مسجد عایشه یا مسجد تنعیم ( به انگلیسی : Taneem Mosque ) یا مسجد میقات عایشه برای مکه ( به انگلیسی : Masjid Ayesha Miqat For Makkah ) یکی از مساجد شهر مکه است که بر سر راه مدینه به مکه و در ورودی مکه قرار گرفته است که به نام مسجد عمره هم شناخته می شود.
قبلا مسجد تنعیم به نام مسجد عایشه شناخته می شده است ، گفته می شود که رسول خدا ( ص ) در این محل به عایشه دستور داده است تا مُحرِم شود . این مسجد در دوره های مختلف تاریخی تجدید بنا ، مرمت و بازسازی شده است.
مسجد تنعیم یک از مساجدی است که به عنوان میقات حج عمره مفرده تعیین شده است.
مسجد تنعیم در حال حاضر محلی برای احرام بستن مردم مکه و حجاجی است که میخواهد مناسک حج عمره را انجام دهند.
علت نامگذاری این مسجد، درختی به همین نام است که در این منطقه قرار داشته است.
مسجد تنعیم در مسیر مدینه به مکه ، در منطقه نعمان که بین دو کوه ناعم و نعیم قرار گرفته است و حدود 10 کیلومتر با مسجد الحرام فاصله دارد.
منطقه تنعیم در شمال غرب مسجد الحرام قرار دارد و یکی از میقات های عمره مفرده بوده نقطه آغازین حرم محسوب می شود.
این مسجد بعد از توسعه مکه ، به شهر متصل گردید.
مسجد تنعیم نزدیک ترین میقات برای مردم مکه و زائران کعبه است که در آنجا برای عمره احرام می بندند.
گفته می شود ساخت این مسجد به دست محمد علی شافعی بوه است و در مکان احرام پیامبر (ص) در مراسم حجة الوداع ، بنا شده است.
در روایتی دیگر آمده است که رسول خدا به عایشه ، همسرش به همراه عبدالرحمن بن ابوبکر دستور دارد در این محل مُحرم شوند به همین دلیل این مسجد به نام مسجد عایشه هم شناخته می شود.
از آنجا که حجاج برای انجام عمره مفرده در این مسجد محرم می شوند و بنا بر روایت ، پیامبر در این مکان احرام بسته است ، به نام " مسجد عمره " هم مشهور است.
مسجد تنعیم بارها تجدید بنا و بازسازی شده است.
در سال 240 قمری ، والی مکه مسجد را مرمت کرده و بر چاهی که داخل آن بوده ، گنبدی بنا کرده است.
کتیبه ای در این مسجد به جای مانده است که نشان میدهد در سال 310 هجری توسط مقتدر عباسی بازسازی شده است. در این کتیبه نام مسجد ، عائشه آمده است.
در سال 466 قمری ، ابوالنصر استرآبادی که اهل ایران بوده بعد از ورود به مکه این مسجد را تعمیر کرده است و نامش را روی سنگی در دیوار شرقی مسجد ، حک کرده است.
کتیبه سنگی دیگری در مسجد نشان میدهد که در سال 619 توسط ابوالمظفر صلاح الدین یوسف تجدید بنا شده است.
در دوره عثمانی این مسجد بازسازی شده ولی در آن دوران بدون سقف بوده است.
در سال 1398 قمری ، بار دیگر این مسجد به صورت زیبایی بازسازی شد و مساحت آن به 1200 متر رسید.
گسترده ترین بازسازی این مسجد در دوره حکومت فهد بن عدالعزیز ، پادشاه صعودی انجام شد و مسجد از نو ساخته شد و وسعت آن به 6000 متر مربع افزایش پیدا کرد.
مساحت مسجد 6000 متر مربع است.
امکان نماز خواندن 15000 نفر به صورت همزمان در مسجد وجود دارد .
اگر امکانات پیرامونی مسجد از جمله وضوخانه ، غسل و احرام ، پارکینگ خودرو و سایر خدمات را در نظر بگیرید وسعت کلی آن حدود 84000 متر مربع خواهد شد.
این مسجد دقیقا در مرز حرم قرار گرفته و در وسط خیابان مقابل آن ، ستون هایی که علامت ورود به منطقه حرم است ، دیده می شود.
قبرستان شهدای واقعه فخ ، در نزدیک مسجد تنعیم قرار دارد.
گردآوری : بخش گردشگری بیتوته