به گزارش خبرگزاری فارس از قزوین، برخی از جوانان قزوینی که عده‌ای از آنها از دانشجویان رباتیک دانشگاه آزاد باراجین قزوین هستند، دور هم جمع شده و با ایده‌های نو و خلاقانه تلاش دارند در جهت حفظ محیط زیست گام‌های مؤثری بردارند و نام گروه خود را مجمع فعالان زیست محیطی نگاه سبز مینودری گذاشته‌اند. آنها فعالیت خود را به استان قزوین محدود نکرده‌اند و از طریق فضای مجازی موفق شده‌اند در سطح کشور اعضای مختلفی را جذب کنند. این فعالان زیست محیطی از سال 94 فعالیت خود با 9 عضو آغاز کرد و اکنون بیش از 500 عضو فعال در استان قزوین و بیش از 4 هزار عضو در محدودهٔ سنی 15 الی 35 سال در سطح کشور دارد.
امیر شریفی، دبیر و بنیان‌گذار مجمع فعالان زیست محیطی نگاه سبز مینودری در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در قزوین می‌گوید: مجمع ما از سال 94 با 9 نفر فعالیت خود را با برنامه‌های فرهنگ‌سازی اعم از جمع‌آوری زباله‌های اطراف شهر و داخل شهر مانند مکان‌های تفریحی آغاز کرد و تاکنون حدود 50 برنامهٔ حضوری برای پاکسازی شهر داشته است، هم‌چنین ما برنامهٔ غرفه‌های زیست محیطی را داشته‌ایم که در این غرفه‌ها ضمن معرفی محصولات سبز محیط زیستی، اقدام به فروش این محصولات نیز نمودیم. در جشنوارهٔ خیریهٔ مهرعلی نیز غرفهٔ محیط زیستی داشتیم که در آن کیسه‌های پارچه‌ای را به‌عنوان جایگزین پلاستیک معرفی کرده و و کمپین‌های «نه به پلاستیک» را راه‌اندازی کردیم. وی ادامه می‌دهد: البته فعالیت عمدهٔ ما به‌صورت کشوری و غیرحضوری است. ما در کرج، در دانشگاه آزاد باراجین قزوین و در دانشگاه علوم پزشکی نمایندگی داریم و در راستای حفاظت از محیط زیست تولید محتوای حرفهای برای فرهنگ‌سازی مردم انجام می‌دهیم.
جمع‌آوری ته‌سیگار و زباله‌ها از پارک‌های سطح شهر
یکی از مسائل مهمی که در رابطه با حفاظت از محیط زیست حائز اهمیت است، بحث فرهنگ سازی است. بسیاری از گام‌های ناخواسته‌ای که هر کدام از ما ممکن است در راستای تخریب محیط زیست برداریم از روی ناآگاهی است و اینکه نمی‌دانیم این حرکت ما چه تأثیر مخربی بر محیط زیست می‌گذارد. شریفی می‌گوید: در بحث فعالیت‌های محیط زیستی، شهامت انجام کارها و ادامه‌دار بودن آنها بسیار مهم است. ما نسبت به آسیب‌های رهاسازی پلاستیک در محیط زیست آگاهی‌های لازم را کسب کرده‌ایم و سپس اقدام به شناساندن این آسیب‌ها به عموم مردم می‌کنیم و حتی در مهدکودک‌ها نیز برای کودکان برنامه‌هایی در این راستا داشته‌ایم. یکی از برنامه‌های ما جمع‌آوری ته‌سیگارها از پارک‌های شلوغ سطح شهر بود. به این دلیل پارک‌های شلوغ را انتخاب می‌کردیم که مردم فعالیت ما را ببینند و فرهنگ‌سازی شود تا هم‌وطنان عزیز ته‌سیگارهای خود را روی زمین رها نکنند. زمانی که در پارک‌ها اقدام به جمع‌آوری ته‌سیگارها می‌کردیم، مردم از ما می‌پرسند چرا ته‌سیگارها را جمع می‌کنید، مگر چه اتفاقی می‌افتد که این‌ها روی زمین باشند؟ و ما برای آنها توضیح می‌دادیم که این ته‌سیگارها چه بلایی بر سر محیط زیست ما می‌آورد. وی اظهار می‌کند: جای زباله در محیط زیست نیست؛ ته‌سیگار چیزی است که اگر روی زمین باشد، بعد از چند بار بارندگی، تا یک متر اطراف آن هیچ گیاهی قادر به رشد نیست، زیرا به‌قدری این زبالهٔ کوچک سمی است که به محض بارندگی، خاک اطراف خود را آلوده می‌کند.
