بیمه اختیاری و مشاغل آزاد هر دو زیرمجموعه بیمه خویش‌فرما هستند. بیمه خویش‌فرما برای افرادی تنظیم شده است که داخل یک سازمان یا تحت‌نظر کارفرما فعالیت ندارند و در نتیجه تحت پوشش بیمه اجباری نیستند. در واقع بیمه‌شوندگان این نوع بیمه، هم کارفرما و هم کارمند خود هستند؛ بنابراین پرداخت حق بیمه به شکل کامل بر عهده خود آن‌ها است. باوجوداینکه بیمه مشاغل آزاد و بیمه اختیاری زیرمجموعه یک نوع بیمه هستند، اما در برخی موارد مانند شرایط ثبت‌نام، نرخ حق بیمه و میزان پوشش تعهدات، با یکدیگر فرق دارند. در این مقاله قصد داریم تا این تفاوت‌ها را بررسی کنیم؛ بنابراین اگر کنجکاوید که بیمه اختیاری بهتر است یا مشاغل آزاد، چند دقیقه از وقت خود را به مطالعه این مقاله اختصاص دهید.
یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های بیمه اختیاری و مشاغل آزاد در شرایط ثبت‌نام آن‌ها است. افراد برای اینکه بتوانند تحت پوشش بیمه مشاغل آزاد قرار بگیرند، باید مدارکی مبنی بر اثبات شاغل بودن خود به سازمان بیمه تامین اجتماعی ارائه کنند. این مدرک گواهی اشتغال یا پروانه کسب آن‌ها است. اما برای ثبت‌نام بیمه اختیاری نیازی به ارائه هیچ مدرکی برای اثبات شاغل بودن نیست. همچنین حداکثر سن مجاز برای ثبت‌نام بیمه مشاغل آزاد برای مردان ۵۰ سال و زنان ۴۵، درحالیکه این شرط برای بیمه اختیاری ۵۰ سال برای هم مرد و زن است.
تفاوت دیگر در الزام داشتن سابقه بیمه تعریف می‌شود. افراد متقاضی بیمه اختیاری باید حداقل ۳۰ روز سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشند؛ اما داشتن این سابقه برای افراد متقاضی بیمه مشاغل آزاد اجباری نیست. در بیمه اختیاری و مشاغل آزاد، پرداخت حق بیمه بر عهده خود شخص است. در مقابل، کارفرمایانی که موظف به پرداخت حق بیمه کارکنان خود هستند، برای مدیریت بهتر امور مالی مجموعه می‌توانند از بهترین نرم افزار حسابداری شرکتی استفاده کنند.
شرایط ثبت‌نام؛ یکی از تفاوت‌های بیمه مشاغل آزاد و بیمه اختیاری
بیمه مشاغل آزاد شامل سه نرخ حق بیمه متفاوت می‌شود، درحالیکه نرخ حق بیمه اختیاری فقط یک مقدار دارد. همچنین نرخ حق بیمه مشاغل آزاد در ۶ماهه اول و دوم سال باهم متفاوت است. در ادامه با استفاده از یک جدول نرخ هزینه هر کدام را ارائه می‌دهیم:
|
نوع بیمه و نرخ درصد |
هزینه پرداختی در ۶ماهه اول سال |
هزینه پرداخت در ۶ماهه دوم سال |
|
مشاغل آزاد ۱۲ درصد |
حدود ۶۵۸٬۰۰۰ تومان |
حدود ۶۳۶٬۰۰۰ تومان |
|
مشاغل آزاد ۱۴ درصد |
حدود ۷۶۸٬۰۰۰ تومان |
حدود ۷۴۳٬۰۰۰ تومان |
|
مشاغل آزاد ۱۸ درصد |
حدود ۹۸۷٬۰۰۰ تومان |
حدود ۹۵۵٬۰۰۰ تومان |
|
بیمه اختیاری ۲۷ درصد |
۱٬۴۸۱٬۰۰۰ تومان |
تعرفه و هزینه متعلق به سال ۱۴۰۳ هنوز از طرف سازمان تامین اجتماعی اعلام نشده است. ازاین‌رو این مبالغ بر اساس آخرین اعلام سازمان تامین اجتماعی برای سال ۱۴۰۲ و با محاسبه حداقل دستمزد و پایه حقوق کار نوشته شده است. به‌وسیله برنامه حسابداری سپیدار می‌توان محاسبه دقیق میزان حق بیمه افراد تحت پوشش بر اساس شرایط و حقوق هر فرد را انجام داد.
