روند نزولی بازار سهام ایران از حدود ۴ سال پیش آغاز شده و در روزهای اخیر شتاب بیشتری گرفته است. به گونه‌ای که عمق نزول به حدی رسیده که کنترل آن آسان نیست. آمارها نشان می‌دهد طی این ۴ سال، ارزش کل بازار سهام ایران نزدیک به ۲۹۵ میلیارد دلار کاهش یافته است. به عبارت دیگر، ارزش بازار از مرداد ۱۳۹۹ تاکنون به حدود یک سوم کاهش یافته است.
این نزول گسترده و روزافزون شاخص‌های بورس، نگرانی‌ها در مورد ثبات و آینده بازار سرمایه را افزایش داده است. در چنین شرایطی، سازمان بورس از وزارت اقتصاد درخواست کرده تا خط اعتباری ۵۰ هزار میلیارد تومانی به منظور تثبیت بازار در نظر گرفته شود.
بیستم مردادماه ۱۳۹۹ که نزول بورس آغاز شد ارزش کل بازار سهام ایران ۴۲۵میلیارد دلار بود که این میزان حالا به ۱۳۰میلیارد دلار رسیده است.
با این حال ظرف روزهای گذشته شدت نزول بورس بسیار بیشتر شده است به‌طوری که طبق آمارهای موجود فقط ۲۰میلیارد دلار از نزول بورس مربوط به ابتدای مردادماه تاکنون است. در این مدت همچنین شدت خروج پول از بازار سهام به‌شدت افزایش یافته و نسبت خروج پول سهامداران حقیقی به ارزش معاملات خرد به بالاترین حد خود رسیده است. همه اینها در حالی است که ارزش معاملات خرد هم به پایین‌ترین حد خود در ۴سال گذشته رسیده و سهامداران با خروج از بورس در حال ورود به صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت هستند که ریسک کمتری دارد. این صندوق‌ها با تخصیص یک سود ثابت ریسک سرمایه‌گذاری در بورس را ندارند و اغلب سرمایه‌گذاران در شرایطی که بورس با نزول‌های زیادی مواجه است ترجیح می‌دهند دارایی خود را در این صندوق‌ها سرمایه‌گذاری کنند.
نزول‌های مداوم شاخص کل، سازمان بورس را بر آن داشت که ظرف روزهای گذشته دامنه نوسان سهام را در بورس به کمتر از یک درصد محدود کند که این موضوع تا حدودی از شدت نزول کم کرد.
با این حال با توجه از بین نرفتن ریسک‌های موجود در بازار، روند نزولی همچنان ادامه دارد و بررسی‌ها نشان می‌دهد که درصورت تداوم وضع موجود این احتمال وجود دارد که شاخص به زیر ۲میلیون واحد نزول کند. محدوده ۲میلیون واحد نوعی مرز روانی برای بازار تلقی می‌شود که درصورت نزول بورس به زیر این محدوده شدت نزول بیشتر خواهد شد. از نظر تکنیکی این امکان وجود دارد که درصورت نزول شاخص به زیر ۲میلیون واحد شاخص بورس به سرعت تا محدوده یک میلیون و ۸۵۰هزار واحد عقب‌نشینی کند.
تحولات اخیر منجر شد تا دولت چهاردهم در همان ابتدای کار دستور تزریق منابع مالی از سوی صندوق توسعه ملی به بورس را صادر کند. با این حال طبق قانون امکان تزریق منابع بیش از ۱.۷همت از سوی این صندوق به بورس وجود ندارد و همه آنچه طبق قانون صندوق توسعه ملی باید به بورس تزریق می‌کرد اختصاص یافته است. این موضوع سازمان بورس را برآن داشت تا دست به‌کار شود و از وزارت اقتصاد بخواهد یک خط اعتباری جدید به بورس برای جلوگیری از نزول شاخص اختصاص دهد.
آنطورکه دیروز مدیر نظارت بر بورس‌های سازمان بورس خبر داد سازمان بورس از وزات اقتصاد خواسته است یک خط اعتباری ۵۰هزار میلیارد تومانی برای نجات بورس اختصاص دهد و حتی اگر امکان واریز وجه نقد وجود دارد این مقدار به بورس اختصاص یابد.
قادر معصومی خانقاه دیروز در این‌باره گفت: با توجه به بروز شرایط هیجانی در بازار سهام متأثر از احتمال رویدادهای منطقه‌ای، سازمان بورس در مکاتبه‌ای با وزیر امور اقتصادی و دارایی، به‌عنوان رئیس شورای‌عالی بورس، پیشنهادهایی را برای حمایت از بازار سهام ارسال و پیگیر اجرایی و عملیاتی‌شدن پیشنهادهای مذکور شد.
به‌گفته او، این نامه و پیشنهادهای مطرح درآن، با هدف برآورد نیاز بازار سرمایه به اقدامات حمایتی و تشریح کمیت و کیفیت این اقدامات، در هریک سناریوهای احتمالی، همچنین تنویر ذهن مسئولان ذیربط نسبت به موضوعات مبتلا به بازارسرمایه تدوین و ارسال شده است.
معصومی خانقاه مهم‌ترین درخواست سازمان بورس را واریز وجه یا تعریف خط اعتباری حداقل ۵۰همتی برای بازار سرمایه اعلام کرد و گفت: در این نامه خواستار همکاری همه مسئولان، نهادها و سازمان‌های درگیر در این تصمیم‌گیری شده‌ایم.
آمارها نشان می‌دهد در حال حاضر ارزش کل سهام شناور موجود در بازار سهام با درنظر گرفتن ارزش شرکت‌های حاضر در بورس و فرابورس دست‌کم ۱۵۰۰هزار میلیارد تومان است و مشخص نیست آیا درصورت تشدید تنش‌های بیرونی این میزان نقدینگی می‌تواند مانع از نزول بیشتر بورس شود یا خیر.
