به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، آقایان نصراله پژمان فر رئیس کمیسیون اصل نود مجلس، میرهادی رهگشای کارشناس اقتصادی و بانکی و مهدی متقی فر مدیر کل توسعه اجتماعی جوانان وزارت ورزش و جوانان محمد نادعلی مدیر کل عملیات پولی و اعتباری بانک مرکزی و خانم باصفا خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما مشکلات مردم در دریافت وام ازدواج را بررسی کردند.
مقدمه مجری: می‌خواهیم راجع به صف طولانی ۳۰۰ هزار نفری وام ازدواج صحبت بکنیم، اگر شما ازدواج کردید و در این صف هستید یا برنامه تان است که ازدواج کنید و وام ازدواج بگیرید میز اقتصاد امروز را از دست ندهید.
حتما در پاسخ به این پرسش که به جوانی که می‌گویند چرا ازدواج نمی‌کنی؟ یکی از مهم‌ترین دلایلی که مطرح می‌کند دلایل اقتصادی است. یکی از شاید بگوییم تنها مشوق مطمئنی که برای ازدواج در نظر گرفته شده، وام ازدواج است که الان سقف آن به ۳۰۰ هزار نفر رسیده است، آمار‌ها را با هم یک مروری کنیم که ببینیم در سال ۱۴۰۲ ما اساسا در کل کشور چه تعداد ازدواج ثبت کردیم.
آمار ثبت احوال کشور به ما می‌گوید که در سال ۱۴۰۲ چیزی حدود ۴۸۱ هزار ازدواج ثبت شده، صرفنظر از ازدواج دوم و آنهایی که اصلا دنبال وام ازدواج و اینها نمی‌روند بالقوه می‌توانیم بگوییم ۳۰۰-۴۰۰ هزار نفر اضافه شدند در سال ۱۴۰۲ به جمعیت کسانی که ازدواج کردند و طبیعتا دنبال و متقاضی دریافت وام ازدواج هستند در تهران ۶۳ هزار تا بوده، خراسان رضوی ۴۳ هزار تا، خوزستان ۳۵ هزار تا، سه تا استان اول در ثبت ازدواج در کشورند.
یک مروری کردیم به این که وام ازدواج در چند سال گذشته چقدر تغییر داشته، این عدد مهم است به شمامی گویم چرا، از سال ۸۸ تا ۹۴ اگر آن زمان ازدواج کرده باید وام ازدواج سه تومان بوده آمده تا سال ۱۴۰۰ رسیده به ۷۰ میلیون، ۱۴۰۲، ۱۸۰ میلیون بوده، ۱۴۰۳ با تصویبی که صورت گرفت این عدد به ۳۰۰ میلیون رسید و برای ازدواج زیر ۲۵ و ۲۳ سال به ۳۵۰ میلیون افزایش پیدا کرد، یک نکته‌ای دارد ۴۰۳ به ۴۰۲ با این که مبلغ وام افزایش پیدا کرد از ۱۸۰ تومان رسیده به ۳۰۰ تومان، سقف بودجه خیلی تغییر نکرده بانک‌ها و بانک مرکزی اعلام می‌کند اگر این سقفش شده ۳۰۰ هزار نفر یکی از دلایل آن این است که خیلی این عدد بودجه‌ای افزایش پیدا نکرده و حول و حوش ۲۰۰ هزار میلیارد تومان است.
تصویر بعد را با هم ببینیم، رئیس گروه اعتبارات قرض الحسنه اداره اعتبارات بانک مرکزی یک آماری چند روز پیش اعلام کرده و گفته از ابتدای سال جاری یعنی در سال ۱۴۰۳ تا ۱۶ مرداد یعنی همین دیروز پریروز ۱۷۴ هزار فقره وام ازدواج پرداخت کردند چیزی حدود ۵۷ همت بوده، یک نکته‌ای که وجود دارد این است که این رقمی که پرداخت شده ۱۰۴ درصد تعهد است یعنی از آن حداقلی که گذاشتند صد در صد آن پر شده ۴ درصد هم بیشتر است، چقدر باقی ماندند؟ آن ۳۰۰ هزار نفری که خدمت شما عرض کردم که صف خیلی بزرگی است یعنی اندازه سه تا استادیوم آزادی ۱۰۰ هزار نفری پر است، ۹۷ همت دیگر لازم دارد که بانک‌ها و بانک مرکزی می‌گویند این اعتبار وجود ندارد و ما به سقف رسیدیم، کلی که جمعا در نظر گرفته شده برای این تسهیلات تکلیفی در حوزه جوانی جمعیت و فرزند آوری که داریم راجع به آن صحبت می‌کنیم جمعا ۲۰۰ هزار میلیارد تومان است ۲۰۰ همت است که ۱۵۵ تای آن وام ازدواج است و ۴۵ تای آن هم وام فرزند آوری است که آن هم خودش یک مقوله جداست.
تصویر بعدی، تعداد متقاضیانی که در صف انتظار دریافت وام ازدواج بودند تا پایان سال ۱۴۰۲، این جا اسم بانک‌ها را می‌بینید و حجم متقاضیانشان را دارید می‌بینید بر اساس هزار نفر بانک صادرات اول بوده آخر‌های سال ۱۴۰۲ با بیش از بین ۳۰ تا ۳۲ هزار نفر متقاضی در صف داشته و بعد بانک مسکن است و سپه است و می‌رود تا ایران ونزوئلا که آخر است، این تغییرات صرفا به دلایل این نیست که مثلا آن بانک و یا این بانک خیلی کند است یا خیلی سریعتر است به خاطر آن درصدی است که بانک مرکزی برایشان تعیین می‌کند نسبت به تسهیلاتی که دارند و باید پرداخت کنند.
اما بهرحال این صف وجود داشته تا آخر سال ۱۴۰۲، فکر کنم ۱۴۰-۱۵۰ هزار نفر تا آخر سال ۱۴۰۲ بودند تا الان هم که داریم با هم صحبت می‌کنیم این عدد رسیده به ۳۰۰ هزار نفر.
تصویر بعدی، یک آمار جالبی گفتم کل عددی که نیاز داریم که وام ازدواج را پرداخت بکنیم این ۳۰۰ هزار نفر را، خود بانک مرکزی اعلام کرده ۹۷ هزار میلیارد تومان بوده، کل چیزی هم که برای آن تدارک دیده بودند که کلا بدهند به کسانی که سال ۱۴۰۳ ازدواج می‌کنند گفتند حداقل آن ۲۰۰ هزار میلیارد تومان است یک آمار جالبی که من با کارشناس برنامه صحبت می‌کردم روی سایت خود بانک مرکزی هم با هم نگاه می‌کردیم، این است که بانک‌ها خودشان به خودشان چقدر وام دادند؟ به کارمندان خودشان؟ یک آماری بگیریم، خود سایت بانک مرکزی می‌گوید در سال ۱۴۰۲، ۱۶۲ همت مجموعا بانک‌ها به خودشان وام دادند، این که به خودشان وام دادند اساسا هیچ اشکالی ندارد، وام دادند، نوش جان شان، اما ببینید این بحث منابعی که مطرح می‌شود که بانک‌ها می‌گویند ما منابع نداریم، ببینید بانک‌ها فقط به خودشان ۲۰۰ همت وام دادند یعنی به اندازه‌ای که می‌توانستند به همه کسانی که می‌خواهند وام ازدواج بگیرند بدهند نصف این رقم هم خیلی کمترش را هم بگذاریم صف را می‌توانیم صفر کنیم، اگر خاطرتان باشد آقای رئیسی رئیس جمهور شهیدمان بار‌ها اعلام کرد که دولت سیزدهم بنا دارد این صف را صفر کند که متاسفانه این عدد به ۳۰۰ هزار نفر رسیده است.
