دانشمندان در مطالعه جدیدی دریافتند که ۴۰ دقیقه پیادهروی در روز در دوران میانسالی و پیری میتواند به تجدید ماده سفید مغز کمک کند که بخشهایی از مغز و نخاع را به رشتههای عصبی متصل میکند. در این مطالعه مشخص شد افراد مسن که بهصورت مرتب پیادهروی میکنند، در امتحانات شناختی و تستهای حافظه عملکرد بهتری دارند.
محققان دانشگاه ایالتی «کلرادو» در یک آزمایش، وضعیت مغز افراد بالای ۶۰ سال را مورد بررسی قرار دادند تا ببینند آیا فعالیت بدنی تأثیر مثبتی بر توانایی مغز آنها برای تازه کردن ماده سفید دارد یا خیر. ماده سفید مغز بافتی سفید رنگ است که یکی از بزرگترین و عمیقترین بخشهای مغز را شامل میشود و بخشهایی از مغز و نخاع را به رشتههای عصبی متصل میکند. ماده سفید سالم منجر به داشتن حافظه بهتر، قدرت حل مسیٔله بهتر و افزایش تواناییهای شناختی میشود.
دانشمندان در این مطالعه دریافتند که ۴۰ دقیقه پیادهروی، حداقل سه بار در هفته میتواند به تجدید و تازه شدن ماده سفید مغز کمک کند و یک فرد مسن را از نظر شناختی در وضعیت بهتری قرار دهد. این مطالعه که در مجله «NeuroImage» به چاپ رسیده است، شامل ۲۴۷ شرکتکننده سالمند بود.
هر یک از شرکتکنندگان، بین ۶۰ تا ۸۰ سال سن داشتند. آنها راست دست بودند و در طول هفته فعالیت بدنی متوسط داشتند. از آنجا که محققان میخواستند اطمینان حاصل کنند که شرکتکنندگان علیرغم فعالیتهای محدود، هنوز سطح مناسبی از تواناییهای شناختی دارند، آنها را به سه گروه تقسیم کردند.
در گروه اول، شرکتکنندگان فعالیتهای ورزشی کششی انجام میدادند. آنها همچنین در برنامه ورزشی خود فعالیتهایی انجام میدادند که نیاز به جنب و جوش کمی داشت.
در گروه دوم، افراد سه بار در هفته و هربار به مدت ۴۰ دقیقه پیادهروی میکردند. در گروه آخر نیز، شرکتکنندگان سه بار در هفته تمرینات نرمش و رقص داشتند بهطوریکه برنامه ورزشی آنها شامل بیشترین فعالیت بدنی و ذهنی باشد.
شرکتکنندگان پیش از شروع دوره و شش ماه پس از انجام این فعالیتها تحت اسکن مغزی قرار گرفتند تا سلامت و عملکرد ماده سفید مغز آنها مورد بررسی قرار بگیرد. بدیهی است که افراد هر سه گروه از نظر بدنی در وضعیت بهتری قرار داشتند. اما وضعیت ماده سفید مغز افراد در گروههای مختلف متفاوت بود.
دانشمندان دریافتند افرادی که در گروه پیادهروی بودند، بهترین وضعیت ماده سفید مغز را نسبت به سایرین داشتند. آنها همچنین عملکرد بهتری در آزمون حافظه و آزمونهای شناختی ارایٔه دادند.
محققان بر این باورند که گروه رقص به خوبی گروه پیادهروی عمل نکردند، زیرا برخلاف گروه پیادهروی که بهصورت منظم فعال بودند، شرکتکنندگان گروه رقص زمان زیادی را در یک مکان ثابت ایستاده بودند و تنها دستورالعملهای مربی خود را دریافت میکردند. به بیان دیگر، فعالیت بدنی آنها کمتر از افرادی بود که در گروه پیادهروی شرکت داشتند.
گروه دیگری که در آن فعالیتهای کششی انجام میشد، نتایج عجیبی ارایٔه دادند. در این گروه مشخص شد که ماده سفید مغز آنها کوچکتر شده است. آنها همچنین در برخی از تستهای روانشناختی عملکرد ضعیفتری نیز داشتند.
دکتر «آگنیسکا برزینسکا»، یکی از نویسندگان این مقاله میگوید: «تاکنون تحقیقات زیادی راجع به ماده سفید مغز انجام نشده است. بسیاری از دانشمندان بر این باور هستند که ماده سفید در مغز نقشی منفعل دارد و غیرفعال است. اما حالا میدانیم این ماده تأثیر بسزایی در عملکرد مغز دارد.»
این درحالی است که دانشمندان تا چند دهه پیش باور داشتند که مغز در طول دوران زندگی دچار تغییر و تحول نمیشود. آنها بر این باور بودند که پس از دوران کودکی، مغز برای تطبیق با شرایط جدید دچار تغییر نمیشود و سلولهای جدید تولید نمیکند. حالا محققان در مطالعات بعدی قصد دارند این آزمایش را در افراد جوان نیز تکرار کنند و دریابند آیا پیادهروی در افراد جوان نیز سبب تازه شدن ماده سفید مغز میشود یا خیر.