امروزه یکی از اصلی‌ترین چالش‌های سازندگان و ساکنین مجتمع‌های مسکونی و تجاری، تامین یک سیستم مناسب و کارآمد سرمایش و گرمایش است. در این میان داکت اسپلیت، سیستم نوین تهویه هوای مطبوع برای ساختمان‌های مسکونی، هتل‌ها، بیمارستان‌ها، ادارات و مراکز خرید به شمار می‌آید.
از طرفی در چند سال اخیر بسیاری از شرکت‌های ایرانی هم درکنار رقبای خارجی شروع به تولید داکت اسپلیت کرده‌اند. تنوع و کیفیت بالای محصولات، خرید سیستم داکت اسپلیت را سخت کرده است. بنابراین برای خرید مناسب باید بررسی کنیم که به طور کلی داکت اسپلیت چگونه کار می‌کند؟ بهترین داکت اسپلیت ایرانی چه ویژگی‌هایی دارد؟ چه برند ایرانی پرطرفدار است؟ در ادامه این مقاله همراه ما باشید تا به این سوالات به صورت کامل پاسخ دهیم.
در مقاله ای از داکتینو درباره داکت اسپلیت می‌خوانیم : "داکت اسپلیت (Ducted Split Air Conditioning) نوعی دستگاه تهویه مطبوع است که می‌تواند برای تمام مصارف مسکونی، اداری و تجاری مورد استفاده قرار بگیرد. داکت اسپلیت برای انتقال هوا، از کانال‌های تهویه (کانال گالوانیزه، پلی یورتان و یا لوله‌های فلکسیبل) استفاده می‌کند و این ویژگی در واقع یکی از مواردی است که آن را با اسپلیت‌های گازی دیواری متمایز می‌کند. این وجه تمایز همچنین باعث برتری داکت اسپلیت نسبت به اسپلیت معمولی می‌شود؛ زیرا وجود کانال‌های تهویه باعث می‌شود که هوای مطبوع (سرد یا گرم) به‌طور یکسان و متوازن به تمام قسمت‌های درون ساختمانِ تهویه شونده، توزیع گردد."
یونیت داخلی یا هواساز، شامل قطعات اوپراتور، بلوور فن، فیلتر، کویل آبگرم، دینام و سینی است. یونیت خارجی یا کندانسور هم از فن، دینام، کمپرسور و کندانسور تشکیل شده.
داکت اسپلیت در فرآیند سرمایش درست مثل یک اسپلیت معمولی کار می‌کند. اما فرآیند گرمایش آن به سه روش مختلف انجام می‌شود. در ادامه همراه ما باشید تا ببینیم گرمایش و سرمایش در داکت اسپلیت چگونه انجام می‌شود:
یونیت داخلی و خارجی به وسیله لوله‌های مسی به یکدیگر متصل شده‌اند. برای سرمایش هوا، ابتدا کندانسور گاز مبرد را خنک می‌کند و سپس از طریق لوله مسی به کویل یونیت داخلی انتقال می‌دهد. کویل یونیت داخلی هم گرمای هوا را گرفته و هوای خنک را توسط فن به کانال کشی‌ها منتقل می‌کند. مبردی که گرمای هوا را گرفته، به حالت گاز به کمپرسور برگشت داده می‌شود و در کمپرسور پس از افزایش فشار و دمای آن، مبرد به کندانسور هدایت شده و سیکل مجددا تکرار می‌گردد.
گرمایش در سیستم داکت اسپلیت به روش‌های زیر انجام می‌شود:
در این روش، گردش آب گرم در کویل آبگرم تعبیه شده در جلو یا پشت دستگاه، سبب گرم شدن هوا ضمن کارکرد فن می‌شود. آب گرم در این روش از طریق موتورخانه یا پکیج فراهم می‌شود.
کویل برقی با استفاده از برق، گرمایش محیط را فراهم می‌کند و کمی هزینه‌بر است. اما برای محیط‌هایی که مجهز به لوله کشی گاز، پکیج یا موتورخانه نیستند، انتخاب مناسبی است.