ته‌سیگارها از طریق جوی‌ها به رودخانه‌ها و از رودخانه‌ها به دریاها می‌ریزند، اگر به مقدار زیادی ته‌سیگار داخل آب ریخته شود تمام موجودات زنده‌ای که در آن هستند می‌میرند. متأسفانه بیشترین زبالهٔ تولیدی در دنیا همین ته‌سیگارها هستند. مشکل این است که بسیاری از مردم از این مسائل اطلاع ندارند. این فعال محیط زیست ادامه می‌دهد: اینکه ما هنگام جمع‌آوری زباله‌ها می‌دیدیم یک نفر با حرفهای ما قانع می‌شود و قول می‌دهد که دیگر زباله‌ها یا ته‌سیگار خود را روی زمین رها نکند، بسیار دلنشین بود. زمانی که ما در مقابل یک سیگاری خم می‌شویم و ته‌سیگار جمع می‌کنیم باعث خجالت او می‌شود و قول می‌دهد که دیگر این کار را تکرار نکند. پلاستیک نیز همین است، زمانی که می‌توانیم یک کیسهٔ پارچه‌ای بگیریم و مدت‌ها از آن استفاده کنیم، چرا باید پلاستیک بگیریم که تنها با احتمال 8 درصد بازیافت می‌شود و بقیهٔ آن به دریاها و اقیانوس‌ها می‌رود. بسیاری از افراد تصور می‌کنند این پلاستیک‌ها تجزیه می شوند، اما این‌گونه نیست، زیرا این پلاستیک‌ها در نهایت به رودخانه‌ها و دریاها می‌ریزند و یا خاک را آلوده می‌کنند و مدت تجزیه‌شان به قدری طولانی است که نمی‌توانیم روی آن حساب باز کنیم.
آموزش حفاظت از محیط زیست به کودکان مهدکودک‌ها
یکی از کارهای جالب مجمع فعالان زیست محیطی نگاه سبز مینودری آموزش فعالیت‌های زیست محیطی به کودکان است. دبیر این مجمع عنوان می‌کند: هر چقدر سن فراگیری آموزش‌های زیست محیطی پایین‌تر باشد تأثیر آن در آینده و نسل بعدی بیشتر است. اینکه می‌بینیم افراد بزرگسال این موارد را رعایت نمی‌کنند، چون از کودکی برای آنها فرهنگ‌سازی و نهادینه نشده است، اما وقتی می‌توانیم از کودکی به بچه‌ها آموزش دهیم چرا این کار را نکنیم؟ پیش از شیوع کرونا ما با دارا بودن مجوز به برخی مهدکودک‌ها رفتیم و برای کودکان کلاس‌های آموزشی برگزار کردیم و از دلایل این آسیب‌های محیط زیستی برای آنها صحبت کردیم، برای تأثیرگذاری بیشتر از افرادی استفاده کردیم که با بچه‌ها کار کرده بودند و آموزش‌هایی آماده کردیم که در سطح کودکان باشد. وی ادامه می‌دهد: چرا نباید در هزاران واحدی که دانش‌آموزان از ابتدای تحصیل طی می‌کنند، واحدهای مربوط به حفاظت از محیط زیست باشد؟ این مشکل به آموزش و پرورش بر می‌گردد و ما سازمان‌های مردم نهاد مجبوریم جور آن را بکشیم. اگر کودکان از همان ابتدا این مسائل را یاد بگیرند، به‌صورت ناخواسته در ناخودآگاهشان ثبت می‌شود و تا آخر زندگی یک همیار طبیعت می‌شوند و نه تنها خودشان مسائل زیست محیطی را رعایت می‌کنند، بلکه به اطرافیان نیز تذکر می‌دهند.
