خبرگزاری مهر - گروه استان‌ها: حیات در روی زمین وابسته به آب است و تالاب‌ها، شریان‌های حیاتی زیست‌کره محسوب می‌شوند، همچنین تالاب‌ها جز پر تولید ترین محیط‌های طبیعی هستند به‌طوری‌که این مناطق دارای فواید اقتصادی فراوانی ازجمله تولید محصولات شیلاتی، حفظ سطح آب برای مناطق کشاورزی، تولید چوب، ذخیره آب و کاهش بلایای طبیعی و به‌ویژه سیلاب هستند.
تثبیت خطوط ساحلی، از بین رفتن مواد زائد و تصفیه آب، برخورداری از چشم‌اندازهای زیبای طبیعی و ایجاد بستر مناسب برای حیات بسیاری از گونه‌های جانوری و گیاهی از ویژگی‌های ارزشمند تالاب‌ها هستند.
همه مصائب تالاب‌های لرستان
این در حالی است که تالاب‌ها جزو تهدید شونده‌ترین زیستگاه‌ها به شمار می‌روند که این موضوع به‌طور عمده ناشی از خشکاندن و تغییر کاربری، ایجاد آلودگی و برداشت بی‌رویه از گونه‌های زیستی تالاب‌هاست.
مصارف آب تالاب برای کشاورزی، وارد شدن سموم کشاورزی و مواد زائد به تالاب‌ها، خشک‌سالی، صید و شکار بی‌رویه و فعالیت‌های کشاورزی در حریم تالاب‌ها از دیگر عواملی هستند که در نابودی این اکوسیستم‌های کم‌نظیر تأثیر دارند.
تالاب‌هایی که اراضی کشاورزی شدند
مهرداد فتحی بیرانوند مدیرکل حفاظت از محیط زیست لرستان در این رابطه اظهار داشت: موضوع تالاب‌ها یکی از با اهمیت ترین مباحثی است که در دستور کار سازمان حفاظت از محیط زیست است و با توجه به اینکه مهم‌ترین تالاب‌های کوهستانی غرب کشور در لرستان قرار دارند، استان اقداماتی را برای احیای تالاب‌ها در دستور کار قرار داده است.
وی عنوان کرد: متأسفانه در دهه‌های ۶۰ و ۷۰ و با توجه به شرایط خاصی که در آن زمان ایجاد شده، بخش زیادی از تالاب‌های لرستان تغییر کاربری پیدا کردند و از وضعیت تالابی به اراضی کشاورزی تبدیل شدند.
تالاب‌هایی که آب رفتند!
مدیرکل حفاظت از محیط زیست لرستان در ادامه سخنان خود با اشاره به تالاب «بیشه دالان» بروجرد بیان داشت: مساحت این تالاب در آن زمان حدود ۹۱۳ هکتار بوده که متأسفانه الان به ۸۰ هکتار کاهش یافته است.
فتحی بیرانوند ادامه داد: همچنین تالاب «تنور در» دورود هزار هکتار بوده که الان به ۱۲۶ هکتار کاهش پیدا کرده است.
وی همچنین با اشاره به تالاب «گوری بلمک» پلدختر افزود: این تالاب هم زمانی ۶۰۰ هکتار بوده و الان بین ۵۰ تا ۱۱۴ هکتار متناسب با شرایط آبی در نوسان است.
صدور سند کشاورزی برای تالاب!
مدیرکل حفاظت از محیط زیست لرستان با تاکید بر اینکه یکی از دغدغه‌های ما بحث احیای این تالاب‌ها است گفت: در مجموع حدود ۹ تالاب در سطح کشور مشمول اجرای طرح مدیریت زیست بوم شدند، با پیگیری‌های صورت گرفته ما توانستیم تالاب «بیشه دالان» بروجرد و همچنین تالاب‌های پلدختر را مشمول این طرح کنیم.
فتحی بیرانوند ادامه داد: کارهای مطالعاتی در این رابطه انجام شده و در حال حاضر در فاز اجرایی این امر هستیم.
وی با بیان اینکه بخشی از احیای تالاب بر عهده محیط زیست است چرا که این امر یک موضوع چند وجهی است عنوان کرد: وظیفه‌ای که بر عهده ما بوده بحث کارهای مطالعاتی و آموزش جوامع محلی است.
مدیرکل حفاظت از محیط زیست لرستان تاکید کرد: متأسفانه بخشی از تالاب‌ها که تغییر کاربری یافته و به اراضی کشاورزی تبدیل شده‌اند، سند اراضی کشاورزی و مالکیت برای کشاورزان در این رابطه صادر شده است.
دو راه حل برای احیای تالاب‌ها
فتحی بیرانوند افزود: متأسفانه این امر موجب شده که کشاورز حق مالکیت داشته باشد و در این راستا باید دو اقدام انجام شود، یا باید اعتباراتی کلانی به اختصاص پیدا کند تا اراضی کشاورزی را بخریم و آنها را به اراضی تالابی تبدیل کنیم و یا اینکه در قالب یک کار مشارکتی بتوانیم با کمک جوامع محلی و ذی نفعان اراضی کشاورزی به محیط زیست «حبه» شوند و ما در قالب یک کار مشارکتی منفعت جوامع محلی با اجرای بحث‌های اکوتوریسمی، ماهی گیری، پرنده و… انجام دهیم.
وی تصریح کرد: خوشبختانه تعداد زیادی از مردم با آگاهی که در این رابطه پیدا کرده‌اند آمادگی لازم را برای همکاری دارند، اما متأسفانه تعداد بسیار کمی از کشاورزان فعلاً مقاومت می‌کنند که در این راستا ما کارهای علمی، فنی و مشاوره‌ای خود را انجام می‌دهیم و امیدواریم با راضی شدن این کشاورزان، بحث احیای تالاب‌های «گوری بلمک» و «بیشه دالان» را در دستور کار خود قرار دهیم.