هیت پمپ با انرژی برق کار می‌کند و گزینه هزینه‌بری به شمار می‌رود. این نوع سیستم در مناطق بسیار سرد کارایی لازم را ندارد و باعث یخ زدگی کندانسور می‌شود، اما در بعضی از محیط‌ها ممکن است انتخاب مناسبی به شمار بیاید.
با تولید روز افزون انواع داکت اسپلیت، بازار این محصول هم بیشتر رنگ و بوی رقابتی گرفته. در نتیجه، داکت اسپلیتی فروش بیشتری دارد که بیشتر از همه پاسخگوی نیاز کاربران باشد. در ادامه، ویژگی‌هایی که هنگام خرید بهترین داکت اسپلیت ایرانی باید در نظر داشته باشید را معرفی کردیم:
سیستم داکت اسپلیت قرار است بطور مداوم هوای محیط را خنک یا گرم کند. پس، اگر مصرف برق بسیار بالایی داشته باشد اصلا بصرفه نیست!
کمپرسور سیستم‌های داکت اسپلیت در دو نوع اینورتر (یا دور متغیر) و دور ثابت تولید می‌شوند که سیستم‌های اینورتر مصرف برق کمتری دارند. دور متغیر این سیستم‌ها به این معنی است که با خنک شدن محیط دور موتور کم می‌شود و دوباره با افت دما موتور شروع به کار می‌کند.
دو عامل COP و EER تعیین کننده ضریب عملکرد داکت اسپلیت هستند. هرچه عدد خروجی از محاسبه این دو عامل بیشتر باشد یعنی راندمان دستگاه بالاتر است. بر همین اساس می‌توان انواع داکت اسپلیت را در رده‌های انرژی A ، B ، C و D تقسیم بندی کرد.
کمپرسورهای دور ثابت در رده انرژی B قرار می‌گیرند. در حالیکه کمپرسورهای اینورتر یا دور متغیر اغلب در رده انرژی A و A+ قرار می‌گیرند که مصرف برق آن کمتر است.
اغلب واحدهای مسکونی برق تک فاز دارند. اما مجتمع‌های بزرگتر، هتل‌ها یا مراکز خرید از برق سه فاز برخوردارند. در نتیجه باید در نظر داشته باشید که چه دستگاهی را انتخاب می‌کنید.
هنگام انتخاب داکت اسپلیت باید محدودیت فضای پشت بام یا تراس را هم در نظر بگیرید. اغلب یونیت‌های خارجی داکت اسپلیت بطور تک فن و دو فن تولید می‌شوند. یونیت‌های دو فن ارتفاع بیشتری دارند و قرار دادن آنها در جایی مانند تراس علاوه بر اینکه سر و صدای زیادی دارد، جاگیر است.
سیستم داکت اسپلیت قرار است ساعت‌های طولانی کار کند و سر و صدای همزمان یونیت داخلی و خارجی می‌تواند کمی مزاحمت ایجاد کند. محدوده صدای یک داکت اسپلیت مناسب و کم سر و صدا چیزی بین 35 تا 40 دسی‌بل است.
جنس بلوور و نوع طراحی آن تاثیر زیادی در صدای تولید شده دارد. برای مثال بلوورهای فلزی نسبت به بلوورهای پلاستیکی سر و صدای بیشتری دارند. همچنین، بلوورهایی که بطور زاویه‌دار و با انحنا طراحی شده‌اند کم صداتراند.
وجود برخی محدودیت‌ها در واردات برندهای مطرح تولید داکت اسپلیت مانند ال‌جی و سامسونگ، باعث شده تا امروزه شرکت‌های ایرانی بیشتری دست به تولید سیستم‌های داکت اسپلیت بزنند. نکته حائز اهمیت در ساخت داکت اسپلیت، کمپرسور آن است. اغلب کشورهای جهان برای ساخت داکت اسپلیت از کمپرسورهای استاندارد برند ال‌جی، هیتاچی و کوپلند استفاده می‌کنند که غالبا وارداتی هستند. در ادامه چند برند تولید کننده داکت اسپلیت ایرانی را معرفی می‌کنیم:
ایران رادیاتور یک برند ایرانی نام آشنا در زمینه تولید پکیج و آبگرمکن است که شروع به تولید سیستم‌های اسپلیت و داکت اسپلیت کرده. گاز این دستگاه با محیط زیست سازگار بوده و دارای فیلتر تصفیه هوا می‌باشد. ایران رادیاتور از کمپرسورهای هیتاچی استفاده می‌کند و مصرف انرژی کمی دارد.