برنامهٔ هفتگی جمع‌آوری زباله‌ها از سطح شهر
ما هر هفته برای جمع‌آوری زباله‌ها به پارک‌های سطح شهر می‌رویم، البته به جز پیک‌های قرمز کرونا که در ماه‌های اخیر بود و به‌دلیل احترام به کادر درمان برنامه‌مان انجام نشد. برنامهٔ اولی که شروع کردیم مربوط به سال 94 بود که با 9 نفر انجام شد و سپس هر هفته بر تعداد ما افزوده شد و اکنون در هر بار ۵۰ الی 70 نفر برای جمع‌آوری زباله‌ها و ته‌سیگارهای سطح شهر می‌رویم. وی ادامه می‌دهد: در این ایام عکس‌العمل‌های بسیار خوبی را از مردم دریافت کرده‌ایم، برای مثال زمانی که در یکی از پارک‌ها مشغول جمع کردن ته‌سیگارها بودیم، پیرمردی مسن نشسته بود و سیگار می‌کشید. با دیدن کار ما، سیگارش را خاموش کرد و در بطری‌هایی که ما ته‌سیگارها را در آن جمع می‌کردیم انداخت و آمد کنار ما و دلیل این کار را از ما پرسید، وقتی با توضیح منطقی و علمی ما مواجه شد، خودش هم به جمع‌آوری ته‌سیگارها مشغول شد و به ما قول داد که دیگر ته‌سیگارش را روی زمین رها نکند. مشابه این رفتار را از افراد دیگر نیز به کرات دیده‌ایم.
زمانی که از شریفی می‌پرسیم در هر بار، چقدر زباله از سطح شهر جمع می‌کردید، می‌گوید: هر بار که ته‌سیگارها را جمع می‌کردیم، حدود 30 الی 60 بطری می‌شد، در هر بطری حداقل صدها ته‌سیگار جا می‌شود. شاید دانستن این مسئله برای مردم جالب به‌نظر برسد، زمانی که به پارک‌ها می‌رویم اگر دقت کنیم می‌بینیم آن مکان‌هایی که پاتوق افراد سیگاری است و ته‌سیگارهای زیادی روی زمین بر جای مانده، چمن در نیامده است. وی اظهار می‌کند: هم‌چنین تاکنون بیش از 10 بار برنامهٔ جمع‌آوری زباله در جادهٔ سلامت را داشته‌ایم، متأسفانه حتی کسانی که مشغول ورزش هستند نیز گاه در این جاده بطری‌های آب معدنی خود را روی زمین رها می‌کنند و این خیلی دردآور است. در هر برنامه، بیش از 70 کیسه زبالهٔ بزرگ آشغال از این جاده جمع‌آوری می‌کردیم، بیشتر زباله‌ها هم بطری‌های آب معدنی و کیسه‌های فریزر بودند. این کیسه‌ها می‌روند به درختان می‌چسبند و درخت زباله تشکیل می‌دهند. مردم زبالهٔ تمام خریدهایی که از کافه‌های سیار این جاده تهیه می‌کنند را در جاده رها می‌کنند و می‌روند و کسی به این فکر نمی‌کند که بعد از این چه بلایی بر سر محیط زیست می‌آید.
این‌جا زمین دشمن نیست!
