به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، به مناسبت شهادت رئیس دفتر سیاسی حماس به جای برنامه میز اقتصاد میزگردی با موضوع بررسی جنایت صهیونیست‌ها در ترور شهید اسماعیل هنیه پخش شد.
مشروح این برنامه را در زیر میخوانید.
سئوال : تحلیل شما از این اتفاقی که بامداد امروز روی داد چیست؟
کمیلی: از چند بُعد می‌شود به این مسئله اشاره کرد، این که چرا چنین اتفاقی در این شرایط در تهران می‌افتد، از نظر من در عین این که می‌تواند ربطی داشته باشد به حضور نتانیاهو در آمریکا و موافقت‌هایی که ممکن است برای افزایش درگیری در منطقه گرفته باشد و حمایت‌هایی که ممکن است گرفته باشد.
حدس من در پرانتز می‌گویم که خطای محاسباتی و اشتباه استراتژیک است می‌دانم از طرف رژیم، یک نوع برون رفت از فضای داخل غزه است، غزه به معنی واقعی کلمه، چند ماه است، نه یکی دو روز که قفل است، هیچ نوع حرکت رو به جلویی ندارد، آن سه هدفی که اعلام کرده بود حماس را نابود کند، سرانش را بزند، دولت را تغییر بدهد و اسیرانش را آزاد کند اتفاق نیفتاده است، قفل است.
در داخل فشار‌ها در اوج خودش است، تظاهرات تا چه زمانی، چقدر دیگر، نزدیک ۱۰ ماه جنگ طول کشیده و بهترین راه حل برای این که بتواند زمان بخرد نتانیاهو، این است که بتواند این توپ را به این طرف و آن طرف پرت کند و فضا را باز کند.
تبعات مسئله را باید حتما پیش بینی کرده باشد، اینجا نقش آمریکایی جدی‌تر معلوم خواهد شد، نوع پاسخی که ایران و جبهه مقاومت خواهند داد، چون همزمان تقریبا سه جا را مورد هدف قرار داده یا به عبارتی چهار جا یعنی الحدیده را تازه چند روز است که زده است، دیروز لبنان و شهادت فوادشکر و همزمان عراق، هم پادگان‌های حشدالشعبی و این اتفاق تلخ و به این معنای انتحاری را در ایران انجام داده است.
به نظر میرسد که وارد یک برهه جدیدی شدیم، قرار است درگیری‌های منطقه‌ای داشته باشیم، بعید است جنگ زمینی در لبنان اتفاق بیافتد، اگر می‌خواست بیافتد باید در همین ماجرایی که باصطلاح برای دروزی‌ها اتفاق افتاد این بهانه خوبی بود که جنگ شروع شود ولی دیدیم که دوباره از ابزار ترور استفاده کردند.
به نظر میرسد اساسا وارد مقوله جنگ فرسایشی که در غزه گرفتارش هستند نخواهند شد، وارد مقوله ترور خواهند شد و چهره‌هایی از این دست می‌تواند یک موج رسانه‌ای و یه روحیه بخشی به خود آنها داشته باشد. من فکر می‌کنم حدود ماجرا این است که آن طرف فضای میدان تقریبا قفل است و مجبور هستند میدان را عوض کنند، وارد این فضا‌ها بشوند که طبعا چیزی که می‌تواند این معادله را با شکست مواجه کند نوع پاسخی است که جبهه مقاومت خواهد داد.
سوال: ولی به هر حال آنها هم این تحلیل را دارند که این اتفاقات می‌تواند هزینه را برای آنها بسیار بالا ببرد، چرا با وجود این محاسبه همچنان این اقدام اتفاق می‌افتد؟
کمیلی: علتش همین است که در همه ابعاد تمام گزینه‌ها را به جلو بردند و به نتیجه‌ای نرسیدند، یعنی شما ببینید ما الان در بحث مذاکرات یک پرونده خیلی مفصل جدی است در حوزه غزه، چندین و چند بار انجام شده در کشور‌های مختلف، آخرین پرونده همین هفته قبل با وساطت قطری‌ها به نتیجه نرسید به خاطر این که شروطی که می‌خواستند مقاومت نپذیرفت و مقاومت اگر بپذیرد هم دیگر چیزی ندارد، چون یک بخش زیادی از زیرساخت هایشان را از دست داده اند.
