پنجاه و چهارمین المپیاد جهانی فیزیک ۲۰۲۴ (IPhO) در نهایت به کار خود در اصفهان پایان داد. در این المپیاد که ۱۹۸ دانش‌آموز نخبه از ۴۶ کشور دنیا حضور داشتند، چین بر سکوی نخست ایستاد و پس از آن تیم‌های روسیه، رومانی و ایران به ترتیب به مقام‌های دوم، سوم و چهارم دست یافتند. دانش‌آموزان ایرانی با نام‌های محمدامین حق‌جو با نشان طلا و سیدمحمد حسینی، بهراد محمدیان، سارا موسایی و ابوالفضل شیری، هر کدام با کسب نشان نقره از نظر امتیار فردی و گروهی موفق به کسب مقام چهارم جهانی در این المپیاد شدند.
برگزاری مراسم، آیین‌ها و المپیادهای جهانی به میزبانی هر کشوری، برای آن کشور یک فرصت استثنایی به شمار می‌رود، چرا که به کشور میزبان این امکان را می‌دهد که بنا به نبوغ و خلاقیت خود، آداب، رسوم، زبان و ادبیات و حتی مواضع فرهنگی و سیاسی خود را به شرکت کنندگان از کشورهای مهمان و به عبارتی به جهانیان معرفی کند و این گونه است که می‌توان به جهان به مثابه یک دهکده جهانی نگریست، دهکده‌ای که فرهنگ‌ها و رسوم مختلف را از سرتاسر جهان را در خود جای می‌دهد.
با پایان یافتن المپیاد جهانی فیزیک در دانشگاه صنعتی اصفهان این پرسش مطرح می‌شود که ما تا چه اندازه در معرفی فرهنگ و آداب ایرانی به کشورهای جهان موفق بودیم؟ آیا ما توانستیم از این فرصت به درستی بهره ببریم یا خیر؟
انتخاب برنامه‌ها و سنخیت آن‌ها با رویدادی که برگزار می‌شود از موارد دیگری است که در برگزاری رویدادهای بین‌المللی باید به آن توجه کرد. درست که ورزش زورخانه‌ای یک ورزش باستانی با قدمت ۳۰۰۰ ساله است، اما آیا جای اجرا و نمایش آن بر روی سن در المپیاد جهانی فیزیک است؟ اگرچه شنیده‌ایم که بسیاری از غربیان بهتر از ما ایرانیان با دانشمندان ایرانی آشنا هستند اما یعنی امکان اینکه برنامه‌ای طراحی شود تا گویای پیشینه علمی غنی ایران و معرفی دانشمندان ایرانی چون ابوریحان بیرونی، ابن سینا، خواجه نصیرالدین طوسی و زکریای رازی به جهان باشد، وجود نداشت؟
در چنین رویدادهایی نحوه پذیرایی و حتی انتخاب خوراکی‌ها باید به گونه‌ای باشد که شرقی بودن و اعتقاد و حرمت قائل شدن ایرانیان برای نان و خوراک به خوبی مشخص باشد. در حالی که در ازدحام سالنی که پذیرایی در آن انجام می‌شد بسیاری از افراد و دانش‌آموزان به دلیل همهمه و ازدحام جمعیت حتی امکان نوشیدن یک شربت را هم نداشتند و به همین دلیل بعید است فرهنگ و عقیده خاص ایرانیان درباره حرمت و احترام برای غذا در ذهن مهمانان شرکت کننده متبادر شده باشد.
تسلط اساتید و رؤسای دانشگاهی چون صنعتی اصفهان به زبان انگلیسی از بدیهیات پنداشته می‌شود. از طرف دیگر، هیچ دانشگاهی میزبانی یک رویدادی مانند المپیاد جهانی فیزیک را به یکباره نمی‌پذیرد، بلکه از ماه‌ها قبل این پذیرش و همکاری آغاز می‌شود. از این‌رو، رئیس دانشگاه و کادر اجرایی المپیاد در جریان برگزاری رویداد قرار می‌گیرند و فرصت کافی برای آماده کردن یک متن ساده به زبان انگلیسی را دارند، این در حالی است که متنی که توسط رئیس دانشگاه به زبان انگلیسی قرائت می‌شود به نظر می‌رسید که متنی صحیح نباشد و در ذهن حضار این سوال متبادر می‌شود که متن ناصحیح است یا خوانشِ متن؟ انتظار می‌رود کادر علمی دانشگاهی کشور ما چنین رویدادهایی را به چشم فرصتی برای برقراری تعامل و ارتباط با جهان قلمداد کنند و نه مکانی برای آزمون و خطا!
راه اندیشه و برقرای ارتباط از زبان و ادبیات هر ملت می‌گذرد. از سوی دیگر، باید به این امر واقف باشیم که اگر ما می‌خواهیم زبان و ادبیات فارسی را در دنیا ترویج دهیم، نمی‌شود با کسی که با زبان فارسی آشنایی ندارد به زبان فارسی صحبت کنیم. لازم است به زبان‌های بین‌المللی نیز مسلط باشیم و در چنین رویدادها و عرصه‌های بین‌المللی از زبان انگلیسی که اکنون زبان بین‌المللی است ابتدا برای برقراری تعامل تلاش کنیم و سپس برای ترویج زبان و ادب فارسی بکوشیم.
همکاری ضعیف متولیان رسانه‌ای این رویداد با خبرنگاران و اصحاب رسانه از دیگر ایراداتی است که در جریان این رویداد جهانی به سادگی مشهود و مشخص بود. دعوت از اصحاب رسانه برای پوشش خبری این رویداد، چگونگی برخورد و نحوه تعامل با خبرنگاران در سطحی نازل انجام شد در حالی که انتظار می‌رفت در مدیریت مواردی از این دست درایت و چاره اندیشی بیشتری به کار گرفته شود.
علاوه بر این، باید خاطر نشان کرد که اگر در سال گذشته خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) به مشکلاتی چون مسمومیت دانشجویان دانشگاه صنعتی اصفهان و یا آتش سوزی دانشکده شیمی این دانشگاه پرداخت، این نشان از انجام رسالت خبرنگاری در این خبرگزاری بوده است، چرا که ایسنا رسالت خود را که دفاع از حقوق دانشجویان، دانشگاهیان و منافع ملی کشور می‌داند و همواره آن را به منافع فردی و سازمانی ارجحیت می‌دهد.
به گزارش ایسنا، دانشگاه صنعتی اصفهان به‌عنوان یکی از دانشگاه‌های سرآمد کشور با ۱۲ هزار دانشجو و ۵۰۰ عضو هیئت علمی، میزبانی پنجاه و چهارمین المپیاد جهانی فیزیک ۲۰۲۴ (IPhO) را بر عهده داشت. پیش از این، در سال ۲۰۰۷ نیز ۳۸ امین المپیاد جهانی فیزیک به میزبانی این دانشگاه برگزار شد. با توجه به ظرفیت علمی بالا در این دانشگاه انتظار می‌رود به فرصت‌هایی مانند برگزاری المپیادها و رویدادهای بین المللی علمی توجه بیشتری شود تا با مدیریت صحیح و رویکردی آینده نگرانه، توسعه دیپلماسی علمی و فرهنگی کشور بیش از پیش تحقق یابد.
یادداشت از: الهه جلالی، خبرنگار ایسنا
انتهای پیام