سوال: آقای رهگشا، اساسا چقدر وام ازدواج مهم است نسبت به همه حمایت‌هایی که باید در حوزه ازدواج صورت بگیرد؟
رهگشا: اهمیت بحث ازدواج الان در خیلی از کشور‌ها این روشن شده که، چون خصوصا کشور‌های پیشرفته، چون با مشکلات جمعیتی کاهش تعداد نیروی کار، افزایش تعداد بازنشستگان مواجه شدند به سمت حمایت از فرزند آوری و ازدواج حرکت کردند یعنی متوجه شدند وقتی که جوانان با ازدواج کردن با مشکل مواجهند یا اصلا ازدواج را به تاخیر می‌اندازند یا اصلا ازدواج نمی‌کنند، این ریشه مشکلات جمعیتی شان است و یکی از دلایل اصلی این تاخیر انداختن ازدواج یا ازدواج نکردن هم مشکلات اقتصادی است.
پس در کشور ما هم که الان کم کم داریم وارد این مشکلات جمعیتی می‌شویم خدا را شکر هنوز بروز و ظهور آنچنانی نداشته ولی به نظر می‌آید مشکلات جمعیتی مان دارد شروع می‌شود که بار‌ها هم مقامات تاکید کردند، خود رهبر معظم انقلاب گفتند هر کسی در جهت افزایش جمعیت و فرزند آوری حرکت بکند، اجر اخروی دارد این قانونی که تصویب شده هم در آن راستاست و باید بگوییم ما در این زمینه خیلی عقب هستیم به نسبت کشور‌ها، یعنی کشور‌های دیگر حمایت‌های یارانه‌ای دارند از بدو تولد برای کودک، حمایت‌های بیمه‌ای، حمایت‌های مختلف از کاهش هزینه تحصیل و ... و لی در کشور ما تنها حمایتی که الان می‌شود روی آن حساب کرد و نمایندگان مجلس در سال‌های اخیر به طور جدی به آن توجه کردند.
همین وام ازدواج است که به دوش نظام بانکی گذاشته شده، پس این اهمیتش اهمیت خیلی بالایی است و اگر همین یک قانون را هم به طور جدی و دقیق طوری که در قانون هست اجرا نکنیم، عملا هیچ حمایتی ما از ازدواج و فرزند آوری نکردیم در کشورمان.
سوال: کشور‌های دیگر فکر کنم کمک‌های دیگری هم می‌کنند.
رهگشا: بله، از بدو تولد کمک یارانه‌ای می‌کنند کاهش هزینه‌های تحصیل، مهد کودک، کاهش هزینه‌های درمانی، خصوصا کشور‌هایی که نیاز به جمعیت بیشتری دارند، کشور‌هایی که الان جمعیت شان رو به افول است حمایت‌ها را بیشتر کردند تا مردم را به ازدواج و فرزند آوری ترغیب بکنند، ما هم اگر از الان به این سمت حرکت نکنیم حتما با مشکلات جدی که آن کشور‌ها مواجهند مواجه خواهیم شد.
سوال: خانم باصفا شما بفرمایید که در گزارش‌هایی که تهیه کردید مهم‌ترین معضلات را در چه دیدید؟ آخرین وضعیت صف و ثبت نام‌ها را بفرمایید:
باصفا: یک مقدمه کوتاه بگویم یکی از مهم‌ترین مشکلاتی که جوانان برای شروع زندگی مشترک شان در حال حاضر دارند همین وام ازدواج است قرار بود این وام ازدواج در ابتدای زندگی زوجین به آنها پرداخت بشود تا کام آنها را شیرین کند، اما متاسفانه مشکلاتی که بر سر راهشان وجود دارد کام جوان‌ها را تلخ می‌کند بعضی هایشان اصلا از دریافت این وام پشیمان می‌کند.
مهم‌ترین مشکلاتی که جوانان برای ما مطرح کردند همین سامانه بانک مرکزی برای ثبت نام است، گا‌ها دو ماه طول می‌کشد تا جوانان موفق بشوند در سامانه بانک مرکزی ثبت نام کنند، این سامانه دائما ارور میدهد، ظرفیت‌ها خیلی زود پر می‌شود و جوانان اصلا فرصت نمی‌کنند که ثبت نام کنند، بعد از این که ثبت نام.
سوال: یعنی قبل از این که به ثبت برسند، خود پروسه ثبت نام خودش یک فرآیند پیچیده‌ای است.
باصفا: دقیقا همین است، پروسه ثبت نام برایشان خیلی طولانی است، دائم باید این سایت را چک کنند یعنی باید دائم حواس شان باشد که ببینند این سایت اصلا چه زمانی باز می‌شود که بتوانند ثبت نام کنند، ثبت نام که می‌کنند حدود دو ماه طول می‌کشد که از شعبه برای آنها پیامک بیاید، بعد از این که پیامک می‌آید حالا مشکلات داخل شعبه شروع می‌شود.
این که شعبه اعتبار دارد، ندارد، کاغذبازی‌های غیرضروری و همچنین ضامنانی که بعضا بعضی از بانک‌ها به آنها سختگیری می‌کنند، یکسری آمار هم من خدمت شما عرض کنم البته شما به آن اشاره کردید، از ابتدای سال بانک مرکزی اعلام کرده که تا ۱۶ مرداد ۱۷۴ هزار فقره وام ازدواج به میزان ۵۷ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان پرداخت کرده، صف وام ازدواج در پایان سال گذشته ۱۴۹ هزار نفر بود امسال به ۳۰۰ هزار نفر رسیده یعنی تقریبا دوبرابر شده، بانک مرکزی برای این که به متقاضیان وام ازدواج کمک کند دو بانک رسالت و قرض الحسنه مهر ایران را به لیست سایر بانک‌ها اضافه کرده و ۲۷ هزار میلیارد تومان اعتبار برای این دو بانک در نظر گرفته که آنها هم به متقاضیان کمک کنند.
برای پرداخت وام ازدواج، با توجه به رقمی که قبلا مصوب شده بود و رقمی که فعلا اضافه شده باید منتظر بمانیم ببینیم تا پایان سال این میزان اعتبار پاسخگوی متقضایان هست یا خیر و این را هم در نظر داشته باشیم باز هم تا پایان سال متقاضیانی در این سامانه ثبت نام خواهند کرد.
سوال: طبیعتا آماری که اشاره کردند و چالش‌هایی که وجود دارد در حوزه ثبت نام در هیچ آماری دیده نمی‌شود و نمی‌توانیم از آن آماری داشته باشیم ما الان صف‌ها را می‌دانیم ۳۰۰ هزار نفر در صف هستند به این باید اضافه کنیم تعداد زیادی که اساسا طبق نکته‌ای که خانم باصفا اشاره کردند نمی‌توانند ثبت نام بکنند، ارتباط مان با آقای نادعلی مدیر کل عملیات پولی و اعتباری بانک مرکزی برقرار است.
آقای نادعلی بفرمایید مهم‌ترین چالش در پرداخت وام ازدواج و به ۳۰۰ هزار نفر رسیدن این صف چیست؟
نادعلی: البته من یک مقدمه‌ای عرض کنم تا حالا حدود ۱۷۶ هزار و ۲۰۶ نفر وام ازدواج که حدود ۵۸ و نیم همت است پرداخت شده، وام فرزند حدود ۱۷۵ هزار و ۵۸ نفر یعنی ۱۴ و ۲ دهم همت پرداخت شده است، این پرداختی است و بانک‌ها ۱۰۴ درصد یعنی نسبت به سهمیه ۴ درصد هم جلو است
سوال: این که صف ۳۰۰ هزار نفر شده مهم‌ترین علت آن چیست؟ چون در مصاحبه‌های خیلی زیادی من اشاره هم کردم قرار بود که مجلس عدد را یک کف گذاشت و خود رئیس جمهور هم در دولت سیزدهم اعلام کرد ما تلاش داریم این صف را صفر کنیم مسئولان دیگری هم متعدد آمدند مصاحبه کردند واین قول‌ها را دادند ولی الان دیدیم که صف ۳۰۰ هزار نفر است علت چیست؟
نادعلی: علت این است که سقف فردی وام ازدواج متناسب با آن منابعی که بانک‌ها بعنوان قرض الحسنه تجهیز می‌کنند رشد پیدا نکرده، یعنی یک زمانی وام ازدواج ۵۰ میلیون، ۷۰ میلیون و بعد صد و خورده‌ای شد ۲۰۰ و الان ۳۰۰-۳۵۰ میلیون تومان، اما رشد منابع بانک‌ها سالی ۲۰ تا ۳۰ درصد بوده و رشد این ۶۰ تا ۷۰ درصد است بنابراین یک شکافی بین سقف فردی و سقف کل وام ازدواج ایجاد شده، وامی که بانک‌ها می‌دهند در قرض الحسنه ۳۰۰ همت بیشتر نیست این توان بانک‌ها بیشتر از این نیست، این ۳۰۰ همت، ۲۰۰ همت آن برای ازدواج است و ۱۰۰ همت هم برای اشتغال، برای همین طبیعی است.