باید بتوانند از اسرایی که دارند استفاده کنند به عنوان برگ برنده و یک هویتی برای پیروزی خودشان خلق کنند، از آن طرف فضای داخلی که به شدت فشار‌ها در اوج است، فضای جهانی که نفرت از رژیم در اوج خودش است یعنی در تاریخ رژیم شاید سابقه نداشته که اینقدر بخواهد، باید وارد یک فضایی بشود که می‌داند برایش هزینه‌هایی دارد ولی حدس میزند یک چیزی شبیه وعده صادق یا یک چیزی شبیه اینها اتفاق بیافتد که بازتاب‌های باصطلاح آن را می‌تواند تحمل کند.
خود شما استاد هستید در این ماجرا، ماجرا دقیقا بازدارندگی و میزانی است که هزینه فایده صورت می‌گیرد، می‌گوید خود من یک صدماتی هم خواهم خورد احتمالا چند تا موشک هم می‌خورم ولی به این معنا نیست که دچار یک بحران شود از حیث نظامی امنیتی.
سوال: جبهه جدیدی را برای او باز نخواهد کرد، الان رژیمی که از یک سمت با غزه درگیر است، از آن سمت با حزب الله، از سمت دیگر با حشدالعشبی عراق، یک جبهه جدیدی را برای او در میانه همین بحران برایش باز نخواهد کرد؟
کمیلی: این که می‌گویم خطای استراتژیک بخشی از آن به این مربوط می‌شود که تحلیل اینها از ایران این است که ایران یک پاسخ موردی خواهد داد و تمام. یعنی دیگر بعید است که بخواهد این اتفاقات ادامه پیدا کند، مثل وعده صادق حالا هر چند خیلی محکم و جدی هم باشد یک پاسخ است و تمام.
آیا این دفعه هم همین اتفاق می‌افتد؟ ما هفت هشت سال درست یا غلط پاسخ جدی ندادیم به ترور‌هایی که انجام می‌شد، وعده صادق برای آنها هم یک جوری شگفت زده بود، ولی حالا وعده صادق اتفاق افتاده بود، خود همین مسئله که وعده صادق اتفاق افتاده و ما فکر می‌کنیم که بازدارنده بوده و باز این اتفاق می‌افتد، نشان دهنده این است که یک نوع انتحار در تصمیم رژیم صهیونیستی وجود دارد.
منطق تحلیلی این را باید به اینجا میرساند که نباید این کار را انجام بدهند، چون ممکن است وعده صادق ۲ خیلی سنگین‌تر از وعده صادق یک باشد ولی یک نوع انتحار لازم دارد برای این که از این فضا خارج بشود و واقعا هم دیگر این انتحار در لایه خودش یک انفجار ایجاد کرده در یک معادله واقعا متفاوتی را گذاشته روی میز. فکر می‌کنم پاسخ مقاومت و حجم این پاسخ یک ضربه موردی است یا نه چند ضربه خواهد بود، لبنان جداگانه شهید بزرگی را از دست داده است، یمن هنوز مترصد است تا فرصت پیدا کند پاسخ الحدیده را بدهد، عراق همین طور، ایران همین طور، آیا اینها با هم یک پاسخی خواهند داد که پشیمان کننده خواهد بود، بازدارنده خواهد بود، این مهم است که باید واقعا مسئله بازدارندگی در آن اتفاق بیافتد، و الا وقتی رژیمی در این حد بی مسئولیت عمل می‌کند که حاضر نیست هیچ قانونی را به عهده بگیرد در فضای بین المللی، هیچ کنوانسیونی را به رسمیت نمی‌شناسد، از آن طرف هم با حمایت‌های اسرائیل یعنی ما اصلاً حقوقی هم بخواهیم صحبت کنیم مهمترین دلیلی که رژیم صهیونیستی نباید در این منطقه باشد بی مسئولیتی اش است، هر وقت هر کاری دلش بخواهد انجام بدهد، هر کسی را در یمن، در لبنان، در عراق، در ایران ترور کند، این اصلا مخصوصا این خط قرمزی که این بار از آن عبور کرده اصلا قابل توجیه نیست به هیچ وجه، لذا من فکر می‌کنم نوع پاسخ قطعا سناریو‌های بعدی را معلوم خواهد کرد.
