توافق بسیار خوبی میان ایران و روسیه در راستای واردات گاز صورت گرفته است و بسیاری از کارشناسان این اقدام را بسیار مهم برای اقتصاد کشور دانسته اند. ایران می تواند گاز را از روسیه وارد کرده و آن را به کشورهایی که به گاز نیاز دارند صادر کند که سبب رونق اقتصاد کشور خواهد شد.
محمدصادق مهرجو، کارشناس انرژی، در ارتباط با قراردادهای گازی ایران با روسیه و تبدیل ایران به هاب انرژی منطقه، به خبرنگار گسترش نیوز گفت: ایران از لحاظ موقعیت در غرب آسیا، یک موقعیت ممتازی دارد و در حقیقت واقع شدن در مجاورت ۲ دریای بزرگ مانند دریای خزر و دریای عمان در شمال و جنوب و کشور و همچنین موقعیت های ممتاز ارتباطی که با کشورهای دارنده انرژی مانند ترکمنستان و روسیه دارد، شرایط خوبی را برای ما رقم زده است. این ها کشورها دارای منابع عظیم گاز هستند اما به آب های آزاد دسترسی ندارند و ما از این مزیت بهره مند هستیم.
مهرجو ادامه داد: در شرق ایران، کشورهای پر جمعیتی قرار دارند که می توانند بازار مصرفی بسیار خوبی برای ما باشند و زیرساختی از جنس گاز را بسیار محدود دارند. از سال های قبل نیز بحث خط لوله صلح مطرح شد و قرار بر این بود که گاز ایران ابتدا به پاکستان و بعد از آن به هند برود. بر همین اساس، خط لوله هفتم سراری احداث شد. در غرب ایران، ۲ مصرف کننده بزرگ قرار دارند که مدت هاست به این کشور ها گاز صادر می کنیم. درواقع عمده سبد صادراتی گاز ایران به ترکیه و عراق صادر می شود. همچنین ایران دارای تعهد صادراتی به میزان ۷۰ تا ۸۰ میلیون متر مکعب است.
وی افزود: این موقعیت را اگر در کنار شبکه خطوط لوله انتقال گاز ما که در نیا جزو برترین هاست قرار دهید، متوجه خواهید شد که ایران استعداد بسیار بالایی برای آنکه پل عبوری انرژی باشد دارد. مزیت عمده گاز روسیه، این است که نسبت به گازهایی که در اروپا و آمریکا به فروش می رسد، قیمت ارزانی دارد و روسیه به عنوان دارنده اولین منابع گاز دنیا، مصرف داخلی بسیار اندکی دارد و برای آنکه تولید را ادامه دهد، مجبور است تا بحث صادرات را پیش بگیرد. ماجرای جنگ روسیه و اوکراین، سبب شده است تا اقتصاد روسیه، کاهش پیدا کند و هزینه های جنگ، روسیه را مجبور می کند تا مشتری های جدیدی را در آسیا پیدا کند. قراردادری که برای خط لوله میان روسیه و چین منعقد شده به همین منظور است که چین را به عنوان یکی از بزرگ ترین واردکنندگان انرژی به خود وابسته کند و جایگزین اروپایی شود که تا قبل از جنگ اوکراین، یکی از بزرگ ترین واردکنندگان گاز روسیه بود.
این کارشناس انرژی در ادامه این گفت و گو به خبرنگار گسترش نیوز گفت: اگر تمام این موارد در کنار یکدیگر قرار گیرد و موقعیت جغرافی ایران را لحاظ کنیم، متوجه خواهیم شد که ما می توانیم نقش موثر تری را در بازار انرژی منطقه به خصوص غرب آسیا بازی کنیم. ما تعهد و قرارداد ارسال گاز به پاکستان را داریم اما اگر قرار باشد این میزان را افزایش دهیم، با وجود ناترازی که در کشور وجود دارد، متحمل سختی های بسیاری خواهیم بود. عده ای مطرح کرده اند که قصد بازارسازی برای روسیه را دارند که اتفاق بسیار خوبی است. چنین چیزی را می توان یک نقطه قوت دانست که ایران هم صادرکننده و هم واردکننده گاز باشد. ما قرارداد های پتروشیمی بسیار خوبی داریم که ارزش آن چیزی حدود ۹۱ میلیون تن است اما به علت ناترازی گاز، نمی توانیم از این ظرفیت استفاده کنیم و صادرات بیشتری را از محل صادرات پتروشیمی داشته باشیم.
مهرجو خاطرنشان کرد: ما می توانیم استفاده های چندگانه ای از گاز کنیم. ما می توانیم درکنار هاب گازی، هاب برقی منطقه هم باشیم. در جنوب ما کشورهایی هستند که مصرف کنندگان عمده برق هستند و در شمال ما تولیدکنندگان عمده گاز قرار دارند. ما می توانیم گاز را از شمال وارد کرده و به برق تبدیل کنیم و با سازکارهای عالی، این برق را به جنوب کشور صادر کنیم. ما قراردادهای صادرات برق بسیار خوبی با عراق و پاکستان داریم و می توانیم با توجه به موقعیت خوبی که داریم، از این فرصت استفاده کنیم. ما می تواتیم با استفاده از گازی که وارد می کنیم، ارزش افزوده ایجاد کنیم و چنین چیزی را نمی توان بازارسازی دانست.
وی در پایان گفت: ما باید بدانیم که برنامه چیست و از مزیت های نسبی خود در منطقه چه استفاده هایی می توانیم کنیم. این دلایل بسیار منطقی است تا این تفاهم نامه میان ایران و روسیه، اهمیت خود را نشان دهد. ما درحال حاضر می توانیم این گاز را به عنوان مصرف کننده در نیروگاه ها استفاده کنیم و تعهدهای صادراتی به عراق و ترکیه را انجام دهیم. ما دومین دارنده منابع گاز دنیا هستیم اما جزو ۱۰ کشور برتر صادرکننده گاز نیستیم.