وقتی سقف فردی بالا می‌رود تعداد ازدواج هم هست این صف شکل بگیرد، ما هم در رابطه با این مکاتبات مختلفی را با مجلس، جا‌های مختلف داشتیم که بتوانیم معضل را یک مقدار سر و سامان بدهیم یکسری برنامه‌ها هم در دست اقدام داریم که یک مقدار این فشار کم شود، اما در هر صورت با این سقف فردی و آن توان بانک‌ها این صف‌ها یک مقدارش طبیعی است.
سوال: آقای رهگشای شما نکته‌ای داشتید؟ این که اشاره کردند توان بانک‌ها بیشتر از ۳۰۰ همت نیست شما می‌پذیرید؟
رهگشا: در طول این ده سال اخیر شاید همواره این مطرح می‌شده که بانک‌ها منابع ندارند برای تسهیلات ازدواج، آماری که از سال ۱۴۰۲ هست، کل تسهیلات بانک‌ها حدود ۵۶۰۰ هزار میلیارد تومان بوده، تسهیلات قرض الحسنه شان ۴۵۰ هزار میلیارد تومان بوده در سال ۱۴۰۲، ولی سهم وام ازدواج از این میزان چقدر بوده ۱۳۸ هزار میلیارد تومان، سقف فرزند آوری هم ۳۶ هزار میلیارد تومان یعنی مجموع وام ازدواج و فرزند آوری سه درصد کل تسهیلات بوده، این سه درصد کل تسهیلات اگر بخواهد فرض بکنیم دوبرابر بشود چیزی که ما ادعا می‌کنیم اگر منابع دوبرابر شود کفاف آن صف را میدهد.
یعنی سه درصد کل تسهیلات بانک‌ها را افزایش میدهد پس در کل تسهیلات که مشکلی نیست، اما اگر راجع به منابع قرض الحسنه صحبت بکنیم در قانون هم تصریح شده بانک‌ها بایداز منابع قرض الحسنه پس انداز و جاری برای تسهیلات ازدواج استفاده بکنند که مبلغ آن را اگر فکر می‌کنم انتهای سال ۱۴۰۲ حساب بکنیم چیزی حدود ۶ برابر این مبلغی است که نیاز است برای تسهیلات ازدواج داده شود یعنی اگر یک ششم آن هم اختصاص پیدا کند به ازدواج کفایت می‌کند برای این که این صف را پوشش بدهد.
سوال: یعنی شما معتقدید که بیش از این چیزی که اعلام می‌شود بانک‌ها در توان شان هست پرداخت کنند.
رهگشای: اگر سپرده‌های قرض الحسنه جاری را هم در نظر بگیرند چیزی که متن قانون است، اما نکته بعدی این است که بانک مرکزی خیلی وقت‌ها بر اساس مصالح عمومی به طور مثال اگر بخواهیم بگوییم در مورد صندوق تضمین سهامی که بحث آن بود، یک خط اعتباری حدود ۵۰ هزار میلیارد تومانی اختصاص داد که این صندوق شکل بگیرد و سهام مردم در بازار بورس بیمه بشود، ازدواج جوانان هم یک امری است که قرار است منفعت آن به کل جامعه برسد، برای این هم اگر بانک‌ها می‌گویند ما منابع نداریم حتما اگر بانک مرکزی این تسهیل را برایشان قائل شود یا خط اعتباری در نظر بگیرد یا اختصاص وام ازدواج را از آن کنترل ترازنامه‌ای که دارد مستثنی بکند حتما بانک‌ها دست شان باز می‌شود و در دادن تسهیلات ازدواج هیچ مانعی ندارند.
به نظر می‌آید خود بانک مرکزی است که این حد و مرز را قائل شده کما این که نمایندگان مجلس در گزارش شما هم بود گفتند ما ۳۰۰ هزار میلیارد تومان بودجه در نظر گرفتیم بانک مرکزی در مجمع تشخیص رایزنی کرد و این را کاهش داد به ۲۰۰ هزار میلیارد تومان یعنی اگر بانک مرکزی بخواهد می‌تواند این کار را انجام دهد و بانک‌ها هم حتما همراهی می‌کنند، اما مشکل الان در بانک مرکزی است.
سوال: آقای نادعلی آقای رهگشای اشاره می‌کنند که طبق قانون تسهیلات را اگر قرض الحسنه و جاری را در نظر بگیریم بیش از این چیز یکه شما اشاره کردید می‌شود تسهیلات پرداخت کرد این درست است؟
نادعلی: آن چیزی که مهم است تسهیلاتی که در حوزه قرض الحسنه داده می‌شود به زوجین و حتی فرزند یا حتی اشتغال که قرض الحسنه است، اینها منابع جدید هست، مانده تسهیلات نیست، من اگر یک میلیون تومان نزد شبکه بانکی بعنوان سپرده قرض الحسنه قرار بدهم حالا چه پس انداز، چه جاری، بانک وقتی این یک میلیون تومان من را وام میدهد تا زمانی که این پول برگردد یعنی قسط‌هایی که کسی که وام گرفته برگردد و منابع جدید بیاید حالا می‌تواند تسهیلات جدید بدهد.
بنابراین اینجا مانده تسهیلات ملاک نیست این که مثلا ۴۰۰-۵۰۰ همت مانده تسهیلات است، مانده تسهیلات مهم نیست برگشتی تسهیلات به علاوه رشد سپرده‌های قرض الحسنه می‌شود منابع جدیدی که اختصاص پیدا می‌کند توان بانک‌ها بیش از این نیست، بنابراین ما هم در بانک مرکزی، پس ما این که در مجمع هم بخاطر این رفت که بحث شد که آقا ۳۰۰ همت اگر ازدواج باشد، ۱۰۰ همت هم اشتغال، واقعا توان بانک‌ها ۳۰۰ همت بیشتر نیست، آن جا سقف جمعی کاهش پیدا کرد.
اما سقف فردی کاهش پیدا نکرد، بنابراین طبیعی است که ۲۰۰ همت بین تعداد کمتری توزیع خواهد شد، ما این نکته را توجه کنیم قرض الحسنه منابع جاری هم درگیر کردیم یعنی علاوه بر سپرده‌های قرض الحسنه پس انداز، سپرده قرض الحسنه جاری هم هستند.
سوال: چقدر از جاری را درگیر کردیم؟ می‌توانید آمار بدهید؟
نادعلی: بسته به بانک‌ها دارد بانک‌ها با توجه به وضعیت مالی که دارند ما حداقل بعضی بانک‌ها ۵۰ درصد منابع جاری شان درگیر است، منابع ...
