مرغ به اندازه کافی در بازار موجود است؛ عرضه روغن بیشتر شده، قیمت موز کاهش پیدا میکند؛ هیچ کمبودی در شکر نداریم؛ تولید گوشت قرمز بیش از نیاز کشور است؛ اینها تنها بخشی از گفتههای مسئولان در ماههای اخیر است که با واقعیتهای موجود در جامعه نمیخواند. هر روز صفهای خرید مرغ دولتی طولانی و طولانی تر میشوند و خبری از افت قیمت موز ۴۰ هزار تومانی نیست. آنگونه که قاسمعلی حسنی رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی به بازار میگوید کمبود عرضه روغن هم همچنان ادامه دارد.
آنگونه که این فعال صنفی میگوید: واحدهای بنکداری روغنی را که قیمت آن ۱۷ هزار تومان خورده را ۲۲ هزار تومان میخرند و ناچارند که این محصول را ۲۴ هزار تومان در بازار عرضه کنند. اما معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت خیلی از این اظهارات را قبول ندارد و میگوید که بازار روغن به تعادل رسیده است. عباس قبادی در گفتوگو با بازار اعلام کرد که ذخایر کالاهای اساسی بسیار عالی بوده و در فروشگاهها هیچ خبری از صفهای طولانی نیست.
با نزدیک شدن به روزهای پایانی سال نگرانیها نسبت به تامین کالاهای اساسی هم بیشتر شده است. نگرانی که نگاهی به کارنامه عملکردی متولیان تنظیم بازار نشان میدهد خیلی هم بیراه نیست. بر اساس آخرین گزارش رسمی مرکز آمار قیمت خوراکیها در بهمن حدود ۶۷ درصد افزایش پیدا کرده است. البته مردم مدعی هستند که شرایط خیلی بدتر از این آمارهاست. به عنوان مثال مرغی که پارسال حدود ۱۲ هزار تومان قیمت داشت حالا به قیمت ۳۴ هزار تومان رسیده است. روغنی که پارسال ۱۲ هزار تومان فروخته میشد حالا چیزی حدود ۲۴ هزار تومان قیمت خورده است.
با این وجود عباس قبادی معاون بازرگانی داخلی وزارت صمت میگوید که تدارکات لازم در بحث گوشت قرمز، مرغ، روغن و شکر صورت گرفته و خیال مردم از بابت تامین و قیمت کالاهای اساسی در آستانه عید نوروز راحت باشد. به گفته او، به دلیل محدودیتهای کرونایی قرار نیست که نمایشگاههای بهاره داشته باشیم اما فروشهای فوق العاده اصناف از این هفته در کشور آغاز خواهد شد.
اما سئوال اینجاست اگر تدارکات لازم برای تامین نیاز کشور صورت گرفته، دلیل افزایش قیمتها و صفهای طولانی که برای کالاهایی همچون روغن وجود دارد چیست؟ این سوالی است که با واکنش تند دبیر کل ستاد تنظیم بازار مواجه میشود. او مدعی است که «ذخایر کالاهای اساسی بسیار عالی است. در فروشگاهها هیچ خبری از صفهای طولانی نیست. رسانهها بیشتر جوسازی میکنند. در هیچ جای کشور خبری از صف نیست و انتشار اخباری از این دست تنها کار دشمن است و واقعیت ندارد. ما نه تنها کمبود نداریم به اندازه نیاز تمام کشوهای اطراف ذخیره روغن داریم.»
قبادی همچنین در ادامه گفته که برای ایام پایان سال، هم روغن خانوار و هم روغن صنفی و صنعتی به مقدار کافی تولید و در اختیار مصرفکننده و قنادیها قرار میگیرد. همچنین طبق گزارشات اعلام شده، ترخیص روغن خام از گمرکات کشور طبق برنامه در حال انجام است و با توجه به ظرفیت خوب تولید روغن که در کشور وجود دارد، هیچ مشکلی برای تامین نیاز بازار وجود ندارد.