با توجه به اینکه استان قزوین یک استان صنعتی است و با توجه به دارا بودن نیروگاه برق شهید رجایی، دچار آلودگی‌های صنعتی فراوانی است. متأسفانه شرکت‌ها پساب صنعتی خود را به‌دلیل صرفه‌جویی‌های اقتصادی در محیط زیست رها می‌کنند و نمی‌دانند چه آسیبی به خود، فرزندان خود و نسل آینده می‌زنند. از سوی دیگر نیروگاه شهید رجایی با سوزاندن مازوت هوای استان را آلوده می‌کند و هر روز نفس کشیدن را برای مردم استان و علی‌الخصوص مردم شهرستان آبیک سخت‌تر می‌کند. شریفی در این باره اظهار می‌کند: برای مجامع مردم نهاد ارتباط با ارگان‌ها و سازمان‌ها بسیار دشوار است، چون ما قدرت سیاسی نداریم و معمولاً کسی حاضر به شنیدن حرفهای ما نیست و به ما اهمیت نمی‌دهد، مگر جاهایی که خودشان هم دغدغهٔ حفاظت از محیط زیست را داشته باشند.
این‌جا که زمین دشمن نیست، تکه‌تکهٔ این‌جا خانهٔ ماست، بنابراین باید در حفاظت از آن کوشا باشیم. وی ادامه می‌دهد: یکی دیگر از مشکلات استان قزوین این است که متأسفانه عده‌ای تلاش در تخریب باغستان چند هزار سالهٔ استان دارند و درختان باغستان سنتی قزوین را قطع می‌کنند، البته یکی از تشکل‌های زیست محیطی در حال کار کردن روی این موضوع است، اما مشکل باغستان فراتر از این حرف‌هاست، حق‌آبهٔ باغستان سنتی به بوستان باراجین داده شده، بوستانی که در آن کاج کاشته شده است و کاجی که درخت بومی نیست و آب فراوانی لازم دارد، در حالی که می‌توانستند آن منطقه را پر از درختان بادام و گردو کنند. وقتی درخت بومی دشت‌های قزوین، بادام کوهی، زالزالک و گلابی وحشی است و می‌توانستند در بوستان باراجین این درخت‌ها را بکارند که یک‌چهارم کاج آب لازم داشته باشند و مثمر هم باشد، چرا کاج کاشته شود؟ این خیانتی در حق استان است.
درختانی که به‌خاطر پول در حال قطع شدن هستند
یکی دیگر از معضلات زیست محیطی که این روزها گریبان‌گیر بسیاری از استان‌ها شده، قطع درختان و فروش آنها است و متأسفانه جنگل‌خواران بدون در نظر گرفتن عواقب این کار، پول‌های هنگفتی به جیب می‌زنند. یکی از روستاهای اطراف قزوین که قطع درختان در آن به وفور دیده می‌شود، روستای رشتقون است. شریفی بیان می‌کند: ما با هدف جمع‌آوری زباله‌های رها شده در محوطهٔ روستای رشتقون و جلوگیری از قطع درختان این منطقه به همراه خانم محمدبیگی نمایندهٔ مردم قزوین در مجلس شورای اسلامی به این روستا رفتیم. نامه‌نگاری‌هایی نیز در رابطه با قطع درختان منطقه با مسؤولین مربوطه انجام شد اما متأسفانه به نتیجه نرسید و زور جنگل‌خواران به ما چربید و کماکان شاهد قطع درختان این منطقه هستیم. در طول 20 سال اخیر، درختان این منطقه و مساحت جنگلی آن‌جا یک‌چهارم شده است و این یک فاجعه است. حتی درخت‌های چنار حریم رودخانه را هم قطع می‌کنند و با این شرایط آیندهٔ تلخی در انتظار ماست. نگه‌داری از درختان مهم‌ترین کاری است که ما باید در دستور کار خود قرار دهیم، زیرا محافظت از یک درخت ارزش بیشتری نسبت به درخت‌کاری دارد، 50 الی 100 سال طول می‌کشد تا نهال‌هایی که می‌کاریم به عظمت درختانی برسند که اکنون در جنگل‌ها هستند.