سوال: برای وام ازدواج و فرزند آوری؟
نادعلی: بله برای هر دو آنها، فرقی نمی‌کند، تسهیلات، تسهیلات قرض الحسنه است، نکته‌ای که هست این است که این منابع طی سال دریافت می‌شود و طی سال پرداخت می‌شود یک جریانی را ما داریم، یعنی این طور نیست که ۲۰۰ همت وام ازدواج را همان ماه‌های اول پرداخت کنیم دیگر هیچ منابعی نباشد این طی سال منابع قرض الحسنه بانک‌ها آن برگشتی‌های قبلی، کسانی که وام‌های قرض الحسنه قبلی را گرفتند و پس می‌دهند، به علاوه منابع جدیدی که تجهیز می‌شود در شبکه بانکی می‌شود وام جدیدی پرداخت می‌شود، ما هم الان در بانک مرکزی، قبلا هم ما کمک کردیم یعنی پارسال هم اگر مرور بکنید آخر سال حدود ۲۵ هزار میلیارد تومان به بانک‌ها منابع تزریق کردیم که آن صف‌های ازدواج و فرزند کاهش پیدا بکند، الان هم در برنامه داریم دو تا بانک قرض الحسنه که اینها معاف بودند از پرداخت وام ازدواج و فرزند که رفتیم دولت اینها هم الان اضافه شدند بعنوان دو بانک جدیدی که منابع قرض الحسنه شان را به ازدواج فرزند خواهند پرداخت به علاوه این که ما هم برنامه‌های دیگری داریم که انشاالله اگر هیات عالی بانک مرکزی تصویب بکند یک مقدار منابع جدیدی را به بانک هایمان تزریق کنیم ...
سوال: می‌شود تیتروار توضیح بدهید که برنامه هایتان مشخصا چیست و این‌هایی که به آن اشاره می‌کنید قرار است تصویب شود؟
نادعلی: پس ما اول دو تا بانک جدید قرض الحسنه مهر و قرض الحسنه رسالت را اضافه کردیم و دوم این که دنبال این هستیم یک منابعی را از طریق خود بانک مرکزی به بانک‌ها تزریق کنیم که یک مقدار صف‌ها کاهش پیدا کند.
سوال: آن منبع چقدر است؟
نادعلی: هنوز دقیق مشخص نیست، چون این هیات عالی بانک مرکزی نرفته و دقیق آن را نمی‌دانم چقدر دوستان عدد آن را تصمیم بگیرند.
سوال: بفرمایید رقم اولیه پیشنهاد چقدر بوده؟
نادعلی: ما دنبال این هستیم که این صف‌ها یک سوم آن حداقل منابع جدیدی بتوانیم تزریق کنیم که این صف‌ها یک مقدار کم شود صف که کاهش پیدا کند امکان فرصت ثبت نام جدید برای افراد جدید فراهم می‌شود.
سوال: یعنی تقریبا می‌توانیم این برداشت را بکنیم یک سوم یعنی تقریبا ۳۰ همت می‌خواهید منابع تزریق بکنید درست است؟
نادعلی: حالا یک کم کمتر
زهره اکبرنژاد وبگاه: یا بیشتر بله، و جلسه‌ای را خواهیم داشت با بانک‌ها که با بانک‌های عامل هم یک جلسه مشترکی داشته باشیم، آن بانک‌ها هم بتوانند کمک کنند یک مقدار این صف‌ها کاهش پیدا کند.
سوال: این جلسه تا با بانک‌ها چه زمانی است؟
نادعلی: در هفته آینده این جلسه را با بانک‌ها خواهیم داشت.
سوال: که بانک‌ها چه کار کنند، چون فرمودید توان بیشتر از این نیست.
نادعلی: به بانک‌ها با روش‌های مختلف و شیوه‌های مختلف تشویقی بتوانیم آنها را هم ترغیب بکنیم که این افرادی که در صف هستند در مراحل مختلف تعیین شعبه، اخذ مدارک و کسانی که پرونده شان تکمیل شده و منتظر دریافت وام هستند اینها پرداخت بشود و ما بتوانیم در روز تعداد بانک‌ها افراد بیشتری را پذیرش کنند که امکان ثبت نام برای هموطنان عزیزمان ساده‌تر و راحت‌تر باشد این فرآیند را یک مقدار تسهیل بکنیم، گرچه موضوع و معضل همچنان باقیست.
سوال: آن را از آقای پژمان فر می‌پرسم، آقای نادعلی فقط شما برنامه ریزی تان این است که تقریبا نصف از سال ۱۴۰۳ تقریبا گذشته، تا پایان سال برنامه ریزی و هدفگذاری شما‌ای است که این صف از ۳۰۰ هزار نفر به چند صد هزا رنفر برسد؟
نادعلی: همیشه روند چند سال اخیر نشان داده که آخر سال ما یک چیزی حول و حوش ۱۵۰ تا ۲۰۰ هزار نفر صف داریم، گرچه در بهمن و اسفند با توجه به این که متقاضی‌ها انتظار دارند وام ازدواج افزایش پیدا کند از صف خارج می‌شود دوباره اول سال وارد صف می‌شوند، یک امر طبیعی است که دو سه ماه اول سال تعداد متقاضیان زیاد باشند، چون کسانی که انباشت پارسال هستند اضافه می‌شوند در قانون از اول فرروردین ۹۹ هم مشمول وام ازدواج می‌شوند ما یکسری درخواست‌هایی هم فرستادیم مجلس که یک مقدار این به روز بشود وام ازدواج که متقاضیان مثلا ا ز اول فروردین ۱۴۰۲ مشمول بشوند که ما بتوانیم این وام را به افرادی که ازدواج می‌کنند سریعتر پرداخت بکنیم.
سوال: پس ما یعنی می‌توانیم این قول را از شما بگیریم که برنامه بانک مرکزی و هدفگذاری آن این است که با همه برنامه‌هایی که اشاره کردید صف وام ازدواج تا پایان سال تقریبا به چیزی مثل سال گذشته ۱۴۰-۱۵۰ هزار نفر کاهش پیدا کند درست است؟
نادعلی: بله ما دنبال این هستیم و انشاالله با رایزنی‌هایی که با مجلس و با بقیه قوا هم انجام دادیم بتوانیم منابعی به غیر از بانک‌ها، بانک مرکزی هم اضافه کنیم که یک مقدار این معضل را کاهش بدهیم.
سوال: از کجا؟
نادعلی: پیشنهاداتی مطرح شده، حالا بگذارید اینها نهایی بشود، چون بعضی از آنها نیازمند یکسری قوانین و مقررات است که به محض این که تصویب شود ما حتما اطلاع رسانی می‌کنیم.
سوال: آقای پژمان فر رئیس کمیسیون اصل نود مجلس شورای اسلامی از استودیوی مشهد ما روی خط ارتباطی ما هستند و همراه میز اقتصاد، بفرمایید که آقای نادعلی از بانک مرکزی عنوان کردند که آن سقفی که مجلس در نظر گرفته و بازه زمانی که وجود دارد باعث شده که این صف به عدد ۳۰۰ هزار نفر برسد، بفرمایید که نامه نگاری‌هایی که اشاره کردند با مجلس صورت گرفته به کجا رسیده و برنامه مجلس برای این که بانک مرکزی را همراهی کند که این عدد کاهش پیدا کند و صف کوتاهتر بشود چیست؟
پژمان فر: من اجازه بدهید قبل از این که به این بحث بپردازم یک مسئله اساسی را که ما باید حتما این موضوع را به یک شکلی حل و فصل بکنیم که خیلی از این مسائل حل می‌شود، راجع به آن تذکر بدهم و آن شفافیت در ارتباط با این موضوعات است، ما امروز بالاخره این اختلافی که بین بانک مرکزی و گزارش‌های دستگاه‌های ناظر وجود دارد که مقدار ظرفیت پول‌هایی که به صورت قرض الحسنه و یا به صورت جاری گذاشته شده، چه مقدار هست؟ یکی از مسائل جدی است که ریشه این مسائل را ایجاد می‌کند یعنی جناب آقای نادعلی اعلام می‌کنند که مثلا از ظرفیت ۵۰ درصد مثلا بعضی از بانک‌ها از ظرفیت جاری شان استفاده کردند یا گزارش‌های ما کاملا خلاف این موضوع را ما داریم این موضوع تا شفاف نشود و بانک مرکزی دقیقا ظرفیت سپرده گذاری‌های به صورت قرض الحسنه و جاری روشن نشود، این متاسفانه این طور می‌شود که ما بگردیم یک راه حلی، یک خط اعتباری یا یک راه دیگری را پیدا بکنیم که بتوانیم این مسئله قانونی و این تکلیف قانونی خودمان را انجام بدهیم، من می‌خواهم بگویم قبل از این که برویم دنبال خط اعتباری، دنبال این که بگوییم یک مصوبه جدید بگیریم دنبال این که از یک جای دیگری ما استفاده بکنیم، بنده اعتقاد دارم بر اساس گزارش‌های دقیقی که بنده دارم، ظرفیت سپرده گذاری‌هایی که به صورت قرض الحسنه وجود دارد و ظرفیت حساب‌های جاری کاملا پاسخگوی این مسائل هست و ما اصلا احتیاج نداریم که کسی دیگر در صف بایستد و معطل این موضوع بشود، هم بر اساس.