وجود نرخ بیمه متفاوت در بیمه مشاغل آزاد نشان از تفاوت در میزان سطح پوشش هر کدام از این نرخ‌ها دارد. بیشترین سطح پوشش بیمه مشاغل آزاد، نسبتا مزایای کمتری در برابر سطح پوشش بیمه اختیاری دارد. در جدول زیر به مقایسه سطح پوشش این دو نوع بیمه می‌پردازیم:
|
نوع بیمه |
سطح پوشش و تعهدات |
|
مشاغل آزاد ۱۲ درصد |
مستمری بازنشستگی و فوت بعد از آن |
|
مشاغل آزاد ۱۴ درصد |
مستمری بازنشستگی و فوت قبل و بعد از آن |
|
مشاغل آزاد ۱۸ درصد |
مستمری بازنشستگی، ازکارافتادگی و فوت |
|
بیمه اختیاری ۲۷ درصد |
مستمری بازنشستگی، ازکارافتادگی و فوت، هزینه خدمات درمانی، هزینه کفن و دفن و وسایل کمک پزشکی |
باتوجه‌به اطلاعات جدول بالا متوجه می‌شویم که سطح پوشش بیمه ۲۷ درصدی اختیاری نسبت به مشاغل آزاد ۱۸ درصدی در مواردی مانند هزینه خدمات درمانی، کفن‌ودفن و وسایل کمک پزشکی، بیشتر است. لازم به ذکر است هیچ‌کدام از این دو نوع بیمه شامل مزایای بیمه بیکاری، ازکارافتادگی جزئی، دستمزد ایام بیماری و بارداری نمی‌شوند.
میزان پوشش تعهدات؛ بیشتر بودن سطح پوشش بیمه اختیاری از بیمه مشاغل آزاد
این موضوع به موارد متعددی بستگی دارد. در بیمه اختیاری با وجود ثابت بودن درصد بیمه (۲۷) هر شخص می‌تواند مبلغی بین حداقل و حداکثر دستمزد قانون کار را مشخص کرده تا در نرخ ۲۷ درصد ضرب شود. هرچه فرد میزان حقوق بیشتری را انتخاب کند، در نتیجه حق بیمه بیشتری را نیز پرداخت خواهد کرد. در این صورت در پایان دوره پرداخت بیمه اختیاری، بیمه‌شونده حقوق بازنشستگی بیشتری را نیز دریافت می‌کند. این موضوع برای بیمه مشاغل آزاد نیز صدق می‌کند و میزان حقوق در نظر گرفته شده بیمه‌شونده و درصد حق بیمه (۱۲، ۱۴ یا ۱۸) بر مبلغ حقوق بازنشستگی این افراد تاثیر می‌گذارد.
در این مقاله سعی کردیم به شکل کامل تفاوت بیمه اختیاری و مشاغل آزاد را بررسی کنیم. بیمه اختیاری و مشاغل هر دو به‌عنوان بیمه خویش‌فرما شناخته می‌شوند. بااین‌وجود در برخی موارد جزئی مانند شرایط ثبت‌نام، میزان پوشش تعهدات و نرخ حق بیمه با یکدیگر تفاوت دارند. این که بیمه اختیاری بهتر است یا مشاغل آزاد به شرایط فرد متقاضی بستگی دارد. اگر شغل آزاد دارید، انتخاب بیمه مشاغل آزاد می‌تواند برای شما مناسب باشد. اگر به خدمات درمانی بیشتری احتیاج دارید، بیمه اختیاری آن را در اختیار شما می‌گذارد؛ بنابراین باتوجه‌به شرایط و نیاز خود، بین این دو بیمه یکی را انتخاب کنید.
