نان در سبد غذایی مردم نقش حیاتی دارد و به عنوان یکی از اجزای اصلی تغذیه در ایران شناخته میشود. نانواییها انواع مختلفی از نانها مانند سنگک، تافتون، لواش و بربری را ارائه میدهند. با توجه به اینکه نان یکی از مواد غذایی اساسی در سفره خانوادههای ایرانی به شمار میآید، قیمت آن نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. اخیراً خبرهایی مبنی بر افزایش ۲۵ درصدی قیمت نان در ۱۰ استان کشور منتشر شده است. اکنون باید بررسی کنیم که دلیل این افزایش قیمت چیست و چه تأثیری بر معیشت و سفره قشرهای کمدرآمد جامعه خواهد داشت؟
در نانواییهای سنتی، ۸۰ درصد قیمت نان توسط یارانههایی که از سوی دولت برای این بخش در نظر گرفته شده پرداخت میشود. مردم تنها ۲۰ درصد قیمت نان را پرداخت میکنند. در واقع، قیمت واقعی نان چهار تا پنج برابر قیمت فعلی آن است که با یارانههای دولتی تلاش شده نان با قیمت کمتری در اختیار مردم قرار بگیرد.
حذف این یارانهها میتواند تبعات مختلفی همچون کاهش قدرت خرید مردم به دنبال داشته باشد. به عنوان مثال در حال حاضر نان سنگک ماشینی با قیمت سه هزار تومان عرضه میشود. در صورت حذف یارانهها، قیمت این نوع نان به ۱۵ هزار تومان خواهد رسید.
طی چند روز گذشته، گمانهزنیهایی درباره افزایش قیمت نان در ۱۰ استان کشور رواج یافته است. طبق اطلاعات منتشرشده از سوی تسنیم، مهدی جعفری، معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان جنوبی، در کارگروه ساماندهی گندم، آرد و نان که به منظور بررسی قیمت نان برگزار شده بود گفت: اصلاح قیمت نان تا سقف ۲۵ درصد نرخ فعلی در ۱۰ استان کشور در دستور کار است. همچنین این امر در استان خراسان جنوبی هم بعد از تایید وزارت کشور اجرایی میشود.
او افزود: اصلاح قیمت نان بر اساس بررسیهای انجامشده تعیین میشود. البته اصلاح قیمت نان از اواخر سال گذشته در دستور کار قرار داشت.
استانهای هرمزگان و قزوین هم جزو این ۱۰ استان محسوب میشوند. طبق گزارشهای منتشرشده، حسین مهرنوش، رئیس اتحادیه نانوایان بندرعباس، نیز با اشاره به افزایش ۲۵ درصدی قیمت نان اظهار کرد: طبق ابلاغیه شورای آرد و نان هرمزگان، قیمت نان در این استان از ۱۷ مردادماه، ۲۵ درصد افزایش پیدا کرده که این افزایش قیمت بر دستگاههای کارتخوان نانواییها هم اعمال شده است.
همچنین در استان قزوین هم جمشید خدایاری، مدیر بازرسی و نظارت بر کالاهای اساسی سازمان جهاد کشاورزی استان، نیز از افزایش ۲۵ درصدی قیمت نان خبر داد.
حسین یزدجردی، رئیس کانون صنایع آرد ایران، درباره علت افزایش قیمت نان توضیح داد: یکی از دلایل افزایش قیمت نان، افزایش قیمت هزینههای نانواییهاست. از سال ۱۴۰۱ و با تصمیم دولت سیزدهم، قیمت نان را استانداریها تعیین میکنند. و آرد هم به صورت سراسری قیمتگذاری میشود. در واقع به دلیل افزایش هزینهها، حقوق و دستمزد و... قیمت نان هم افزایش یافته است.
از آنجا که نان یک تغذیه اصلی در سفره خانوادههای ایرانی محسوب میشود، بنابراین افزایش قیمت آن میتواند بر قدرت خرید قشرهای کمدرآمد جامعه تاثیر منفی بگذارد. چراکه در حال حاضر میزان تورم کاهشی نشده و میزان حقوق و دستمزد هم افزایش پیدا نکرده است. بنابراین افزایش قیمت نان میتواند منجر به کاهش قدرت خرید مردم شود.
پیرو این اتفاق احتمال دارد الگوی مصرف خانوادهها نیز تغییر کند؛ چراکه افزایش قیمت نان باعث میشود مردم به سمت مصرف غذاهای ارزانتر و کمتر مغذی بروند که نتیجه آن به خطر افتادن سلامت افراد جامعه است. علاوه بر این، افزایش قیمت نان میتواند منجر به نارضایتیهای اجتماعی شود زیرا نان یک کالای اساسی و استراتژیک و نماد امنیت غذایی تلقی میشود.