سوال: یک کم جزئی‌تر می‌توانید آماری که دارید را و این ظرفیتی که وجود دارد برای بینندگان تشریح کنید، چون آ
زهره اکبرنژاد وبگاه: قای نادعلی مفصلا توضیح دادند که این ظرفیت وجود ندارد.
پژمان فر: همانطور که اشاره کردند عرض کردم این موضوع را اجازه بدهید با توجه به زمان کمی که برنامه شما دارد وارد عدد و رقم نشویم.
سوال: ما زمان داریم اگر می‌خواهید وارد عدد و رقم بشوید ما نکته‌ای از بابت زمان نداریم.
پژمان فر: برآورد ما این است که در ارتباط با این موضوع همانطور که اشاره کردند امروز از یک ششم ظرفیت سپرده گذاری‌ها در حوزه قرض الحسنه و در جاری به شدت از این هم بیشتر در بانک مرکزی این ظرفیت وجود دارد، وقتی ما بانک‌های خصوصی مان امروز هیچکدام شان تمکین نمی‌کنند که مسائل خودشان را کاملا شفاف بکنند، یکی از مسائلی که ما به شدت پیگیر هستیم در کمیسیون اصل نود و حتما این را در اولویت قرار می‌دهیم بحث شفاف سازی سپرده‌ها، تسهیلات، تسهیلات شان را به چه کسی دارند می‌دهند؟ من امروز خودم در جایی در مشهد در ارتباط با همین موضوع صحبت می‌کردم که ما ۹ تا بانک داریم در بین ۳۰ تا بانکی که در مشهد امروز دارند دارایی‌های مردم را و سپرده‌های مردم را دارند جمع آوری می‌کنند اساسا نه اعلام می‌کنند که چه مقدار توانستند سپرده‌ها را جمع آوری بکنند البته ما برآوردمان این است که حدود ۱۲ درصد این سپرده‌ها را دارند جمع آوری می‌کنند و هیچکدام شان هم پاسخ نمی‌دهند که این سپرده‌ها را به چه کسی دارند پرداخت می‌کنند، ما وقتی نابسامانی را در ارتباط با بانک‌ها داریم که اساسا هیچ نوع نظارتی در مورد بانک‌ها وجود ندارد، ما الان در خراسان دقیقا ۱۲ درصد سپرده گذاری در این ۹ تا بانک دارد صورت می‌گیرد هیچکدام از اینها هم آمار نمی‌دهند که این سپرده هایشان را به چه کسی دارند پرداخت می‌کنند، ما در جلسه‌ای که با جناب آقای دکتر فرزین داشتیم ایشان دستور دادند از این دستور هم بیش از چندین ماه دارد می‌گذرد جناب آقای ابوالحسنی من نشستم با ایشان جلسه گذاشتم که گزارش بدهید چرا ۹ تا بانک دارند سپرده‌های مردم را جمع می‌کنند، اما پاسخ نمی‌دهند حتی نمی‌گویند تسهیلات شان را به چه کسی دادند.
سوال: این ۹ تا بانک را می‌توانید نام ببرید؟
پژمان فر: من عرض می‌کنم اجازه بدهید نسبت به این موضوع، چون این تبدیل به یک پرونده در کمیسیون اصل نود شده من حتما اینها را اعلام می‌کنم، من الان امروز هشدار دارم می‌دهم به بانک مرکزی اگر این ...
سوال: برای وام ازدواج هم پرونده‌ای در کمیسیون اصل نود تشکیل دادید؟
پژمان فر: بله، در کمیسیون اصل نود ما این پرونده را تشکیل دادیم جدی تشکیل می‌دهیم، قطعا این حسی که بانک مرکزی دارد انتقال میدهد که دارد قانونگذار یعنی مجلس دارد تکلیف مالایوتاق؟ بر بانک‌ها تحمیل می‌کند، یعنی دارد مجلس می‌گوید که شما بیش از توان خودتان بیایید تسهیلات بدهید، این را ما اثبات می‌کنیم که این تکلیف مالایتاق نیست .......... عین قدرتی است که بانک‌ها دارند و در واقع اگر برویم سراغ تسهیلات اینها، حساب بکنیم به نسبه به سپرده گذاری‌هایی که به صورت قرض الحسنه شده و جاری وجود دارد که رسوب اینها باید برگردد در ارتباط با این مواردی که در قانون مشخص شده که من الان دیگر مر قانون را برای شما نمی‌خوانم که بر اساس اولویت وام ازدواج، وام فرزند آوری، وام ودیعه مسکن و باقی وام‌هایی که در این موضوع وجود دارد، اینها باید پرداخت شود، این بحث اول، بحث شفاف سازی است که تا ما شفاف سازی را در ارتباط با بانک‌ها نداشته باشیم این فساد‌ها شکل می‌گیرد. ما می‌رسیم به یک بانکی که بیش از آن ظرفیت خودشان را می‌برند در یک نقطه فسادی سرمایه گذاری می‌کنند و نتیجه آن این می‌شود فقر گسترده‌ای که امروز چند درصد از فقری که امروز و تنزل ارزش پولی ملی ما شکل گرفته، توسط یکی از این بانک‌های خصوصی است، البته نمی‌خواهم بگویم همه این مسائل در بانک‌های خصوصی دارد صورت می‌گیرد ..
سوال: کدام بانک را می‌فرمایید؟
پژمان فر: بالاخره یکی از همین بانک‌هایی است که امروز مجوز این که به آنها در ارتباط با این موضوع این کار را نداده باشند به آنها تذکر داده شده است، بانک آینده.
سوال: آقای نادعلی، پاسخ می‌فرمایید توضیحات و نکاتی که آقای پژمان فر به آن اشاره کردند؟
پژمان فر: ما یک تفکیکی بکنیم، تسهیلاتی که بانک‌ها می‌دهند موضوع بحث ما نیست، موضوع بحث ما منابع قرض الحسنه‌ای است که بانک‌ها تجهیز می‌کنند و در مقابل آن تسهیلات قرض الحسنه که پرداخت می‌کنند، این منابع قرض الحسنه بانک‌ها در قالب پس انداز، الان با تاسیس دو تا بانک قرض الحسنه اغلب منابع قرض الحسنه‌ای که قبلا در شبکه بانکی بود رفته در دو تا بانک قرض الحسنه مهر و رسالت که این دو تا بانک پارسال حتی در مجلس شورای اسلامی هم پرداخت وام ازدواج و فرزند معاف شده بودند بنابراین منابعی که دارد در بانک‌ها تجهیز می‌شود، تحت عنوان قرض الحسنه، رشدش
زهره اکبرنژاد وبگاه: خیلی زیاد نبوده، بخش عمده آن رفته در دو تا بانک قرض الحسنه که در بانک‌های قرض الحسنه فردی که منابع خود را قرار میدهد انتظار دریافت تسهیلات دارد، پس پولش را می‌برد بانک قرض الحسنه که وام قرض الحسنه بگیرد، در کنار این ما قانون را داریم، قانون می‌گوید منابع قرض الحسنه پس انداز به علاوه جاری بیاید تحت امور قرض الحسنه ازدواج و فرزند آوری ...