اما گفتههای مسئولان با فعالان صنفی زمین تا آسمان تفاوت دارد. محمد آقاطاهر رئیس فعلی اتحادیه بنکداران مواد غذایی که به گفته خودش ممنوع المصاحبه شده در واکنش به اظهارات معاون وزیر صمت لبخندی میزند و میگوید ما در سوئیس زندگی میکنیم خودمان خبر نداریم. هرچند که او از ارائه توضیحات بیشتر درباره وضعیت عرضه و قیمت کالاهای اساسی اجتناب میکنند اما رئیس سابق اتحادیه بنکداران مواد غذایی به بازار میگوید که کمبود عرضه در بازار همچنان ادامه دارد. واحدهای بنکداری روغنی را که قیمت آن ۱۷ هزار تومان خورده را ۲۲ هزار تومان میخرند و ناچارند که این محصول را ۲۴ هزار تومان در بازار عرضه کنند.
حسنی ادامه داد: دولت تنها نیاز فروشگاههای زنجیرهای را تامین میکند و توجهی به نیاز بنکداری ندارد. هرگاه هم اعتراضی به کمبود عرضه میشود فیلمی از یک فروشگاه پخش کرده و ادعا میکند که هیچ صفی در فروشگاهها برای خرید روغن تشکیل نشده و قفسهها هم پر از کالاست. اما سوال ما اینجاست که استفادههای صنعتی مثل رستوران ها، شیرینی پزیها و خوراکیها هم نیاز خود را از فروشگاهها تامین میکنند. بسیاری از این واحدها ناچارند به صورت محدود نیاز خود را خریداری کنند چرا که وضعیت بازار به هیچ وجه خوب نیست.
به گفته او کمبود روغن جامد و مایع در بازار از ماهها به مسئولان هشدار داده شده بود اما متأسفانه بیتدبیری و بیکفایتی مسئولان دولت یازدهم کار را به جایی رساند که مردم مجبور شدند که در اقصا نقاط کشور مردم باید با کارت ملی برای گرفتن یک عدد روغن در صف بایستند،
رئیس سابق اتحادیه بنکداران مواد غذایی: واحدهای بنکداری روغنی را که قیمت آن ۱۷ هزار تومان خورده را ۲۲ هزار تومان میخرند و ناچارند که این محصول را ۲۴ هزار تومان در بازار عرضه کنند. دولت تنها نیاز فروشگاههای زنجیرهای را تامین میکند و توجهی به نیاز بنکداری ندارد
در روزهای گذشته دلایل متعددی برای کمبود و گرانی روغن در کشور اعلام شده است. برخی عدم تخصیص به موقع ارز را دلیل اصلی برهم ریختگی بازار میدانند و برخی دیگر از افزایش تقاضا سخن میگویند. کار به جایی رسیده که عباس قبادی میگوید که نوعی احتکار خانگی در روغن تشکیل شده و همین افزایش تقاضا باعث کمبود شده است.
رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی از تعطیل بودن بخش عظیمی از ظرفیت روغن کشی در کشور خبر داده است. او به یکی از رسانهها در این باره گفته بود که توان روغنکشی در کارخانههای کشور حدود شش میلیون تن و ظرفیت کارخانجات تصفیه روغن در کشور حدود چهار میلیون تن است، اما با نگاهی به اعداد و ارقام آماری میبینیم که در کشورمان سالهایی بوده که فقط ۲۰۰ هزار تن روغن تولید کردیم، تعطیلی چنین ظرفیت عظیمی در کشور، جای تعجب دارد.
ساداتینژاد با ابراز این که نیاز به روغن خام کشور سالانه یک و نیم میلیون تن است، افزود: این در حالی است که با نگاهی اجمالی و سرجمع به وضعیت کشور میبینیم که مشکلی در تولید روغن خام در کشور نداشتهایم. بهنظر میرسد بخشی از التهابات بهوجودآمده در حوزه روغن کشور تصنعی است آن هم از سوی کسانی که علاقهمند ماندن ارز ۴۲۰۰ تومانی در بازار کشور هستند.
شاید از نظر مسئولان و نمایندگان مردم التهابات موجود در بازار مصنوعی باشد و بیتدبیری دولت و مجلس شاه کلید آن نباشد، اما فشار مالی که خرید کالاهای اساسی به مردم وارد میکند و کاهش قدرت خرید خانوار، کاملا واقعی بوده و بهتر است هرچه سریع تر فکری به حال آن شود.