همیار جنگل پرورش دهیم
یکی از برنامه‌های جالب مجمع فعالان زیست محیطی نگاه سبز مینودری کاشت اصولی نهال با نام افراد، اهدای نهال به مناسبت‌های مختلف و احداث جنگل کوچک خانوادگی است. شریفی در این باره می‌گوید: یکی از مهم‌ترین برنامه‌های ما درخت‌کاری و جنگل‌کاری است، هدف ما از این برنامه این است که عشق مردم را به درخت و محیط زیست بیشتر کنیم، زیرا کسی که با دست خود درختی را بکارد قلبش اجازه نمی‌دهد ببیند این درخت قطع می‌شود. یعنی ما از این راه همیار جنگل پرورش می‌دهیم، به صورتی که قلب مردم با درخت‌کاری عجین شود.
وی ادامه می‌دهد: متأسفانه برنامه‌های درخت‌کاری که در سطح کشور در روز درخت‌کاری توسط ارگان‌ها و نهادهای مختلف انجام می‌شود اغلب غیراصولی بوده و جنبهٔ نمایشی دارد، زیرا درخت را می‌کارند و رها می‌کنند و آن درخت پس از مدتی خشک می‌شود. در حالی که نگه‌داری از درختان موجود، از کاشت درخت مهم‌تر است. درخت حداقل 3 سال نگه‌داری نیاز دارد و لازم است هر سال 3 الی 4 ماه در ماه‌های خشک سال آبیاری شود. هم‌چنین خاک منطقه‌ای که در آن درخت می‌کاریم باید کارشناسی شود که چه درختی بومی آن منطقه است. متأسفانه بسیاری از گروه‌ها به طبیعت می‌روند و به فرض اینکه علف‌ها به درد نمی‌خورند، اقدام به کندن آنها می‌کنند، در حالی که ارزش اکولوژیک گیاهانی که در طبیعت هستند شاید از درختان هم بیشتر باشد.
این فعال زیست محیطی عنوان می‌کند: ما برای اینکه قلب مردم را با درخت پیوند دهیم آمدیم طرحی زدیم که در پی آن، سایتی را راه‌اندازی کردیم تا مردم بیایند به نام خود از ما نهال بخرند و ما این نهال را برای آنان در مناطق کارشناسی شده بکاریم و 3 سال از آن مراقبت کنیم تا با زمین پیوند بخورد. هم‌وطنان عزیز می‌توانید برای تولد دوستان یا نزدیکان خود از سایت ما درخت خریداری کنند، ما آن درخت را می‌کاریم و با متن دلخواه فرد، پلاک و تاریخ می‌زنیم و این درخت برای این فرد می‌شود. ما موظفیم تا 3 سال از این درخت نگه‌داری کنیم و هزینهٔ نگه‌داری نیز بستگی به منطقه و نوع درخت دارد که از 120 الی 180 هزار تومان متغیر است. ما تعهد می‌کنیم در این 3 سال، هر 6 ماه از درخت موردنظر عکس بگیریم و در سامانه آپلود کنیم که عزیزان روند رشد درخت خود را ببینید و حتی هر زمان که مایل بودند می‌توانند به‌صورت حضوری از درخت خویش بازدید کنند.
از احداث جنگل کوچک خانوادگی تا طرح‌های اهدای درخت برای تولد یا عروسی
شریفی در ادامه به طرح‌های مختلف خرید درختان اشاره کرده و عنوان می‌کند: منابع طبیعی کمک کرده و از اراضی ملی به ما زمینی به مساحت 5 الی 7 هکتار برای 5 سال امانت داده است تا در آن جنگل‌کاری کنیم. درخت‌هایی که ما می‌کاریم بادام کوهی، زالزالک، گلابی وحشی و سنجد هستند.