سوال: اقای پژمان فر می‌گوید که اگر اینها را یک حساب و کتابی بکنیم بیش از چیزی است که شما اعلام می‌کنید و کاملا می‌تواند جوابگوی ۳۰۰ هزار نفر باشد.
نادعلی: فرض کنید که ما ۸۰۰ هزار میلیارد تومان مانده سپرده قرض الحسنه پس انداز بانک‌ها باشد، من خدمت شما گفتم این ۸۰۰ هزار میلیارد تومان الان که پول در حساب بانک‌ها نیست من که سپرده گذاشتم از بانک به اندازه ۸۰۰ هزار میلیارد تومان طلب دارم بعنوان سپرده گذار، بانک این منابع قرض الحسنه پس انداز را وام داده، وام قرض الحسنه داده و باید برگردد سالی معمولا اینها معمولا قبلا ۷ ساله بود وام‌ها، الان شده ۱۰ ساله، یعنی هر وامی که شما پرداخت می‌کنید سالی ۱۰ درصد آن برمی گردد، یعنی اگر این ۸۰۰ همت ۸۰ همت آن برمی گردد یعنی از محل وصول مطالبات، منابعی که.
سوال: آقای نادعلی، آقای رهگشای یک نکته‌ای دارند.
رهگشای: شما خودتان فرمودید در بالاترین حالت بانک‌ها، ۵۰ درصد منابع جاری شان را اختصاص دادند به تسهیلات قرض الحسنه یعنی خودتان اذعان دارید که به قانون عمل نشده و اگر به قانون عمل بشود بیش از دو برابر می‌شود این منابعی که می‌توانیم به تسهیلات قرض الحسنه اختصاص بدهیم.
نادعلی: بانک یک زمانی ۵ تا ۷ درصد منابع قرض الحسنه جاری را تکلیف می‌کرد، الان آن درصد را برداشته، ...
رهگشای: این پیشرفت خوب است ولی به قانون عمل نشده و منابع موجود است یعنی حداقل در بانکی که بهترین عملکرد را داشته می‌تواند دوبرابر آن چیزی که اختصاص داده را اختصاص بدهد.
نادعلی: حساب قرض الحسنه جاری همان سپرده‌ها و همان چک‌ها است پولی که در این حساب‌ها هستند گردش اینها خیلی بالاست، من پول در حساب جاری ام دارم این حساب جاری ام به حساب کوتاه مدتم متصل است و بنابراین عملا خیلی رسوبی در حساب جاری ندارد ضمن این که این حساب‌های جاری کمک می‌کند به بانک‌ها که نرخ تجهیز منابع شان کاهش پیدا کند تا بتوانند تسهیلات ۲۳ درصدی بدهند.
رهگشای: این مباحثی که الان مطرح می‌کنید با آن بحثی که می‌گویید منابع ندارند اصلا در تناقض است، بالاخره منابع دارند یا ندارند؟ منابع قرض الحسنه جاری و پس انداز کفاف این میزان صفر شدن صف را میدهد ولی بانک‌ها این منابع جاری شان را نیاوردند برای تسهیلات قرض الحسنه.
نادعلی: اغلب بانک‌ها حساب جاری شان منفی است یعنی پولی در حساب جاری شان نیست وقتی بانکی حساب جاری اش منفی است در قرض الحسنه اش هم وام داده، از کدام محل دارد این وام را میدهد؟ فرض کنید پرداخت بکنیم.
رهگشای: این که فرمودید در بهترین حالت ۵۰ درصد منابع جاری اختصاص داده شده این آمار چه می‌گوید؟
نادعلی: این در ۵۰ درصد تغییر در مانده یعنی در حساب جاری بوده امسال شده ۲۰ یعنی ۲۰ تا اضافه شده ما آن ۲۰ تا را آمدیم تخفیف دادیم به قرض الحسنه ازدواج با اولویت ازدواج، بعد فرزند و بعد آن بحث ۱۰۰ همت اشتغال
رهگشای: آمار‌های خود بانک‌ها را که جمع بزنیم مجموع سپرده‌های قرض الحسنه پس انداز و جاری شان در پایان سال ۱۴۰۲ بیش از ۲ هزار هزار میلیارد تومان بوده.
نادعلی: این مانده اش است
رهگشای: درست است مانده اش است ولی حداقل یک ششم یک هفتم آن را که می‌توانند در یکسال وام بدهند، یعنی تسهیلاتی که می‌دهند بیش از ۶-۷ ساله و ۱۲ ساله است؟ چون نصف زمان برمی گردد دیگر.
نادعلی: همین الان هم که در خدمت شما هستیم بانک‌ها ۴ درصد از آن مصوبی که دارند سهمیه‌ای که دارند جلوترند.
رهگشای: مصوب خیلی پایین است، درمورد مبلغ مصوب که شما فرمودید الان ضربدر سه هم بکنیم به مبلغ پارسال هم نمی‌رسد یعنی قانونگذار که نمایندگان مجلس باشند به همراه بانک مرکزی که مجری باشد شرایطی را ترتیب دارند که با وجود افزایش ۶۶ درصدی مبلغ وام منابع ثابت بماند و صف افزایش. یعنی یک نتیجه خیلی بدیهی است این اقدام شما و مجلس بوده که الان ما شاهد آن هستیم، پس درمورد این که منابع چقدر بوده که می‌دانیم کم بوده، در مورد این داریم صحبت می‌کنیم که می‌توانستیم منابع بیشتری را اختصاص بدهیم.