چیزی که می‌توانیم پیش بینی کنیم دو سه تا سناریو هست، یکی این که ما یک ضربه‌ای بزنیم هماهنگ، یک صدمه جدی بزنیم و تمام شود و یکی این است که نه این صدمات ادامه پیدا کند و ضربات تا جایی که دیگر پیغام و پسغامی اتفاق بیافتد و بالاخره پشیمانی را ابراز کنند، یکی دیگر این که ممکن است جنگ زمینی با لبنان شروع شود که هم ایران، هم یمن، هم عراق اعلام کردند که ما در مقابل این ماجرا سکوت نخواهیم کرد یعنی همه این سناریو‌ها می‌تواند برای فضای از این به بعد محتمل شود.
سوال: کدامیک را شما سناریوی معتبرتری می‌دانید؟
کمیلی: من امیدوارم که سناریوی دوم یعنی این که ما ضربه‌ای را بزنیم و بعد ادامه بدهیم تا جایی که دیگر مطمئن بشویم که به هیچ وجه چنین اتفاقی در هیچ نقطه‌ای از ایران نخواهد افتاد و حتی منطقه، ما مسئولیت مان دقیقا این است که شما باید خط بازدارندگی را در سوریه، لبنان آنجا‌ها بگذارید، نباید خط بازدارندگی داخل ایران باشد حتی آنجا هر نوع صدمه‌ای به هر ایرانی که اتفاق افتاده است، الان یک شایعاتی هست در این ساختمانی که دیروز ریخته که در آنجا ایرانی هم بوده است، اگر این طور باشد باید پاسخ داده شود، یا حمله‌ای که به سوریه صورت گرفت چند وقت قبل که گفته می‌شد ایرانی‌ها به شهادت رسیدند یا آن ماجرایی که سر بحث پاسخ آنها به وعده صادق بود، اینها باید پاسخ داده شود، همه اینها راما باید با رژیم صهیونیستی حساب کنیم و تک تک اینها را پاسخ بدهیم.
طوری باید شود که یک نیم نگاهی به ایران و منافعش در منطقه با پاسخ محکم مواجه شود، این طوری دیگر ما می‌توانیم امیدوار باشیم که چنین انتحار‌هایی صورت نگیرد، باید خیلی جدی‌تر به نظر من این نوع پاسخ‌ها اتفاق بیافتد.
سوال: مردم غیور ایران هم آماده تشییع باشکوه پیکر میهمان شهید خود مجاهد بزرگ و رهبر شجاع مقاومت فلسطین شهید قدس اسماعیل هنیه خواهد شد، شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی اعلام کرده مراسم تشییع پیکر مجاهد شهید دکتر اسماعیل هنیه رهبر جنبش مقاومت اسلامی فلسطین حماس فردا پنج شنبه ساعت ۸ صبح از دانشگاه تهران به سمت میدان آزادی برگزار خواهد شد.
همچنین در پی شهادت اسماعیل هنیه رئیس دفتر سیاسی حماس هیئت دولت سه روز عزای عمومی در کشورمان اعلام کرد. در پی این اتفاق هیئت دولت هم بیانیه‌ای را صادر کرد و در بخشی از این بیانیه دولت جمهوری اسلامی ایران با تسلیت شهادت مجاهد و رهبر بزرگ جبهه مقاومت آقای اسماعیل هنیه به رهبر معظم انقلاب، ملت شریف ایران، مردم غیور و مظلوم فلسطین و همه امت‌های اسلامی و محور مقاومت، همه دولت‌های مستقل و شخصیت‌های آزاداندیش و شرافتمند را به مقابله با باند جنایتکار حاکم بر سرزمین‌های اشغالی فرا می‌خواند و سوال این است که چقدر این می‌تواند این اتحاد را بین کشور‌های اسلامی حتی کشور‌های غیر اسلامی که به آرمان فلسطین می‌اندیشند می‌تواند کمک کند، این وفاق را می‌تواند ایجاد کند و در تقویت آن اهمیت داشته باشد؟
کمیلی: تقریبا اسماعیل هنیه یک شخصیت ایرانی - لبنانی نبود، یک شخصیت درجه یک یا می‌شود گفت مشهورترین چهره فلسطینی در جهان اسلام و از نوع بازخورد‌هایی که از صبح داریم می‌بینیم اتفاق افتاده در فضای شبکه‌های اجتماعی هم داریم می‌بینیم نشان دهنده این است که جایگاه ایشان یک جایگاه خیلی متمایزی بود یعنی حتی با سایر شخصیت‌های فلسطینی که به شهادت رسیدند مثلا ما شخصیت مهمی مثل شهید صالح العاروری را از دست دادیم که واقعا یک شخص بی نظیر بود، در کرانه نفر اول بود، در خود حماس نفر دوم بود ولی ایشان باز متفاوت بود و هست.
