آیا تایوان بخشی از چین است؟

سرویس جهان مشرق- مدت هاست چین و تایوان (برخی از آن با عنوان چین تایپه هم یاد می کنند)، به موضوع مناقشه آمیزی تبدیل شده اند که دولت های غربی نیز از آن جهت فشار به پکن بهره می برند. پکن ادعا می کند که تنها "یک چین" وجود دارد و تایوان بخشی از آن به شمار می رود. آنها جمهوری خلق چین را تنها دولت قانونی دانسته و از رویکردی که آن را اصل چین واحد می نامند و به دنبال اتحاد نهایی تایوان با سرزمین اصلی است، سخن می گویند. البته، تایوان که جزیره ای جدا شده از چین است، از سال 1949 و با تشکیل جمهوری خلق چین، این استقلال را پیدا کرد که تا کنون نیز ادامه داشته و دارد.

بیشتر بخوانید:

آیا چینی‌ها در جنگ غزه کشته شده‌اند؟

چین مانند یک هوش مصنوعی؛ از اوکراین تا غزه!

چینی‌ها در جنگ غزه دقیقا چه می‌کنند؟

پکن مدعی است، تایوان متعهد به تفاهمی است که به اجماع 1992 معروف است؛ توافقی که بین نمایندگان حزب کمونیست چین و حزب کومینتانگ که در آن زمان بر تایوان حکومت می کرد، حاصل شده. اما دو طرف در مورد محتوای این اجماع توافق کامل نداشته و همین نیز موجب تفاسیر و شکاف کنونی شده که مناقشه های زیادی را اخیرا موجب شده است. شی جینپینگ، رئیس جمهوری چین اعلام کرده که اجماع سال 1992 منعکس کننده توافقی است که دو طرف متعلق به یک چین بوده و برای اتحاد ملی با یکدیگر همکاری خواهند کرد. البته برای طرفت تایوانی، این به معنای "یک چین با تفاسیر و تعابیر متفاوت" است که ریشه بحران کنونی است.

پیش نویس قانون اساسی تایوان، چین، مغولستان، تایوان، تبت و دریای چین جنوبی را به عنوان بخشی از سرزمین اصلی به رسمیت می شناسد. حزب کومینتانگ نیز تا کنون از استقلال تایوان حمایت نکرده و همیشه خواستار روابط نزدیکتر با پکن بوده و هست. اما مشکل وقتی عمیق شد که حزب رقیب، دموکرات مترقی، در انتخابات پیروز شد و ساز دیگری کوک کرد. آنها رسما پیمان 1992 را رد کرده و به دنبال فرمول دیگری برای ارتباط با چین بوده اند که تا کنون نیز نتیجه بخش نبوده. همین نیز موجب قطع ارتباط و رایزنی پکن با دولت تایپه در این باره از سال 2016 شده که بعد از انتخابات 2924 و پیروزی مجدد این حزب، صحبت از پایان رویارویی و مذاکره در قالب وضعیت موجود بین دو طرف شده بود که چین هنوز بدان اعتماد نکرده و تمایلی برای حضور در مذاکرات یا گفتگوهای احتمالی نداشته است.

البته، چینی ها همواره فرمولی مشخص و ثابت برای این وضعیت دارند؛ یک کشور و دو سیستم که هم اکنون نیز در هنگ کنگ دیده می شود. اگرچه پکن آزادهای سیاسی و اقتصادی قابل توجهی به هنگ کنگ داده اما تایوانی ها با این مدل موافق نیستند و حتی حزب کومینتانگ نیز آن را رد کرده. همین نیز موجب بن بست طرفین و افزایش تنش ها و مقابله ها شده که به نظر می رسد بایستی به شکلی حل شود چرا که تداوم آن می تواند در میان مدت به چالش های قابل توجه و حتی درگیری نظامی منتهی شود.