نادعلی: این یک منطق ریاضی دارد
سوال:، چون اشاره کردند که نمایندگان محترم مجلس باید این عدد را اضافه می‌کردند، آقای پژمان فر این مکاتبه هم آقای نادعلی اشاره کردند که با شما شده که این سقف افزایش پیدا کند، ولی چرا عدد زیاد شده یعنی میزان وام ولی آن سقفی که باید پرداخت بشود زیاد نشده است؟
پژمان فر: البته این مکاتبه که به دس
زهره اکبرنژاد وبگاه: ت ما نرسیده ولی در عین حال من این مسئله را عرض کنم، ما اساسا مصوبه مجلس در ارتباط با موضوع ۳۰۰ همت بوده نه مصوب ۲۰۰ همت، ضمن این که این را بعنوان حداقل ذکر شده، یعنی الان من سوالم از جناب آقای دکتر نادعلی این است که شما اگر آمدید در ارتباط با این موضوع بیشتر از این تسهیلات دادید کسی جلوی شما را می‌گیرد به شما می‌گوید شما خلاف قانون عمل کردید؟ من تعجب می‌کنم، اولا این عدد حداقل ۳۰۰ همت بوده، آقایان رفتند رایزنی کردند این را تبدیل به ۲۰۰ همت کردند، بعد هم آنجا قانونگذار گفته حداقل باید این کف را پرداخت بکنید یعنی شما اگر این ۲۰۰ همت را ۳۰۰ همت بکنید ما می‌گوییم خدا پدر شما را بیامرزد کسی شما را بعنوان متخلف از قانون معرفی نمی‌کند، مسئله این است که ببینید رد گم کنی نشود، آدرس عوضی داده نشود، مسئله این است که آیا منابع سپرده گذاری در بانک‌ها چه به صورت جاری، چه به صورت قرض الحسنه جوابگوی این موضوع هست یا نیست؟ آیا بانک‌ها به یک تکلیف غیر مقدور تکلیف شدند یا نشدند؟، عرض بنده این است که آقایان می‌فرمایند که این بانک‌ها هیچکدام از این عدد‌ها در بانک‌ها نیست، اصلا بانک یعنی همین، یعنی این عدد‌ها دائما در حال رفت و آمد است چطور رفت این پول را حساب می‌کنید، می‌گویید این پول رفته، اما برگشت این پول را حساب نمی‌کنید؟ من خدمت شما عرض بکنم تمام بینندگان محترم ما شاهد هستند، از بهترین حساب‌هایی که برگشت پول آن با دقت دارد انجام می‌شود و کمترین تخلف در آنجا صورت می‌گیرد و با سرعت این پول‌ها برگشت می‌کند حساب‌هایی است که به صورت تسهیلات ازدواج، فرزند آوری و اینها داده می‌شود، ولذا من خواهشم این است که موضوع را در یک فضای کاملا گزارش شده به ما گزارش بدهند، این مسئله را هم الان من دارم پاسخ صریح به شما می‌گویم، می‌گویم شما اگر از ۲۰۰ همت خواستید بیشتر بدهید، شما هیچ نوع محدودیت و ممنوعیتی ندارید بلکه شما مجاز هستید کما این که در مر قانون گفته شما حداقل این موضوع این مقدار را باید پرداخت کنید پس شما می‌توانید این کار را بکنید پس احتیاج به پاسخ نامه نیست، این که به مردم بگویید ما نامه نوشتیم به مجلس، مجلس تو برو مصوب کن که ما از این ۲۰۰ همت می‌خواهیم ۳۰۰ همت بکنیم، مجلس که از اول گفت ۳۰۰ همت بدهید، مجلس که گفته شما حداقل این مقدار را بدهید، پس این مسئله را من خواهش می‌کنم این یک مقداری توهین به مردم است که ما این که این کار را نمی‌کنیم به دلیل این است که برای ما شفاف نیست این روشن است، مسئله دوم این است که آیا شما توانایی این کار را دارید یا ندارید؟ بنده دارم عرض می‌کنم بعنوان کسی که کاملا به این اعداد اشراف دارم، شما الان این توانایی را دارید، رسوب است، ضمن این که شما می‌فرمایید ما تمامی منابع قرض الحسنه را بردیم در دو تا بانک قرار دادیم اگر این وجود داشته باشد شما پس بنابراین در هیچکدام غیر از این دو تا بانک نباید حساب قرض الحسنه وجود داشته باشد، اقای نادعلی بفرمایید آیا ما در هیچکدام از بانک‌ها دیگر حساب قرض الحسنه نداریم؟ این که به نظر من آدرس‌های غیر دقیق دادن است.
سوال: آقای پژمان فر یک قولی ما از شما بگیریم با توجه به این که اشاره می‌کنید که بررسی‌ها و همه گزارش‌هایی که به شما رسیده حاکی از آن است که بانک‌ها و بانک مرکزی این امکان برایشان وجود دارد که بیش از این چیزی که الان دارند اعلام می‌کنند وام را پرداخت بکنند آن گزارش‌هایی که دارید می‌توانیم از شما قول بگیریم که منتشر کنید و همه ببینیم و بدانیم که یک همچنین بشود صحت سنجی کرد و یک صحت سنجی روی آن انجام داد.
پژمان فر: سعی ما این است که ما در یک فضای کاملا جدی به دوستان بگوییم و مستندات را بیاوریم و در یک فضای کاملا تفاهم شده و الا من الان این عدد‌ها در جلوی میز من هست که برای شما بخوانم و الا نهایتا اگر که فرض کنید بانک مرکزی اعلام بکند من در این عدد‌ها مناقشه‌ای دارم، این نتیجه اش یک رفت و برگشت غیرمفید خواهد بود، اما ما اگر که عزیزان بیایند ما حتما در این هفته‌های روبه رو بانک مرکزی را دعوت می‌کنیم و کارشناسان خودمان را هم در ارتباط با این موضوع همراه با دوستان خواهیم داشت که توضیح بدهند که این ظرفیت بنده دارم عرض می‌کنم، ظرفیت سپرده‌های قرض الحسنه، باز تاکید می‌کنم، ظرفیت سپرده‌های قرض الحسنه و جاری که ما امروز در کشور در کل بانک‌ها اعم از بانک‌های دولتی و بانک‌های خصوصی داریم پاسخگوی حداقل حداقل این ۳۰۰ همتی که مجلس از اول بنا داشت که این ۳۰۰ همت را قرار بدهد پاسخگو خواهد بود و ما می‌توانیم صف را از بین ببریم.
سوال: ان جلسه شما با بانک مرکزی دقیقا چه زمانی خواهد بود؟
پژمان فر: ما هفته آینده جلسه، چون می‌دانید تنها رئیس کمیسیون اصل نود در صحن علنی انتخاب شده، ما هنوز هیات رئیسه ما به دلیل این که اعضای بعضی از کمیسیون‌ها م
زهره اکبرنژاد وبگاه: عرفی نشدند ما انتخاب هیات رئیسه نداریم انشاالله هفته آینده بحث هیات رئیسه و درگیری در ارتباط با بحث وزرا را داریم، از جمله پرونده‌هایی که در همین هفته‌های اول انشاالله رسیدگی کنیم و گزارش را داشته باشیم و از صدا و سیما هم دعوت می‌کنیم که بخشی ازاین برنامه را به صورت زنده بیایند در ارتباط با این موضوع داشته باشند و یا ضبط کنند و پخش کنند دعوت خواهیم کرد.
سوال: ارتباط ما با آقای متقی فر هم برقرار است، مدیر کل توسعه اجتماعی جوانان وزارت ورزش و جوانان، آقای متقی فر بفرمایید که ما تا اینجا روی منابع صحبت کردیم ولی هم در گزارش خانم باصفا و هم در توضیحات خودشان چیزی که مردم مراجعه می‌کنند در فرآیند ثبت نام و در تضامین هم مردم چالش‌هایی را با آن مواجه بودند، شما گزارش‌هایی از این قبیل دارید می‌توانید برای بینندگان بفرمایید؟
متقی فر: من، چون از اول برنامه ملاحظه کردم گفتگوی دوستان را، من دیگر وارد این بحث اعتبار و اینها نمی‌شوم، چون که به صورت خیلی کامل و جامع عزیزان توضیح دادند، من آن بخشی که معمولا هم به آن پرداخته نمی‌شود، نکته اول بحث سامانه است، اصلا سامانه بانک مرکزی در ثبت نام وام ازدواج و وام فرزند آوری بسیار دارای مشکل است و الان ما شکایات متعددی داریم از این که اصلا سامانه اجازه ثبت نام نمی‌دهد، یعنی حتی جوانان عزیز ما حتی از طریق کافی نت‌ها هم نمی‌توانند ثبت نام کنند این نکته اول است، نکته دوم در مورد عمل نشدن قانون ضمانت‌ها است که ما الان یکی دو سال است که پیگیر هستیم ولی متاسفانه به نتیجه نرسیده و بحث تک ضامن بودن وام ازدواج که کاملا به صورت سلیقه‌ای در سراسر کشور دارد این اتفاق رقم می‌خورد.