این حتما می‌تواند یک وفاق ایجاد کند، این که منجر به اقدامات عملی هم می‌شود یا نه بحث دیگری است، در این مسئله من معتقد به این هستم که باید ما به سمت تعریف یک زیرساخت جدیدی برای همکاری با کشور‌های منطقه برویم یعنی محدود به چهار کشور عراق، سوریه، لبنان و خود فلسطینی‌ها نباشیم، جبهه مقاومت امروز وقتی مثلا دیروز ترکیه میاید موضعی می‌گیرد که اگر صادق باشد در این موضع خودش یک گام خیلی رو به جلویی است قبل از این که این اتفاق بخواهد بیافتد که ما همان طور که در بعضی جا‌ها دخالت کردیم اینجا هم ممکن است، این را می‌شود تبدیل به یک مطالبه کرد، تبدیل به زیرساخت گفتگو کرد.
با بعضی از کشور‌های منطقه که الان احتمالا باید هراسناک باشند از این بی مسئولیتی رژیم صهیونیستی در منطقه که به همین راحتی همین اتفاقی که در ایران افتاد در هر جای دیگری در منطقه که اتفاق افتاد هر وقت که اینها تصمیم بگیرند این کار را انجام بدهند، ما اگر بتوانیم این زیرساخت را توسعه بدهیم در همکاری‌های منطقه‌ای به نظر من می‌توانیم این ماجرا را تحقق ببخشیم یعنی یک فشار سنگین‌تر و همه جانبه تری را داشته باشیم، این طور نباشد که کشور‌ها صرفاً از عدم همکاری اقتصادی سیاسی حرف بزنند.
ما چند لایه داشتیم، بعضی‌ها محکوم می‌کنند فقط، بعضی قطع رابطه سیاسی اقتصادی کردند، یک لایه جلوتر جریان مقاومت است که وارد اقدام شده است، ما اگر بتوانیم کنش گرای حوزه اقدام را توسعه بدهیم به نظر من یک اتفاق جدیدی خلق می‌شود و یک معادلات جدیدی در حوزه قدرت شکل می‌گیرد، این که حالا چین، روسیه و ... هم حاضر بشوند در این ماجرا دخالت کنند بحث دیگری است که فعلا متوقع نیست.
سوال: حالا از آن سمت ماجرا هم پیش از این که اصلا اعلام شد که رژیم صهیونیستی پیش از این اقدام آمریکا را در جریان گذاشته بود و حتی بعد از آن ناتو هم اعلام کرد اگر حمله‌ای به سمت سرزمین‌های اشغالی اتفاق بیافتد ما هم پای کار هستیم و دفاع خواهیم کرد از رژیم صهیونیستی، فکر می‌کنید که آن موقع واکنش آنها چه خواهد بود، آیا واقعا اینها بلوفی است که مثلا ناتو میزند یا مثلا آمریکایی‌ها صرف بیانی که دارند حمایت می‌کنند یا اگر واقعا کسی در صدد جبران برآید آنها وارد اقدام خواهند شد؟
کمیلی: دو مسئله را از هم تفکیک کنیم، یکی این است که جایی که ما حق مشروع و قانونی پاسخ را داریم مثل ماجرای سفارت ما در سوریه، ما پاسخش را در وعده صادق دادیم، یک قطعنامه هم علیه ما صادر نشد، چون این حق را داشتیم در دنیا حق مشروع پاسخ به تعدی به خاک ما است و کشتن نیرو‌های نظامی دیپلماتیک ما است.
