد مصرف گاز آنها کاهش می‌یابد و در واقع بهینه سازی مصرف گاز ارتباط مستقیم با نحوه تولید و نحوه استفاده از وسیله گرمایشی دارد.
از دیدگاه آنان بخاری با رتبه انرژی بالاتر (رتبه انرژی A تا G) مصرف گاز کمتری دارد و برای صرفه جویی در این بخش باید رتبه انرژی و بازده بخاری افزایش یابد تا بازده موثری از نظر بهینه سازی مصرف گاز داشته باشد.
این در حالی است که انگشت اتهام متولیان در مصرف بالای گاز در زمستان به سوی بخش خانگی و بخش عمومی است به طوری که به دلیل مصرف بالای گاز در این بخش ناچار به کاهش سهم صنایع و نیروگاه ها از گاز در فصل سرما می‌شوند و سهم بخاریهای خانگی در این موضوع قابل توجه است.
مدیرعامل شرکت گاز خراسان رضوی مجموع مصارف گاز در سه استان خراسان رضوی، خراسان جنوبی و خراسان شمالی را ۸۸ میلیون مترمکعب در روز دانست و گفت: تولید گاز در خراسان رضوی بین هشت تا ۱۰ میلیون مترمکعب در روز کمتر از میزان مصرف آن است.
حسن افتخاری افزود: کل شبکه گاز در استان ۳۵ هزار و ۸۷۰ کیلومتر است و بیشترین طول شبکه کشور مربوط به خراسان رضوی است و تعداد مشترکان گاز این استان ۲ میلیون و ۴۲۶ هزار و ۲۱ مشترک است که از این نظر رتبه دوم را در کشور دارد.
وی ادامه داد: تعداد خانوارهای روستایی بهره مند از گاز در این استان ۴۸۵ هزار و ۵۴ نفر و تعداد انشعابات آن در کشور ۹۹۶ هزار و ۸۳۳ علمک است و خراسان رضوی بعد از مازندران دومین مصرف کننده گاز طبیعی در کشور است و رتبه سوم را در تعداد علمکها دارد.
مدیرعامل شرکت گاز خراسان رضوی گفت: امسال پنج درصد به تعداد مشترکان گاز خراسان رضوی افزوده شده است و در حالی که انتظار افزایش مصرف پنج درصدی در بخش گاز خانگی در سال جاری را داشتیم، افزایش مصرف به ۱۵.۶ درصد رسید و این میزان مصرف بیشتر از بخش‌های صنایع و نیروگاهی بود.
رییس امور پژوهش و فناوری شرکت گاز خراسان رضوی نیز در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: حدود ۵۰ درصد از مشترکان گاز استان از بخاریهای گازسوز استفاده می‌کنند و بازده (راندمان) همه بخاریهای مورد استفاده آنان حداکثر ۶۵ درصد و رتبه انرژی آنها پایین است.
حمیدرضا افشون افزود: رتبه های انرژی (A تا G) برای میزان مصرف انرژی بخاریهای گازسوز در نظر گرفته می‌شود که بالاترین رتبه (A) می‌باشد و حداقل بازده رتبه (A) انرژی ۸۶ درصد است و تنها می‌توان با جایگزین کردن بخاریهای گازسوز دارای رتبه انرژی بالا در میزان مصرف گاز صرفه جویی کرد.
وی ادامه داد: بخاریهای مورد استفاده در بخش خانگی اغلب از رتبه های پایین انرژی برخوردار هستند و برای صرفه جویی در مصرف گاز باید ساخت بخاریهای گازسوز با رتبه انرژی (A) در دستور کار تولیدکنندگان قرار گیرد.
رییس امور پژوهش و فناوری شرکت گاز خراسان رضوی گفت: شورای اقتصاد به تازگی جایگزینی بخاری با رتبه انرژی (A) را به تصویب رسانده است.
وی افزود: همانگونه که در چند سال گذشته برای مدیریت مصرف برق، لامپهای کم مصرف جایگزین لامپهای معمولی شد، این اتفاق باید در مورد بخاریهای گازسوز نیز بیافتد و در صورت جایگزین کردن بخاریهای دارای رتبه انرژی A ، صرفه جویی در مصرف گاز طی زمستان به ۲۰ درصد می‌رسد که در کل کشور عدد قابل توجهی است.
افشون ادامه داد: بازده هیچ بخاری ۱۰۰ درصد نیست و حتی بازده اجاقهای خوب گاز نیز حدود ۶۰ درصد است.
رتبه بندی انرژی بخاری و تطابق آنها با استانداردها
معاون ارزیابی و انطباق اداره کل استاندارد خراسان رضوی نیز در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: بخاریهای گازسوز مشمول استاندارد اجباری هستند و برای ارزیابی عملکرد آنها، رتبه بندی انرژی دارند و کنترل ایمنی آنها نیز از مباحث فنی مربوط به خود برخوردار است.
حامد محمدی افزود: رتبه بندی انرژی بخاریهای گازسوز از A تا G است و بخاریهای تولید شده در خراسان رضوی در رتبه D و G قرار دارند و تولیدکنندگان محدودی تاکنون بخاری با رتبه انرژی A تولید کرده اند.
