همشهری آنلاین- زهرا رفیعی: در این ماه‌ها صعود از مسیر جنوبی قله دماوند به دلیل دسترسی آسان، پناهگاه‌های بیشتر و شرایط جوی مساعدتر، محبوبیت بیشتری دارد. تردد بی‌حساب کوهنوردان، مسائل بی‌شماری را برای بلندترین قله ایران ایجاد کرده است. مصایب دماوند محدود به قله نیست؛ درد و رنج‌های این قله از همان دامنه شروع می‌شود.
کوهنوردان بی‌شمار و بی‌مسئولیت
تخمین زده می‌شود که سالانه حدود ۱۵تا ۲۰هزار نفر به قله دماوند صعود می‌کنند. این تعداد گردشگر می‌تواند به شدت بر فرسایش خاک، تخریب پوشش گیاهی و آلودگی محیط‌زیست منطقه تأثیر بگذارد.
جاده‌کشی تا دل کوه
تا ارتفاع حدود ۳ هزار متری از سطح دریا در قله دماوند جاده تردد خودرو وجود دارد. این جاده‌ها پیش‌تر برای معدنکاوی و حالا برای فتح قله استفاده می‌شود. از آنجا به بعد نیز تا ارتفاع ۴ هزار متری کوهنوردان به وسیله اسب و قاطر وسایلشان را حمل می‌کنند که خود عامل مضاعفی بر تخریب کوهستان شده است.
زباله
همه کوهنوردان و گردشگران، افراد متعهدی نیستند که زباله خود را به پایین قله بازگردانند. بسیاری از آنها تصور می‌کنند شهرداری ساعت ۹شب به آنجا هم سر می‌زند. براساس برآوردهای فدراسیون کوهنوردی در فصل صعود تابستانی، کوهنوردان، بیش از ۷تن پسماند از خود در قله برجای می‌گذارند.
معدنکاوی
در سال‌های اخیر فعالیت معادن سنگ لاشه و پوکه معدنی در دامنه دماوند متوقف شده است. سال ۱۴۰۰آخرین معدن نیز تعطیل شد، ولی هیچ‌گاه محوطه این معادن به نفع اکوسیستم منطقه احیا نشد. معدنکاوی جای خود را به برداشت آب معدنی از چشمه‌های طبیعی دامنه دماوند داده است. محوطه‌های معدنی نیز کم‌کم به محل دپوی زباله روستاها و شهرهای اطراف تبدیل می‌شوند.
چرای بی‌رویه دام
چرای بی‌رویه دام یکی از مهم‌ترین عوامل تخریب پوشش گیاهی، فرسایش خاک، ایجاد سیل، تخریب تنوع زیستی، تغییر در چرخه آب، آلودگی آبهای سطحی و تغییر در ترکیب گیاهان است. سال گذشته یگان حفاظت محیط‌زیست توانسته بود از ورود ۳هزار دام به مراتع دماوند جلوگیری کند. این در حالی است که بین ۱۰تا ۱۵هزار رأس دام به‌صورت تقریبی در این مراتع حضور دارند.
برداشت بی‌رویه گیاهان دارویی
میزان برداشت گیاهان دارویی از مناطق مختلف ایران به طور کلی بین۳۰ تا ۵۰ هزار تن در سال برآورد می‌شود که دماوند هم در این بین مستثنی نیست. برداشت بی‌ورویه گیاهان دارویی باعث از بین رفتن گونه‌های نادری می‌شود که گاها فقط در ایران رشد می‌کنند. هرگونه برداشت بی‌رویه منجر به فرسایش خاک و بروز سیلاب در پایین‌دست می‌شود. کاهش منابع گیاهان دارویی می‌تواند تأثیرات منفی بر اقتصاد محلی داشته باشد.
۷تن: حجم سالانه تولید زباله گردشگران و کوهنوردان آماتور در دماوند
۱تن: حجم زباله جمع‌آوری شده در دماوند در فصل صعود
۲۰هزار نفر: تعداد کوهنوردان صعودکننده به دماوند در سال
۱۸معدن: غیرفعال در دماوند
۴۲۰۰متر: شروع ارتفاع منطقه حفاظت شده دماوند
۵۶۱۰متر : ازتفاع کوه دماوند۱۵هزار
رأس دام موجود در مراتع دماوند
۱۳۸۷: سال ثبت دماوند به عنوان نخستین اثر ملی طبیعی ایران