این الان برای ما موجود است، برای لبنان موجود است، برای کشور‌هایی که صدمه خوردند موجود است، این که کشور‌های دیگر انگیزه داشته باشند وارد آن بشوند و بعد منجر به حضور مستقیم اروپایی - آمریکایی شود این دیگر طبعا یک معادله پیچیده تری دارد، نوع ورود چه جوری است.
نوع همکاری چه جوری است، یعنی همه اش این نیست که اینها بیایند، نمی‌دانم نیروی نظامی بیاورند و دخالت بدهند، اگر این مسئله یک مقدار در طراحی‌ها اضافه شود مسئله این است که به معادله‌ای که پنج متغیر دارد متغیر ششم، هفتم و هشتم و دهمی هم اضافه شود، این می‌تواند، حتما این معادله را خیلی سنگین‌تر و فشارش را بیشتر کند، این که از حالت زبانی و محکومیت بیاید در عرصه عملی می‌تواند این اتفاق بیافتد، حتما این عبارت از یک حمله گسترده و جنگ زمینی همه جانبه نیست که بعد بخواهد عکس العمل طرف اروپایی - آمریکایی را هم در حد احتمالات تحمیلی داشته باشد، این در حد همین صدمه زدن هاست، در همین کشتن بعضی از افراد و اینهاست، در حد فشار آوردن‌های اقتصادی سیاسی جدی‌تر است، در این حد می‌تواند یک نقش خوبی را در منطقه ایفا کند که همین این هم الان نیست متأسفانه.
سوال: در نهایت فکر می‌کنید که در مناقشه غزه آیا تغییر اساسی ایجاد خواهد کرد این عملیات تروریستی و شهادتی که اتفاق افتاد؟
کمیلی: چون معادله واقعا چند مجهولی است که طرفین دارند موچ‌های همدیگر را می‌خوابانند الان رسیده است به نقطه تقریبا تصمیم گیری، در غزه هیچ بانک اهدافی وجود ندارد، رژیم نتوانسته است دستاورد جدیدی خلق کند، چهره‌های غزه را بزند یا اسیری آزاد کند و این طرف هم نتوانسته است یک معادله را تغییر بدهد یعنی اتفاقی رقم بزند که رژیم مجبور به عقب نشینی شود، لذا اگر بتوانیم یک گام به جلو بگذاریم این هم یک فاکتور است، چون به شدت رقابت طرفین در این آخر کار زیاد شده در نتیجه بخشی به این جنگ من فکر می‌کنم تک تک این پارامتر‌ها می‌تواند روی نتیجه اثر بگذارد طرف رژیم صهیونیستی را وادار کند آن شروطی که حماس اعلام کرده بپذیرند، خیلی گام جدی تا آن مرحله نداشتیم حتی تا قبل از این تروری که اتفاق افتاد می‌توانست و احتمال داشت که اتفاق بیافتد، لذا عرض می‌کنم که هر فاکتوری که اضافه شود می‌تواندما را به نزدیک شدن به آن توافق کمک کند.
سوال: یعنی فکر می‌کنید اگر صرفا یک آتش بس اتفاق بیافتد موفقیت متناظری با اتفاقی است که در تهران افتاده؟
کمیلی: نه فقط تهران نیست، مثلا جنگ غزه است و این که غزه اگر بتواند آتش بس را با آن شروطی که خودش اعلام کرده به نتیجه برساند غزه حفظ می‌شود، مردم غزه امکان بازسازی پیدا می‌کنند بعد وارد مسئله تبادل اسرا می‌شوند آنجا امکان (بده بستان) امتیازات است و این بحث‌ها وجود دارد و ما وارد یک فرایند پیروزی می‌شویم یعنی این از منظر همه مخاطبین یعنی یک جنگ نابرابر اگر که حماس در غزه بماند و بتواند خودش را حفظ کند پیروز این جنگ است ولی معادله ما معادله متفاوتی است.