وی ادامه داد: در حوزه لوازم گازسوز، آبگرم کن‌های گازی خانگی در مقایسه با بخاریهای گازی در رتبه بندی انرژی وضعیت بهتری دارند زیرا تولیدکنندگان با پوشش مخزن آبگرم کن با پشم شیشه و تزریق فوم، اتلاف انرژی این وسیله گازسوز را کاهش و بازده آن را افزایش می دهند.
معاون ارزیابی و انطباق اداره کل استاندارد خراسان رضوی گفت: در بخاریهای گازسوز مرسوم نیست که تولیدکنندگان دیگ بخاری را پوشش خاصی بدهند تا مانع از اتلاف انرژی شود لذا بازده این وسایل گازسوز کاهش پیدا می‌کند.
تولید بخاری با رتبه A صرفه اقتصادی ندارد
وی افزود: تولید بخاری با رتبه انرژی A قیمت تمام شده آن را افزایش می‌دهد و در مقابل مشتری کافی نیز در بازار ندارد، لذا تولید بخاری با رتبه انرژی A از نظر اقتصادی نه برای بخش تولید و نه برای مصرف کننده مقرون به صرفه نیست.
محمدی ادامه داد: بخاری با رتبه انرژی G یا D خارج از استاندارد نیست و سازمان استاندارد ملی تولید آن را غیرمجاز ندانسته است اما مصرف گاز این بخاریها متفاوت است.
معاون برنامه ریزی و سرمایه گذاری سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی نیز در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: این سازمان مسوولیتی در خصوص کیفیت سنجی تولیدات صنعتی ندارد و پروانه‌های بهره برداری برای واحدهای صنعتی را براساس سنجش سخت افزاری خط تولید اعم از نوع ماشین آلات و وضعیت خط تولید و آزمایشگاه و امثال آن برای سرمایه گذاران صادر می‌کند.
جواد خزائی افزود: سازمان ملی استاندارد مسوولیت کیفیت سنجی و رده بندی تولیدات براساس استانداردهای اجباری آنها را برعهده دارد.
وی با اشاره به وجود چندین واحد تولیدی لوازم خانگی بویژه بخاری گازسوز در خراسان رضوی ادامه داد: قیمت تمام شده تولید بخاری با رتبه انرژی A برای تولیدکنندگان بالا است و تولید آنها صرفه اقتصادی ندارد.
معاون سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی گفت: از سوی دیگر ایرانیان به دلیل پایین بودن قیمت انرژی، هزینه زیاد برای خرید بخاریها با بازده بالا و گران نمی‌کنند لذا تولیدکنندگان متناسب با ذائقه و سلیقه مردم بخاری با بازده کمتر اما مصرف انرژی بالاتر تولید می‌نمایند.
وی افزود: صاحب واحد تولیدی برای اینکه بتواند محصول خود را در بازار بفروشد، بخاریهایی با رتبه انرژی پایین تر و اقبال عمومی بالاتر ساخته و در بازار عرضه می‌کند.
بخاری یا پکیج و شوفاژ، کدام کمتر مصرف می‌کند؟
دنیا به سوی صنعتی سازی پیش رفته و ایران از آن عقب افتاده است به طوری که براساس گفته "محمود محمدزاده" معاون مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی، صنعتی سازی ساختمان در کشور فراموش شده و به کمتر از پنج درصد ساخت و سازها رسیده است و سهم خراسان رضوی از این صنعتی سازی به کمتر از دو تا سه درصد می‌رسد.
در صنعتی سازی ساختمانها دیگر خبری از بخاری گازسوز و اتلاف انرژی نیست، پکیج و شوفاژ با بازده و رتبه انرژی مشخص جایگزین بخاریهای مساله ساز می‌شوند و می‌توان تا حدی از مصرف زیاد گاز جلوگیری کرد.
رییس اداره پژوهش و فناوری شرکت گاز خراسان رضوی مقایسه ای بین مصرف گاز بخاری با سیستم های گرمایشی نوین مانند پکیج یا شوفاژ انجام داد و گفت: مصرف گاز بخاری از سیستم های گرمایشی نوین مانند پکیج و شوفاژ پایین تر است و دلیل آن به نحوه استفاده مردم از این دو وسیله مربوط می‌شود، به نحوی که مردم هنگام خروج از خانه بخاری را خاموش کرده یا آن را روی شمعک می‌گذارند اما پکیج یا شوفاژ را خاموش یا کم نمی‌کنند.
افشون افزود: اینکه مصرف گاز بخاریها کمتر از سیستم های گرمایشی نوین است، دلیلی بر بالا بودن بازده بخاریها نیست بلکه نحوه استفاده از آنها مهم است.
وی ادامه داد: در مجموع استفاده از بخاری یا سیستم های گرمایشی نوین مزایا و معایبی دارد، استفاده از سیستم های نوین ایمنی بیشتری از بخاری دارد اما مصرف گاز بخاریها کمتر از سیستم های گرمایشی نوین است ولی دلیلی بر بهتر بودن آنها نسبت به این سیستم ها نیست.
رییس اداره پژوهش و فناوری شرکت گاز خراسان رضوی گفت: هر سامانه گرمایشی مورد استفاده توسط شهروندان اعم از بخاری یا پکیج و شوفاژ باید رتبه انرژی بالایی داشته باشد و مورد استفاده صحیح قرار گیرد.
