قانونگذاران اروپا، قانون هوش مصنوعی (AI Act) را در اسفندماه تصویب کردند. اکنون متن کامل و نهایی این قانون منتشر شده است و تا حدود 20 روز دیگر رسماً اجرایی خواهد شد و توسعهدهندگان هوش مصنوعی تا اواسط سال 2026 به صورت مرحلهای باید مطابق با آن فناوریهای خود را پیش ببرند.
براساس گزارش ورج، شرکتهای فناوری تا 2 آگوست 2026 (11 مرداد 1405) فرصت خواهند داشت تا با قوانین جدید اتحادیه اروپا درباره کپیرایت، شفافیت و دیگر موارد مربوط به هوش مصنوعی مطابقت کنند. این قانون رویکردی مرحلهای را برای اجرای دستورالعملهای هوش مصنوعی اتحادیه اروپا اتخاذ میکند؛ به این معنی که مهلتهای متفاوتی از هماکنون تا آن زمان برای اجرای بخشهای مختلف قانون وجود خواهد داشت.
قوانین جدید بسته به موارد استفاده و ریسک سیستمهای هوش مصنوعی، تعهدات مختلفی را بر دوش توسعهدهندگان میگذارد. اکثر موارد استفاده از هوش مصنوعی تحت پیگرد قانونی قرار نخواهند گرفت، زیرا کمخطر محسوب میشوند، اما مواردی نیز وجود دارد که طبق این قانون ممنوع اعلام شده است.
در این قانون مواردی مانند کاربردهای بیومتریک از هوش مصنوعی، یا استفاده از این فناوری در حوزه اشتغال، آموزش و زیرساختهای حیاتی، «پرخطر» هستند. البته این قانون این موارد را مجاز میداند، اما توسعهدهندگان باید در زمینههایی مانند کیفیت دادهها و همراستابودن با قانون متعهد باشند.
این قانون در چند مرحله لازمالاجرا خواهد شد؛ برای مثال 9 ماه پس از شروع قانون، در 2 مه 2025 (12 اردیبهشت 1404)، توسعهدهندگان معیارها و شاخصهایی درباره شفافیت دادههای خود دریافت میکنند؛ سه ماه پس از آن یعنی در آگوست 2025 «سیستمهای هوش مصنوعی عمومی» مانند چتباتها باید با قانون کپیرایت مطابقت داشته باشند و اطلاعاتی مانند خلاصه دادههای مورد استفاده برای آموزش سیستمهای خود را ارائه کنند.
تا آگوست 2026، قوانین هوش مصنوعی بهطور کلی برای شرکتهایی که در اتحادیه اروپا فعالیت میکنند، اعمال میشود. البته توسعهدهندگان برخی از سیستمهای هوش مصنوعی «پرخطر» تا آگوست 2027 فرصت خواهند داشت تا از قوانین مربوط به مواردی مانند ارزیابی ریسک و نظارت انسانی پیروی کنند.