داکتینو یکی از برندهای ایرانی تولید داکت اسپلیت در دو مدل خانه شرقی و پارس است. گروه صنعتی داکتینو، داکت اسپلیت‌هایی مشابه برند دایکین تولید می‌کند. کمپرسورهای داکتینو از برند کوپلند و کم‌مصرف هستند و قرار گرفتن بلوور فن گالوانیزه در یونیت داخلی، سر و صدای زیادی تولید نمی‌کند.
داکت اسپلیت‌های داکتینو هم برای سرمایش و هم برای سرمایش و گرمایش همزمان قابل استفاده هستند. بطوری که در مدل خانه شرقی امکان نصب کویل آبگرم در یونیت داخلی فراهم است. مدل پارس هم کویل آب گرم فابریک دارد که برای سرمایش و گرمایش همزمان مناسب است.
وست کول در طراحی و ساخت انواع سیستم‌های سرمایش و گرمایش فعالیت می‌کند. ابعاد و وزن این دستگاه به نسبت کم است. وست کول از کمپرسورهای هیتاچی و سانیو ژاپن استفاده می‌کند که دور متغیر هستند و مصرف برق کمتری دارند.
مهراصل ابتدا از تولید کنندگان لوله‌های مسی بوده اما اکنون مشغول به تولید سیستم‌های داکت اسپلیت نیز است. ابعاد یونیت داخلی داکت اسپلیت‌های مهر اصل کوچک است، ارتفاع کمی دارد و کویل آب گرم روی خود دستگاه قرار گرفته است.
بطور کلی ساخت یک دستگاه داکت اسپلیت نیاز به تکنولوژی پیچیده‌ای ندارد و بیشتر شامل تولید کویل، ورق کاری و کارهای فنی می‌شود و زمینه‌های تولید این محصول در کشور ما فراهم است. داکت اسپلیت‌های ایرانی و خارجی کارایی یکسانی دارند. همچنین به دلیل مهندسی معکوس که در طراحی آنها استفاده شده، بسیار شبیه مدل‌های خارجی هستند. در این بین، از جمله برندهای ایرانی معروف می‌توان به ایران رادیاتور، مهر اصل و داکتینو اشاره کرد.
برای انتخاب بهترین داکت اسپلیت ایرانی بهتر است که محصولات موجود را از نظر مصرف انرژی، نوع کمپرسور، گارانتی و قیمت مقایسه کنید. اما درمجموع برای خرید بهترین داکت اسپلیت ایرانی باید با توجه به شرایط و محیط و نیازهاتان تصمیم بگیرید و با کارشناسان نصب داکت اسپلیت مشورت کنید.
دمای مطلوب و رطوبت مناسب تاثیر زیادی در راحتی و آسایش ما دارد. در این میان بسیاری از روش‌های قدیمی سرمایش و گرمایش در ساختمان‌‌ها علاوه بر اینکه مصرف انرژی خیلی بالا و بازدهی نا مطلوبی دارند، باعث تشدید آلودگی هوا در محیط هم می‌شوند. در این بین، سیستم داکت اسپلیت یک روش نوین و مناسب برای سرمایش و گرمایش واحدهای مسکونی و مجتمع‌های بزرگ تجاری و اداری است.
سیستم‌های داکت اسپلیت در انواع سرمایشی، سرمایش با کویل آبگرم و سرمایشی و گرمایشی وجود دارند که هنگام خرید داکت اسپلیت باید به این توجه کنید که کدام یک پاسخگوی نیاز شما است. همچنین ابعاد دستگاه، فضای محل نصب یونیت داخلی و خارجی، مصرف برق و برق مصرفی تک فاز و سه فاز از اصلی‌ترین ویژگی‌های داکت اسپلیت است که در انتخاب دستگاه مورد نیاز شما تاثیر گذار است.
