جغجغه زنی؛ آیینی سنتی و خاص در میبد یزد

خبرگزاری ایسنا یکشنبه 24 تیر 1403 - 15:22
«جغجغه زنی» به عنوان یکی از آیین‏‏های مرسوم در شهرستان میبد در ماه محرم است که قریب به یک قرن قدمت دارد و همزمان با مراسم عزاداری سرور و سالار شهیدان در حسینیه‏‏‌های این شهرستان به ویژه منطقه شهیدیه این شهرستان توسط عزاداران حسینی برگزار می‏‏‌شود.

 «سنگ زنی» یا به گویش محلی «جغجغه ‏‏زنی»، یکی از چشم نوازترین اشکال مرسوم عزاداری در شهرستان میبد است که به شیوه‎‎‎‎ای هنرمندانه با آهنگی دلچسب و شعری دل‏‏پذیر و با صدق و صفا و یکدلی در شب‏‏‏‌های ماه محرم در برخی از حسینیه‏‏ های شهیدیه (شورُک)، روستای رکن آباد و برخی از نقاط این شهرستان، بعد از مراسم نوحه‏ خوانی و زنجیرزنی اجرا می‏‌شود.

نحوه اجرای این مراسم سنتی بدین صورت است که یک نفر اشعاری را با مضامین حماسه کربلا می‎‎‏خواند و عده‌‏ ای روی زمین می‏‏ نشینند و ذکرهای بیان شده توسط ذاکر را تکرار می‏‏‌کنند و دسته دیگر هم که به صورت حلقه‌ای در کنار هم قرار می‏‏‌گیرند با دو چوب صاف و صیقلی با ریتم کند و سپس تند، چوب‏‏‌ها را بر هم می‎‎زنند و جغجغه با صدایی که از بهم ساییدن این چوب‏‌ها شنیده می‏‏‏‌شود که به نقلی یادآور صحنه‏‎‎هایی از کربلاست.

البته در خصوص پیشینه تاریخی این مراسم، سند مکتوبی وجود ندارد ولی به گفته ریش سفیدان و پیرغلامان این شهرستان، از یک قرن پیش تاکنون این مراسم مذهبی، نسل به نسل برگزار می‏‏‌شده و شور و نوای خاصی نسبت دیگر مراسم‌های مذهبی ماه محرم در این خطه و بین عزاداران حسینی ایجاد می‌کرده است.

این در حالی است که هنوز هم بسیاری از ساکنین استان یزد و حتی همین شهرستان میبد از وجود چنین رسوم سنتی بی‌خبر هستند.

«محمد کارگر شورکی» خادم حسینیه شهدای شهدیه در گفت‌وگو خبرنگار ایسنا می‌گوید: مراسمی که از سال‏‏‌های دور در شهیدیه در حال برگزاری بوده است، در روزگاران پیشین اشعار این مراسم توسط «حاج محمد ملاقاسم» خوانده می‏‎‎شده و در این هنر تبحر خاصی داشته است. 

وی ادامه داد: بعد از آن و تا به امروز این اشعار توسط «حاج حبیب صفر» با صدای حزن‎‎ انگیز خاص در حسینیه اعظم شهیدیه خوانده می‌شود و دسته جغجغه زن(سنگ زن)، تکه چوب‎‎هایی را به هم می‏‏‌زنند و همراه با عوض شدن اشعار، طریقه زدن دو تکه چوب به یکدیگر هم به صورت تک ضرب، سه ضرب و چهار ضرب، عوض می‎‎شود.

وی خاطرنشان کرد: «حاج حبیب صفر» با همان عشق و علاقه‌ای که این اشعار را آموخته و می‏‎خواند به فرزندانش «محمد علی» و «سید حسن» حسینی نسب نیز آموخته است و آنها نیز در دیگر حسینیه‌های شهیدیه این مراسم را اجرا می‌کنند.

به گزارش ایسنا، در چند سال اخیر این مراسم سنتی در جای جای شهرستان میبد نیز اجرا می‏‏‌شود که به صورت دعوت از اجرا‏‏کنندگان این مراسم در شهرستان‎‎های همجوار مثل اردکان و روستاهی تابعه نیز با استقبال عزاداران حسینی مواجه شده است.

انتهای پیام

منبع خبر "خبرگزاری ایسنا" است و موتور جستجوگر خبر تیترآنلاین در قبال محتوای آن هیچ مسئولیتی ندارد. (ادامه)
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت تیترآنلاین مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویری است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هرگونه محتوای خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.