سوال: می‌توانید مصداقی بفرمایید؟
متقی فر: بله سال گذشته رئیس محترم بانک مرکزی ابلاغ کردند به تمامی بانک‌ها که در مورد وام ازدواج اختصاصا فقط یک ضامن می‌توانند دریافت بکنند، اما الان ما شاهد هستیم مثلا در یک شهرستانی در استان ایلام یک بانکی از شعبه‌های بانک تجارت عزیز ما مراجعه کرده، به او گفتند سه تا ضامن بیاورید که باید کارمند باشد، چک داشته باشد، کسر از حقوق هم داشته باشد، من الان از شما سوال می‌کنم یک کسی که در یک شهرستان کوچکی در استان ایلام دارد زندگی می‌کند واقعا چطوری باید سه تا ضامن که کارمند باشد، چک داشته باشد، کسر از حقوق هم داشته باشد را بتواند بیاورد مثلا وام ازدواجش را بگیرد؟ این یک نمونه‌ای که عرض می‌کنم خدمت شما شاید هزاران شکایت ثبت شده، من از دوستان بانک مرکزی خواهش می‌کنم که واقعا آن بخش شکایات شان را بررسی کنند می‌بینند که بسیار شکایت می‌شود در مورد این که این عزیزان در مورد تضامین واقعا دچار سردرگمی هستند، یکی دیگر از قوانینی که باید رعایت بشود ارجاع به شعبه در زمان مقرر است، دو هفته‌ای باید ارجاع به شعبه اتفاق بیفتد و بعد از تکمیل شدن مدارک یک ماهه باید وام واریز بشود، ولی متاسفانه این اتفاق الان رقم نمی‌خورد و من همین جا می‌خواهم خواهش کنم که حداقل در بخش سامانه و بخش ارجاع به شعبه عزیزان انشاالله به قانون عمل کنند که ما مواجه نباشیم با یک سردرگمی در دریافت وام ازدواج.
سوال: آقای رهگشای شما هم نکته‌ای دارید اضافه کنید؟
رهگشای: اگر اجازه بدهید من در پایان جمع بندی بکنم.
سوال: وام شما در این ثبت نام‌ها به مشکلی نخوردید اخیرا؟
رهگشای: ما اخیرا برای وام فرزند آوری، مدتی طول کشید تا بتوانیم در سامانه ثبت نام بکنیم، حالا معرفی به شعبه شدیم ببینیم چه می‌شود.
سوال: پس سخت بود یعنی فرآیند ثبت نام؟
رهگشای: بله
سوال: من هم خودم بعنوان نمونه حی و حاضر وام ازدواج سه تا ضامن بردم، چک بردم، سفته بردم و کسر از حقوق، یعنی فقط مانده بود به شعبه هفته‌ای یک بار سربزنم. اقای نادعلی می‌فرمایید که این فرآیند هم برای ثبت نام و هم برای تضامین پاسخ شما را؟
نادعلی: من دو سه تا نکته بگویم، یک، ما از شفافیت استقبال می‌کنیم این موضوع وام ازدواج، این مبالغی که هست، برآورد ما نشان میدهد ۸۰۰ هزار میلیارد تومان منابع نیاز است آن چیزی که الان توان بانک‌ها است بیش از ۳۰۰ هزار میلیارد تومان نیست حالا این را می‌رویم در کمیسیون‌های مربوطه مجلس انشاالله شفاف بشود، مردم عزیز هم در جریان قرار بگیرند، بنابراین توانایی بانک‌ها از نظر ما بیش از این نیست.
دوم، با توجه به این وضعیتی که داریم تعداد متقاضیانی که الان نتوانستند ثبت نام بکنند و مشمول وام هستند و کسانی که ازدواج جدید می‌کنند اینها مراجعه می‌کنند به سامانه، سامانه یک چیزی حدود حول و حوش ۴ هزار نفر توسط ۵ تا بانک هر روز در استان‌های مختلف باز می‌شود و امکان ثبت نام است، اما افرادی که مراجعه می‌کنند برای ثبت نام تعدادشان زیاد است بنابراین ما هم قبول داریم یک مقدار ثبت نام مشکل است، بخاطر این است که ظرفیت‌هایی که الان
زهره اکبرنژاد وبگاه: ثبت نام شده و پولی که پرداخت شده الان جمع آن را که می‌زنیم می‌شود ۲۲۰ هزار میلیارد تومان، بنابراین ما در حال رایزنی هستیم که این صف‌ها کم شود امکان ثبت نام تسریع شود، این یک موضوع؛
راجع به ضامن، قانون گفته اعتبارسنجی، بانک‌ها، فرد و ضامن او را اعتبار سنجی می‌کنند اگر رتبه اعتباری فرد یا ضامن پایین باشد بالطبع ضامنی اخذ می‌کنند که بتواند آن رتبه اعتباری که کم بوده را جبران کند اگر فردی رتبه اعتباری اش بالا باشد و ضامن او هم رتبه اعتباری اش بالا باشد.
سوال: ولی یک ضامن است دیگر، بیشتر که نیست؟
نادعلی: یک ضامن است بله، اما بعضی وام‌ها برای ایثارگران دوبرابر می‌شود، زوجه زیر ۲۳ ساله وامش ۳۵۰ میلیون است.
سوال: الان همین ۳۰۰ تومان را اصلا فکر نمی‌کنم بانکی پیدا شود که وام ۳۰۰ میلیون را با یک ضامن به کسی بدهد.
نادعلی: الان مثلا اعتبارسنجی فردی هست مثلا A و B و C و D شده، آن وقت این باید ضامن او قوی باشد وگرنه، منابعی که بانک‌ها تجهیز می‌کنند منابع سپرده گزاران است
سوال: این شد خلاف قانون که؟
نادعلی: طبق قانون هم جلو می‌روند حالا اگر بانکی هم در این زمینه تخلف داشته باشد ما هم تذکر دادیم هم برخورد کردیم.
سوال: بهرحال شما از آن A و B و C و D هم باشد گفتید و در قانون نوشتید یک دانه ضامن، درست است؟
نادعلی: در قانون هم اشاره کرده پس از اعتبارسنجی ضامن یا سفته بگیرد، یک ضامن یا یک سفته.
سوال: یعنی بیش از یک ضامن هم، اگر بانکی رفتیم گفت شما مثلا رتبه تان اعتباری تان بی است برو دو تا ضامن بیاور کسر از حقوق باشد درست است؟
نادعلی: وقتی اعتبار سنجی پایین است با شبکه بانکی بخواهد ۷۰۰ میلیون تومان به یک نفر بدهد باید چه کار کند؟ برود یک ضامن بیاورد، اما ضامنی که اعتبارش بالاتر باشد.
سوال: پس این پاسخ شما یعنی این که می‌شود هر بانکی بیشتر از یک ضامن هم به تفسیر خودش بیاورد درست است؟
نادعلی: نه بحث من این نیست، بحث من اعتبارسنجی است، بانک‌ها اعتبارسنجی می‌کنند، فرد اعتبارسنجی اش بعضی افرادی که بالا هست اصلا ضامن و سفته‌ای هم اخذ نمی‌شود، اما مبلغ وام که بالاست اعتبار سنجی که انجام می‌شود رتبه‌ای که فرد می‌گیرد اگر رتبه ضعیف باشد باید ضامن معتبر را برای بانک بیاورد.
سوال: ضامن معتبر یک نفر درست است؟
نادعلی: بله.
سوال: این چیزی است که تقریبا در هیچ بانکی می‌توانم به شما بگویم اتفاق نمی‌افتد
نادعلی: آن بحث اعتبارسنجی‌ها است اغلب نمره اعتبارسنجی‌ها پایین است.
سوال: یعنی کاملا تفسیری است و به اختیار شعبه است، یعنی شما می‌توانید بروید در بانک الف با یک رتبه‌ای و یک ضامن می‌توانید بروید، در بانک (ب) مثلا باید دو تا ضامن ببرید، در یک بانک دیگری باید سه تا ضامن ببرید، کاملا به تفسیر بانک‌ها است.
نادعلی: نه به تفسیر نیست این به اعتبارسنجی فرد و ضامن او است، حالا مورد این شکلی که هست ما در سامانه خودمان که ثبت کنند سایت بانک مرکزی رسیدگی می‌کنیم، شکایاتی هم که برسد بررسی می‌کنیم، خودمان هم ابلاغ کردیم و تاکید هم کردیم بر بانک‌ها که شما مرّ قانون را اجرا کنید که قانون هم می‌گوید اعتبارسنجی سپس اخذ سفته یا ضامن.
پایان
