دیشب در مناظره دو نامزد راه یافته به مرحله دوم انتخابات، اشاره‌ای به اعتراضات سال ۱۴۰۱ شد. اما سوال اینجاست که مواضع این دو در قبال حوادث آن سال چه بود؟
موضع پزشکیان و جلیلی در پی درگذشت مهسا امینی یکسان نبود، البته سعید جلیلی عمدتا سکوت کرده بود و موضع گیری محدودی داشت اما پزشکیان رویه دیگری در پیش گرفته بود. مسعود پزشکیان در سخنرانی‌ای به مناسبت اربعین حسینی با اشاره به اتفاق رخ داده اعلام کرد نمی‌داند مهسا امینی کشته شده یا فوت کرده، اما اگر بابت این اتفاق «زمین دهان باز کند و آدم خودش بمیرد جا دارد». پزشکیان همچنین در صداوسیما اعلام کرد از نظر علمی نمی‌شود گفت که مهسا امینی بی‌دلیل فوت کرده و خواستار ایجاد یک تیم ارزیاب و شفاف‌سازی در خصوص این واقعه شد.
مسعود پزشکیان اما با اعتراضات همسو نبود. او با صدور بیانیه‌ای «دمیدن در آتش خشم و کینه و افتادن کشور در التهاب و آشوب» را به نفع مردم ندانست و آن را به سود منافقان و دشمنان ایران ارزیابی کرد و نسبت به توهین به مقام معظم رهبری و «کشتن برادران نیروی انتظامی و بسیجی و تخریب اماکن و اموال عمومی» توسط معترضان ابراز نگرانی کرد. همچنین در این بیانیه تسریع در شفاف نمودن علت مرگ مهسا امینی توسط تیمی کارشناسی و بی‌طرف، و ارزیابی عملکرد و میزان کارایی یا عدم کارایی گشت امنیت اخلاقی و تأکید بر برخورد عزتمندانه توأم با دلسوزی و خیرخواهی و به دور از اجبار و امر و نهی با مردم را به عنوان راه‌های برون‌رفت از وضعیت پیش‌آمده، پیشنهادهای او به نهادهای بالادستی بود. پرهیز از ایجاد فضای تشنج و درگیری و دوری از افراد تخریب گر و پیگیری خواسته ها از طریق قانون نیز پیشنهادش به معترضان بود.
پزشکیان همچنین در مصاحبه ای نحوه برخورد با معترضان دستگیر شده و محاکمه آن‌ها را مغایر قانون اساسی دانست و خواستار فراهم شدن امکان دسترسی به وکیل برای متهمان شد. او التهاب جامعه را ناشی از عدم اجرای قانون دانست. او گفت: «اگر بخواهیم باز هم تندروی کنیم و خارج از چارچوب‌های قانون برخورد کنیم، بازداشت کنیم و اطلاع ندهیم، خلاف قانون کاری کنیم یا مثلاً اضافه‌تر از زمان قانونی در بازداشت نگه داریم؛ اگر چنین کارهایی انجام دهیم وضعیت را بدتر خواهیم کرد که بهتر نمی‌شود.»
پزشکیان در ادامه یک اقدام عملی هم داشت. او به همراه علی‌اکبر ولایتی، به عنوان دو پزشک، با خانواده روح‌الله عجمیان، بسیجی‌ای که در اعتراضات کرج کشته شده بود، دیدار و تلاش کردند از حکم اعدام برای حمید قره‌حسنلو، پزشک رادیولوژی و از متهمان آن پرونده جلوگیری کند. بعدها که این حکم لغو شد، خانواده عجمیان همچنان اصرار به اعدام قره‌حسنلو داشتند و ولایتی و پزشکیان را مسبب لغو حکم اعدام دانسته و از کنش آنان اعلام نارضایتی کردند.
در مقابل، سعید جلیلی چندان در زمینه مسائل داخلی در سال 1401 اظهار نظر نمی کرد. او البته با یک توتیت با انتشار ویدیویی از سوال چند جوان در پاسخ به سوالات آنان چنین نوشت:
سوال اول: با زور و کتک نمی‌شود یک قطب جامعه را به‌سمت قطب دیگر کشاند.
پاسخ: در همین مدت فقط در تهران ۶نفر از مدافعان امنیت که می‌گویند قدرت و اسلحه در دست دارند شهید شدند درحالیکه کسی از طرف مقابل کشته نشده است. قدرت انقلاب‌اسلامی، قدرت نرم است.
سوال دوم: فرقی نمی‌کند که چه‌چیزی را بخواهید با نیروی نظامی به مردم تحمیل کنید، مردم از آن متنفر می‌شوند.
پاسخ: فتنه۸۸، هشت‌ماه طول کشید چون نظام نمی‌خواست از قدرت سخت استفاده کند. باید شبهه‌ای که برای جامعه ایجاد شده بود، برطرف می‌شد.
نظر دو کاندیدا درباره گشت ارشاد
این دو کاندیدا درباره گشت ارشاد نیز مواضع مختلفی گرفته اند. جلیلی موافق این گشت به نظر می رسد چراکه به صراحت گفته است: در دولت من طرح نور (گشت ارشاد) حمایت خواهد شد؛ زیرا عمل به قانون است.
نزدیکان او نیز در حمایت از طرح نور موضع گیری کرده اند.
پزشکیان اما در جریان مبارزات چهاردهمین انتخابات ریاست‌جمهوری، طرح نور برای برقراری مجدد گشت ارشاد را به سیاهی تشبیه کرد. او گفته است: مخالف سرسخت گشت ارشاد هستم، یعنی چه که زن و دختر مردم را به‌خاطر یک تار مو در خیابان با آن شکل تحقیرآمیز بازداشت می‌کنید؟
این اظهارنظرها در حالی که خود او اذعان کرده بود در این زمینه قدرت زیادی ندارد، به کفایت مورد پسند رای دهندگان به او قرار نگرفت. از همین رو پزشکیان در ایکس (توییتر) صراحت خود را بیشتر کرد و وعده داد: «تضمین می‌دهم که تمام دولت در برابر گشت‌های اجباری، فیلتر کردن و فیلترشکن بازی و فشارهای بیرونی در همه جلسات و تمام قد بایستد.»
منبع: خبر فوری
