طرح گرنت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (حمایت از ترجمه و انتشار کتاب‌های ایرانی با موضوعات ادبیات داستانی و غیرداستانی معاصر، هنر، اسلام و ایران شناسی و کودک و نوجوان در بازارهای جهانی) که نزدیک به چهار سال از عمر آن می‌گذرد را می‌توان یکی از طرح‌های موفق دولت یازدهم در حوزه فرهنگ دانست.
این طرح با هدف حمایت از ناشران خارجی برای ترجمه و نشر آثار ایرانی به زبان های خارجی در کشورهای مختلف، از طریق مبادلات کپی رایت (حق تکثیر) بین ناشران خارجی و صاحبان آثار در ایران، راه‌اندازی شد. در سال اول اجرای آن به اشتباه به جای حمایت از ناشران خارجی، از ناشران ایرانی حمایت شد که کتاب‌های خود را به زبان‌های خارجی به ویژه انگلیسی، ترجمه و در ایران چاپ می‌کردند.
در دو سال اخیر با بازنگری در رویکرد و روند اجرا، شورای برنامه‌ریزی طرح گرنت در وزارت فرهنگ تشکیل و نقشه راه با تدوین و تصویب دستورالعمل و شیوه‌نامه اجرایی ترسیم و مقرر شد، تقاضاهای تسلیمی از طرف ناشران خارجی در گروه‌های کارشناسی دبیرخانه گرنت بررسی و برای تصمیم‌گیری در خصوص رد یا تایید تقاضاها موضوع به شورای برنامه‌ریزی ارجاع شود.
اگر چه این طرح در سال‌های ابتدایی با نواقص و مشکلاتی روبرو بود و گاه منجر به این شد که بسیاری ناشران نسبت به کم بودن میزان پرداختی آن واکنش نشان بدهند و از دریافت آن منصرف شوند، حالا توانسته تا حدودی جای خود را در بازارهای بین‌المللی باز کند. امروز ناشرانی از کشورهای مختلف جهان گرنت ایران را دریافت می‌کنند تا کتاب‌های ایرانی را در کشور خود ترجمه و منتشر کنند، گرنت ایران رفته‌رفته پیمودن مسیر صحیح را در بازارهای جهانی در پیش گرفته است.
خانه‌ام‌کجاست نوشته رضا دالوند، چه کسی آقای صورتی را می‌شناسد؟ نوشته مژگان کلهر، افسانه پیاز از فاطمه‌الزهرا امامی، وسط راهروی تاریک نوشته مهدی رجبی، هرس نوشته نسیم مرعشی، بی‌کتابی از محمدرضا شرفی خبوشان، نردبانی رو به آسمان اثر یوسف قوجق، زیبا صدایم کن اثر فرهاد حسن زاده، حتی یک دقیقه هم کافی است نوشته آتوسا صالحی، پرنده گیج نوشته کامبیز کاکاوند، شوخی نوشته مرجان کشاورزی، دوست مردم شهر نوشته مهدخت کشکولی، تن‌تن و سندباد نوشته محمدمیرکیانی، سفید سفید تنها بود و شاخ‌ها در باد، ریشه‌ها در خاک اثر مصطفی رحماندوست از جمله کتاب هایی است که از ابتدای راه اندازی این طرح از حمایت در نشر بین المللی بهره برده اند.
دبیر طرح حمایت از ترجمه و انتشار کتاب ایرانی(گرنت) گفت: در راستای تأکید برنامه ششم توسعه بر بسترسازی برای حضور بین‌المللی در عرصه‌های فرهنگی و در راستای سیاست‌های کلان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، معاونت امور فرهنگی در حوزه دیپلماسی فرهنگی، دبیرخانه طرح حمایت از ترجمه و انتشار کتاب ایرانی در بازارهای جهانی را از سال ۱۳۹۴ در اداره کل مجامع، تشکل‌ها و فعالیت‌های فرهنگی با هدف تقویت صنعت نشر ایران در حوزه بین الملل و گسترش زبان و ادبیات فارسی دایر کرده است.
