بیل‌زنی تنها مراسم ماه محرم در خراسان جنوبی است که نمونه آن در هیچ مکانی وجود ندارد.
آیین بیل‌زنی خوسف همزمان با نخل‌گردانی در ظهر عاشورا بعد از اقامه نماز ظهر و عصر در قتلگاه واقع در بافت تاریخی برگزار می‌شود.
سبقه ۳۰۰ ساله آیین بیل‌زنی خوسف هنوز آن را از رونق نینداخته و برای برپایی این مراسم در هر یک از دو هیأت خوسف دو دسته پانزده‌نفری تشکیل و هر یک از نفرات بیل به دست، دایره‌وار و به هم چسبیده بیل‌هایشان را به‌طرف آسمان می‌گیرند و در هنگام حرکت هر یک از نفرات به هوا پریده و تیغه بیلش را به بیل‌های دیگر می‌زند و همه باهم یک‌صدا حیدر علی می‌گویند.
مراسم بیل‌زنی نوعی شبیه‌سازی از طایفه بنی اسد در صحرای کربلاست که پس از واقعه عاشورا با بیل و ابزار دیگری که در دست داشتند شهدای دشت نینوا را بعد از ۳ روز در میان حزن و اندوه به خاک سپردند.
کشاورزانی که ارادت خود به ماه محرم را نشان می‌دهند
کشاورزان خوسف با شرکت در این مراسم خلوص نیت خود را نشان می دهند، کشاورزان با در دست داشتن بیل ارادت و اعتقاد خود را به ماه محرم و عزاداری نشان داده و در عزاداری با توجه خاص شرکت می کنند.
در گذشته این مراسم باشکوه خاص فقط در شهرستان خوسف برگزار می شده و نسل به نسل این مراسم باشکوه خاص و عظمت بیشتر هر ساله برگزار می شود.
کشاورزان منطقه این امر را تجربه کرده و بر اساس عقیده خود و کراماتی که از ائمه اطهار دیده‌اند، برای دفع آفات از محصولات کشاورزی خود به این طریق به معصومین (ع) متوسل می‌شوند.
علاوه بر نوحه خوانی، سینه زنی و برپایی مراسم عزاداری روز عاشورا در بخش خوسف بیرجند، تعزیه و شبیه خوانی متعددی نیز در اغلب روستاهای این بخش در این روز برپا می‌شود.
در این مراسم، شبیه گردانان با آموخته‌هایی که نسل به نسل از پیشینیان خود کسب کرده‌اند، همراه با ذوق و ابتکارات خاص خود صحنه‌هایی از نبرد حماسه سازان و تشنه لبان فرات عشق رابه نمایش گذاشته و با اعلام دلبستگی به مکتب انسان ساز اسلام و خاندان اهل بیت عصمت و طهارت از دلیری و وفاداری یاران حضرت امام حسین (ع) تجلیل می‌کنند.
مردم این شهرستان اعتقادی به طبل و سنج ندارند، مردم شهرستان خوسف فقط با دسته ای سینه زنی به عزاداری امام حسین(ع) پرداخته و طبل و سنج زدن را رها کرده‌اند.
همه مردم برای آماده کردن نخل ها کمک می کنند و وقتی نخل ها آماده شود طی مراسمی و عزاداری باشکوه به خانه های خانواده شهدا و تازه درگذشتگان سر زده و طلب مغفرت و آمورزش از خداوند متعال می خواهند.
نظم و ترتیب هیئت ها را در شهرستان خوسف بسیارعالی است و همه هیئت ها عزاداری باشکوهی را داشته و با ترتیب خاص مسیر کوچه ها را طی می کنند و در آخر همه هیئت ها به مسجد جامع خوسف می روند و به عزاداری می پردازند.
روز عاشورا هیئت ها با عزاداری کردن حال و هوای عزای حسین(ع) را در کوچه ها طنین انداز کرده و موقع نماز همه هیئت ها با نظمی خاص به اقامه نماز می پردازند.
مراسم بیل زنی در کشور فقط در شهرستان خوسف برگزار می شود و قدمتی دیرینه دارد که ضرباتی که توسط بیل زدن اجرا می شود صحنه جنگ را در روز عاشورا به تصویر می کشد.
این مراسم در سال ۹۱ به شماره ۵۰۸ در فهرست میراث معنوی کشور به ثبت رسیده است.
انتهای پیام
