حسین دلیر
باگذشت چند روز از انتخابات ریاست جمهوری، همچنان جزئیات آرا و آمار مشارکت برخی استان‌ها و البته بسیاری شهرستان‌ها منتشر نشده است.
به نظر می‌رسد استانداری‌ها و فرمانداری‌های سراسر کشور از رویه‌ای یکسان –استاندارد- در اطلاع‌رسانی پساانتخابات و گزارش‌دهی پیروی نمی‌کنند. برای نمونه در استان‌های خراسان رضوی و هرمزگان برخلاف سایرین، درصد آرای کسب شده هر نامزد به‌جای تعداد رأی منتشر شد. در هرمزگان حتی شمار آرای مأخوذه هم اعلام نگشته است. تا این لحظه ستادهای انتخاباتی دو استان قم و کردستان نیز رویه‌ای همانند در پیش گرفته‌اند.
اگرچه آمارهای استانی در همان ساعت‌های نخستین به‌صورت تجمیع شده در اختیار وزارت کشور قرار گرفته اما بخشی از همین داده‌ها به رسانه‌ها ارائه نشدند. چه آنکه بخشی از واکاوی‌های سیاسی، اجتماعی ستادهای انتخاباتی، رسانه‌ها و کُنشگران سیاسی؛ به بودن همین جزئیات و آمارهای موشکافانه وابسته خواهد بود.
ستادهای انتخاباتی در ۲۷ استان با هراندازه تأخیر یا کاستی، آمارهایی به دست دادند. بر پایه این داده‌ها؛ مسعود پزشکیان کم‌وبیش ۹ میلیون و ۲۵۰ هزار رأی و سعید جلیلی نزدیک به ۷ میلیون و ۶۵۰ هزار رأی در همین شمار استان از آن خود کرده‌اند. بیش از ۶۰۰ هزار رأی باطله در این هم ۲۷ استان، عدد درخور توجهی است که می‌تواند سوژه تحلیل‌هایی جداگانه شود. کمترین مزیت برخورداری از آمارهای دقیق و جزئی همین است که امکان واکاوی متمرکزتر رویدادها و رویه‌ها را میسر می‌سازد.
با اتکا به آمار فرجامین اعلام شده ستاد انتخابات وزارت کشور، می‌توان چنین پنداشت که در چهار استان خراسان رضوی، کردستان، قم و هرمزگان؛ جلیلی حدود یک‌میلیون و ۸۲۰ هزار رأی و پزشکیان نزدیک به یک‌میلیون و ۱۷۰ هزار رأی را کسب کرده‌اند.
پزشکیان در ۱۶ استان و جلیلی در ۱۵ استان، حائز بیشترین آرا شدند. همچنین پزشکیان در ۹ استان و جلیلی در ۷ استان، اکثریت مطلق آرا -بیش از ۵۰ درصد- را به دست آوردند که نشان از هماوردی نزدیک این دو نامزد دارد.
بایسته است ستاد انتخابات و وزارت کشور داده‌های جزئی و قابل استناد مرحله اول انتخابات ریاست جمهوری را در قالب یک گزارش جامع منتشر نماید. تا زمان از دست نرفته با تکیه بر این رویه‌های شفاف و با ریشه‌یابی‌های داده‌محور، امکان اقناع گروه‌های جمعیتی بیشتری به آشتی با صندوق رأی فراهم می‌شود.
ارائه یک بانک اطلاعاتی کامل از جزئیات آرای ۳۱ استان و ۴۸۲ شهرستان بهترین امکان را برای تحلیل نگرش و رفتار انتخاباتی ایرانیان در مرحله اول فراهم می‌سازد. گزاره‌های اشتراک و افتراق فراوانی از آن‌ها قابل استخراج‌اند که برنامه‌ریزان انتخاباتی بدان‌ها نگاهی متمایز دارند.
مگر آنکه هدف غایی، افزایش مشارکت نباشد!