ما باید خودمان پاسخ بدهیم، همان طور که رهبری اشاره کردند پاسخ هم باید طوری طراحی شود که دیگر امکان تحقق چنین چیزی در داخل کشور ما نباشد، چون خطوط قرمز بسیار جدی درنوردیده شده و اگر خدایی نکرده فردا روزی برای مسئولین کشور ما بخواهد یک چنین اتفاقات مشابهی بیافتد دیگر اصلا در خاک ایران به هیچ وجه قابل توجیه نیست، به نظر من آن معادله ما معادله متفاوت خود ما است.
سوال: در این میان روسیه، چین، ترکیه، سوریه، قطر، لبنان، مالزی، پاکستان، افغانستان همه محکوم کردند، حتی گروه‌های خود فلسطینی‌ها از جمله جهاد اسلامی که معلوم است که محکوم خواهند کرد رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین محکوم کرده است، شورای عالی سیاسی یمن، جریان حکمت عراق، همه اینها واکنش نشان دادند، شما تحلیل تان این است که اینها صرفا در حد یک محکومیت بیانی لسانی است یا نه اینها واقعا ایجاد یک انسجام خواهد کرد و در میدان باعث یک تغییرات خواهد شد؟
کمیلی: واقع بینانه عرض کنم بعضی از اینها در حوزه لایه سوم که میدان است هستند، بعضیاهایشان در لایه قطع روابط سیاسی و اقتصادی هستند، بعضی‌ها در حد محکومیت هستند، اینها جنس شان با همدیگر فرق می‌کند، این اتفاقی که افتاده است حتما به وحدت و همدلی جریانات سیاسی در جهان اسلام کمک خواهد کرد، اما به این معنا نیست که اینها را به یک کنش گر و متفاوتی در فضای جدید تبدیل می‌کند.
من به این دلیل که اکنون اسم کشور‌ها را نیاوردم در ترکیه، در پاکستان، در اندونزی، در بعضی از اینها ظرفیت همراهی دستاورد عملی در لایه دوم و سوم به طور جدی وجود دارد یا حداقل ادعایش می‌شود، لذا عرض می‌کنم ما باید با دیپلماسی و ارتباطات بتوانیم بروم و این ظرفیت‌ها را به میدان عملی عرصه مبارزه با رژیم مخصوصا در این دوره حساس که به پایان جنگ نزدیک می‌شویم بکشانیم.
سوال: کاربران فضای مجازی هم با پرتکرار کردن هشتگ به شهادت اسماعیل هنیه رهبر حماس واکنش نشان دادند، کاربران می‌گویند راه شهید هنیه پایان نیافته است و مقاومت همچنان ادامه خواهد داشت. همان طور که پیش از این هم در یک ویدیو تماشا کردید عروس اسماعیل هنیه در واکنش به شهادت رئیس دفتر سیاسی حماس گفته است که فراق این فرمانده بزرگ مقاومت سخت است، اما چیزی جز رضای خدا بر زبان نمی‌آوریم و راضی به رضای او هستیم. خبر شهادت اسماعیل هنیه در رسانه‌های مختلف دنیا بازتاب گسترده‌ای داشته، این رسانه پخش عادی برنامه‌های خودش را قطع کرده و به پوشش رسانه‌ای این رخداد پرداخته است. سامی ابوزهری عضو ارشد حماس هم گفته است شهادت هنیه بهای بزرگیست در راه آزادی قدس که باید آن را بپردازیم، چون قدس مستحق چنین بهایی است، بهایی که مقاومت در طول سال‌های اشغال فلسطین با خون اعضای خود پرداخته. همان طور که پیش از این هم اعلام کردم مراسم تشییع پیکر مجاهد شهید دکتر اسماعیل هنیه فردا پنج شنبه ساعت ۸ صبح از دانشگاه تهران به سمت میدان آزادی برگزار خواهد شد و هیئت دولت هم در پی این واقعه سه روز در کشور عزای عمومی اعلام کرده است. به عنوان جمع بندی جناب آقای کمیلی اگر نکته‌ای باقی مانده است بفرمایید؟
در حال تکمیل