یکی از طرح‌های ما طرح تک درخت است که هر کس می‌تواند به نام خود درخت بکارد. ما درخت را می‌کاریم و به نام فرد پلاک می‌زنیم. این درختان شناسنامه دارند، به این معنا که از درختان عکس می‌گیریم و روی یک قاب عکس زیبا می‌زنیم و کد درخت و نام صاحب درخت را نیز بر روی آن می‌زنیم و با پست به آدرس سفارش‌دهنده ارسال می‌کنیم. یکی دیگر از طرح‌های ما طرح خانوادگی است، در این طرح سرپرستان خانوار می‌توانند به نام همهٔ اعضای خانوادهٔ خود درخت بکارند، یعنی همزمان چند نهال را خریداری کنند و یک جنگل کوچک خانوادگی تشکیل دهند. طرح دیگر ما برای سازمان‌ها و نهادها است. هر شرکت و سازمان می‌تواند به نام کارکنان خود نهال خریداری کند و بکارد. یکی دیگر از طرح‌ها نیز طرح هدیهٔ درخت است که برای مثال برای مجالس عروسی به‌جای اینکه گوسفند قربانی شود درخت کاشته شود که ماندگار باشد یا برای مراسم ختم به یادبود متوفی می‌توانند درخت بکارند و یا برای مراسم تولد درخت هدیه دهند. این درختان در اراضی ملی در روستاهای اطراف قزوین کاشته می‌شوند و کسی نمی‌تواند در آنها ادعای مالکیت کند و یا به آنها دست‌درازی کند. تمام مراحل کاشت درخت در طرح ما به‌صورت اصولی و کارشناسی است و به همین دلیل امکان مرگ درخت بسیار کم است.
این فعال زیست محیطی در ادامه بیان می‌کند: آغاز فعالیت ما در این طرح، فروش 150 الی 200 نهال بوده که انجام شده است. به‌صورت اصولی لازم است بین هر دو درخت 5 متر فاصله باشد و در هر هکتار 300 الی 400 درخت می‌توان کاشت. برنامهٔ ما این است که طی 5 سال آینده بتوانیم در هر سال 1 هزار درخت بکاریم و در طی 5 سال، 5 هزار درختی را بکاریم که زنده بمانند، نه هزار درختی که بکاریم و برویم. تصمیم داریم با استفاده از ظرفیت اعضای فعال خود در استان‌های مختلف، این برنامه را در بقیهٔ شهرها و استان‌ها نیز انجام دهیم و هر کس یک قسمت از شهر خود را به‌نام مردمان خود سبز کند.
کاشت درخت به نیت شهدای مدافع سلامت قزوین
یکی دیگر از برنامه‌های جذاب این گروه فعال در حوزهٔ محیط زیست کاشت درخت به نیت شهدای مدافع سلامت استان است. شریفی می‌گوید: برنامهٔ دیگری که ما به سازمان پارک‌ها و فضای سبز پیشنهاد دادیم کاشت درخت به نیت شهدای مدافع سلامت استان است تا بتوانیم روح این عزیزان را با این کار شاد کنیم و نام و یاد آنها را زنده نگاه داریم. استان قزوین 5 شهید مدافع سلامت دارد که بر اثر کرونا جان را از دست داده‌اند، ما طی روزهای آینده در بلوار پرستار به‌نام این عزیزان درخت‌های پلاک‌گذاری شده با نام خودشان می‌کاریم تا یاد و خاطرهٔ آنان همواره در اذهان زنده بماند.
به گزارش خبرگزاری فارس از قزوین، گروه‌های مردمی فعال در حوزهٔ محیط زیست، بدون دریافت حقوق و تنها با هدف حفاظت از محیط زیست، سختی‌های فراوانی را متحمل می‌شوند که لازم است مسؤولین بیش از پیش با آنها همکاری کنند تا آنان با قوت قلب بیشتری به فعالیت‌های خود ادامه دهند.
گزارش از معصومه امینی
انتهای پیام/ی