علی فریدونی ادامه داد: دامنه حمایت دبیرخانه مذکور، شامل کتاب‌هایی می‌شود که در داخل کشور و با مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منتشر شده است و موضوعات مورد حمایت شامل ادبیات (داستانی و غیر داستانی)، هنر، ایران‌شناسی، کودک و نوجوان و برگزیدگان جوایز ادبی معتبر جمهوری اسلامی ایران می‌شود.
وی درباره نحوه اجرای این طرح عنوان کرد: از معیارهای ارزیابی می‌توان به اعتبار ناشران خارجی، صحت ترجمه، برنامه‌های ناشر خارجی در توزیع کتاب و گرافیک اشاره کرد. ثبت نام و داوری طرح گرنت از ابتدای آبان ٩٧ به صورت الکترونیک انجام و از طریق سامانه bookgrant.ir انجام می‌شود. طبق آیین‌نامه سال ٩٧، تمام کمک‌هزینه به ناشر یا نماینده قانونی وی پس از ترجمه، انتشار و ارسال پنج نسخه از کتاب به دبیرخانه از طریق مؤسسه نمایشگاه‌های فرهنگی پرداخت می‌شود.
ناشرانی از کشورهای الجزایر، ایتالیا، انگلستان، سوئیس، آمریکای لاتین، اسپانیا، تایلند، تایوان، ترکیه، دانمارک، ژاپن، فلسطین، فرانسه، کره، سوئد، چین، انگلیس، ایتالیا، مصر، تونس، آلمان، صربستان، آذربایجان و قزاقستان کتاب‌هایی به زبان‌های عربی، ایتالیایی، انگلیسی، اسپانیایی، آلمانی، استانبولی، تای، چینی، ژاپنی، عربی، فرانسوی و کره‌ای کتاب‌هایی از ایران را ترجمه و در دست انتشار دارند.
تداوم فعالیت دبیرخانه طرح گرنت در دوران قرنطینه
مدیر اجرایی طرح گرنت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: فعالیت‌های دبیرخانه این طرح در دوران تعطیلی فعالیت‌های فرهنگی کشور به دلیل شیوع ویروس کرونا همچنان ادامه داشت. در شرایطی که مقابله با ویروس کرونا بسیاری از فعالیت‌های فرهنگی و هنری را تقلیل داد یا تعطیل کرد، در راستای انتقال ادبیات ایران در بازارهای جهانی، طرح گرنت به منظور تشویق ناشران به ترجمه و انتشار کتاب ایرانی در بازارهای جهانی به صورت الکترونیکی در نشانی به فعالیت خود در پذیرش و بررسی و داوری درخواست‌ها ادامه داد.
بر این اساس، تمام ناشران خارجی که تمایل به ترجمه آثار ایرانی دارند، می توانند مبلغ حمایتی تا یکهزار یورو برای کتاب کودک و حداکثر سه هزار یورو برای کتاب بزرگسال بر اساس معیارهای داوری، همچون توانایی ناشر خارجی در توزیع کتاب، ضریب اثر زبان مقصد و توانایی مترجم در یافت کنند. با توجه به شرایط پیش رو در تعطیلی نمایشگاه‌های کتاب خارج از کشور (پاریس و بلونیا)، این طرح می تواند به عنوان پل ارتباطی در حوزه نشر بین‌الملل ایفای نقش کند.
فریدونی تصریح کرد: علاقه‌مندان، آژانس‌های ادبی و ناشران می‌توانند از طریق سامانه این طرح درخواست‌های خود را ارائه کنند و زمینه‌ساز ورود کتاب های ایرانی در بازارهای جهانی باشند. این سامانه در سال جدید درخواست‌هایی از چند کشور دریافت کرده که در مرحله داوری و بررسی کارشناسی است.
