«تابناک با تو» - اندامهای بدن معمولاً درموقعیت مشخص قرار دارند و این امر در هنگام تشخیص برخی شرایط مفید است.
برای مثال، درد آپاندیسیت یا سنگ کیسه صفرا به ترتیب در سمت پایین راست و سمت بالای راست شکم حس میشود. (البته تشخیص علت درد از روی محل درد پیچیدگیهای پزشکی دارد و به همین سادگیها هم نیست. ولی به هر حال دانستن محل آناتومیک اعضا، به تشخیص کمک میکند.).
اما در بعضی از افراد اصلا اعضا در محلی که باید باشند، نیستند.
مثلا در دکستروکاردی، قلب به جای اینکه کمی به سمت چپ باشد (معروف به لووکاردیا)، به سمت راست چرخانده میشود. این یک اتفاق نسبتاً نادر است، از هر ۱۲۰۰۰ نفر یک نفر به این شکل متولد میشود.
در صورتی که این اتفاق در نبود هر گونه ناهنجاری دیگری رخ دهد، افراد زندگی عادی خواهند داشت و تنها موقع خواندن نوار قلب یا ECG آنها باید دقت شود.
در برخی افراد، تمام محتویات شکم و قفسه سینه ردر طرف مقابل هستند، که به آن situs inversus totalis میگویند.
افراد مشهوری مانند دانی آزموند و انریکه ایگلسیاس و همچنین کاترین اوهارا -بازیگر- همین مورد را دارند. وضعیت آزموند زمانی تشخیص داده شد که دردی در سمت چپ و پایین شکم داشت و بعد متوجه شدند که آپاندیس او به جای اینکه در سمت راست شکم باشد در سمت چپ است.
Situs inversus totalis نسبتاً نادر است و از هر ۱۰۰۰۰ نفر یک نفر را درگیر میکند و بیشتر مردان آن را دارند. در برخی از افراد فقط قلب و ریهها جابجا هستند. به این حالت situs inversus میگویند.
عملکرد بیش از ۱۰۰ ژن باعث رشد اندامهای ما در سمت طبیعی میشوند. Situs inversus زمانی رخ میدهد که هر دو والدین یک نسخه معیوب از یک ژن را منتقل کنند.
افراد مبتلا به این عارضه اگر سالم باشند، ممکن است هرگز متوجه هیچ علامتی نشوند. حتی گزارشهایی وجود دارد مبنی بر اینکه امید به زندگی آنها بیشتر است و مورد آنها تنها پس از مرگ به صورت تصادفی تشخیص داده میشود.
به علاوه در شرایط بسیار نادری، افراد مبتلا به situs inversus totalis میتوانند لووکاردی داشته باشند و قلب و ریههایشان به صورت عادی در سمت چپ باشد. تنها شرایطی کهامید به زندگی در دکستروکاردیا و situs inversus totalis کم میشود، وجود سایر نقایص قلبی است.
مورد عجیب دیگر دندانها هستندکه گاهی در جاهای دیگر رشد میکنند. مثلا مواردی از رشد بافت دندانی در بینی گزارش شده که باعث ایجاد علائم مختلفی مانند خونریزی بینی و عفونت شده. بگذریم از اینکه در توموری به نام تراتوم هم بافت دندانی ممکن است در هر جایی در بدن باشد.
همچنین مواردی از دندانها در حفره چشم یافت شده است که اگر محکم در استخوان گیر کرده باشند، برداشتن آنها دشوار است.
گاهی اوقات قسمتهایی از بدن به دلیل یک مشکل ساختاری – و نه رشدی – در مکان نامناسبی قرار میگیرند.
در فتقها اندامهای شکمی به قفسه سینه یا خارج از حفره شکم راه مییابند.
یک ماهیچه ورقهای خاص حفره قفسه سینه و شکم ما را از هم جدا میکند که به تنفش ما کمک میکند و سورخهایی دارد که به طور طبیعی رگها و مری از آن عبور میکنند، حالا اگر نقایصی در دیافراگم وجود داشته باشدِ اعضا از آن عبور میکنند و به سمت دیگر راه مییابند.
مثلا کبد، بخشهایی از روده کوچک و روده بزرگ میتوانند به قفسه سینه راه یابند. یا معده از طریق روزنه عبور مری فتق کند و وارد قفسه سینه بشود. از هر چهار نفر یک نفر در سن ۴۰ سالگی به یک نفر مبتلا میشود. این میزان به ۵۵ تا ۶۰ درصد از افراد بالای ۵۰ سال میرسد، اما بسیاری از آنها هیچ علامتی ندارند.
فتق هیاتال در زنان و افراد دارای اضافه وزن بیشتر دیده میشود.
اگر فتق معده از نوع موسوم به پارازوفاژیال باشد، جریان خون معده قطع میشود و نیاز به جراحی اورژانس پیش میآید.
مورد دیگر فتق مغبنی یا کشاله ران هستند. در این بیماری، قسمتهایی از روده مستقیماً وارد کانال کشاله ران در قسمت زیرین شکم میشوند.
فتق مغبنی در مردان شایعتر است، به طوری که ۲۷٪ از مردان در طول زندگی خود در مقابل ۳٪ از زنان، فتق کشاله ران یا اینگوینال را تجربه میکنند.
در زنانی که رحم میتواند به داخل کانال واژن فرو رود. در شدیدترین حالت، میتواند از خارج از واژن بیرون بزند. این امر میتواند در دوران بارداری و زایمان رخ بدهد.
عوامل خطر برای افتادگی رحم شامل زایمانهای متعدد واژینال، اضافه وزن، یبوست مزمن و سن بالا است.
منبع: یک پزشک