مسجد الخضرا
مسجد الخضرا (به عربی: مسجد الخضرة، با خط لاتین: Masjid al-Khadra، به معنی واقعی کلمه «مسجد سبز»)، که همچنین به عنوان مسجد حزن سیدنا یعقوب (به معنای غم و اندوه حضرت یعقوب) شناخته می‌شود، مسجدی است که در دامنه‌های پایین کوه جرزیم، در محله جنوب غربی شهر قدیم نابلس در کرانه باختری واقع شده است. این مسجد دارای شکل مستطیلی است و مناره‌ی آن ۳۰ متر (۹۸ فوت) ارتفاع دارد.
تاریخچه مسجد الخضرا
مسجد الخضرا تاریخچه‌ای غنی و چندلایه دارد که با تاریخچه‌ی محلی، اسلامی، سامری و مسیحی ترکیب شده است.
بر اساس روایت‌های مسلمانان محلی، این مسجد در محلی ساخته شده است که حضرت یعقوب پس از دیدن پیراهن خونین یوسف که نشان می‌داد او توسط گرگ دریده شده، گریست. در سمت راست حیاط، اتاق کوچکی قرار دارد که گفته می‌شود محل نشستن و گریه‌ی حضرت یعقوب بوده است. به همین دلیل، نام دیگر این مسجد «حزن سیدنا یعقوب» (غم و اندوه حضرت یعقوب) است.
از دیدگاه سامری‌ها، مسجد الخضرا در اصل کنیسه‌ای بوده که توسط صلیبی‌ها تخریب شده است. آنها ادعا می‌کنند که نام عربی آن «الخضرا» (سبز) از «محله‌ی خضرا» (محل سبز) سامری‌ها گرفته شده است. باستان‌شناس مایکل آوی-یونا این مسجد را با کنیسه‌ای که توسط آکبون، کاهن اعظم سامری‌ها، در سال ۳۶۲ میلادی ساخته شده بود، مرتبط می‌داند.
این کنیسه در سال ۱۱۳۷ توسط اب گیلوقا، یک سامری اهل عکا، بازسازی شد.
برخی از پژوهشگران غربی با توجه به وجود نمونه‌هایی از معماری گوتیک در بخش‌هایی از مسجد کنونی، معتقدند که در دهه‌ی ۱۱۷۰ میلادی، یک کلیسا و برج ناقوس صلیبی در این مکان وجود داشته است. یاقوت حموی، جغرافی‌دان عرب، در سال ۱۲۲۵، در زمانی که نابلس تحت حکومت ایوبیان بود، اشاره می‌کند که این بنا بازسازی شده و به کنیسه‌ی سامری‌ها تبدیل شده است و از آن به عنوان «مسجد بزرگی» یاد می‌کند که مورد احترام سامری‌ها بوده است. احتمالاً کتیبه‌های سامری روی دیوار مناره نیز متعلق به همین دوره است.
در سال ۱۲۴۲، شوالیه‌های معبد به این بنا آسیب رساندند و بعداً در سال ۱۲۶۰ توسط مغول‌ها تخریب شد. این بنا در سال ۱۲۹۰ میلادی در دوران سلطنت سلطان قلاوون، توسط ممالیک به مسجد تبدیل شد، همانطور که کتیبه‌ی بنیاد آن گواهی می‌دهد. بیشتر ساختار این بنا شبیه به معماری مملوکی است و یک محراب نیز به مسجد اضافه شده است.
مسجد الخضرا کجا واقع شده است؟
مسجد الخضرا در محله جنوب غربی شهر قدیم نابلس در کرانه باختری واقع شده است.
مسجد الخضرا چه معنایی دارد؟
مسجد الخضرا به معنای "مسجد سبز" است.
ارتفاع مناره مسجد الخضرا چقدر است؟
ارتفاع مناره مسجد الخضرا ۳۰ متر (۹۸ فوت) است.
تاریخچه تخریب مسجد الخضرا در انتفاضه دوم چیست؟
در جریان نبرد نابلس در سال 2002 در انتفاضه دوم، بولدوزرهای اسرائیلی 85 درصد از مسجد، از جمله محراب مربوط به دوره ممالیک، را تخریب کردند.
چه کسی امام کنونی مسجد الخضرا است؟
امام کنونی مسجد الخضرا، ماهر خراز (شیر سفید) است.
در پایان، مسجد الخضرا نمادی از تاریخ، فرهنگ و مقاومت مردم نابلس است. این مسجد با داشتن تاریخچه‌ای پرفراز و نشیب و معماری خاص خود، همواره مورد توجه و احترام مردم و محققان بوده است. داستان‌های بسیاری در دل خود دارد. امید است که این بنای تاریخی ارزشمند همچنان پابرجا بماند و نسل‌های آینده بتوانند از آن بهره‌مند شوند و به اهمیت تاریخی و فرهنگی آن پی ببرند.
گرد آوری:بخش گردشگری بیتوته
