محققان چند دانشگاه مختلف به همراه اداره هواشناسی بریتانیا در یک پروژه میزان آلودگی شهرهای بزرگ را در یک بازه زمانی حدود 170 ساله (از 1850 تا 2021) جمع‌آوری کردند. نکته حائز توجه این است که داده‌های بسیار کمی از میزان آلودگی قبل از سال 2000 وجود دارد، بنابراین محققان از مدل‌های شبیه‌سازی و مشاهدات ماهواره‌ای بهره بردند.
براساس گزارش ورج، «نوارهای کیفیت هوا» که توسط دانشگاه لیدز، دانشگاه ادینبورگ، دانشگاه ایالتی کارولینای شمالی و اداره هواشناسی بریتانیا ایجاد شده است، وضعیت کیفیت هوای شهرهای مختلف را به شیوه جدیدی نشان می‌دهد.
محققان از داده‌های اداره هواشناسی بریتانیا برای تخمین میانگین سالانه آلودگی «ذرات معلق» یا PM2.5 استفاده کردند. این ذرات به اندازه‌ای کوچک هستند که می‌توانند به‌راحتی وارد ریه‌ها و جریان خون شوند. یکی از محققان این پروژه می‌گوید:
«آلودگی هوا اغلب قاتل نامرئی نامیده می‌شود، اما این تصاویر آن را قابل مشاهده می‌کنند.»
در تصویر پایین می‌توانید قاتل نامرئی تهران را ببینید؛ طی این سال‌ها میزان آلودگی این شهر رشد فزاینده‌ای داشته است:
خطوط راه‌راه رنگی محققان نشان‌دهنده تغییرات آلودگی هوا از سال 1850 تا 2021 هستند. این خطوط از رنگ‌های آبی روشن تا قهوه‌ای تیره یا سیاه متغیر است. محققان با یک هنرمند همکاری کردند تا یک پالت رنگی از حدود 200 تصویر جمع‌آوری‌شده از گوگل برای آلودگی هوا ایجاد کند.
روشن‌ترین رنگ، کیفیت هوا را مطابق توصیه سازمان بهداشت جهانی، یعنی برای کمتر از 5 میکروگرم آلودگی ذرات ریز در هر متر مکعب هوا (ug/m³) نشان می‌دهد. همانطور که در تصاویر می‌بینید، لندن و لس‌آنجلس در سال‌های اخیر پس از دهه‌ها تلاش برای مهار آلودگی ناشی از صنایع و حمل‌ونقل، به هوای پاک نزدیک‌تر شده‌اند. در ایالات متحده، سطح آلودگی پس از تصویب قانون هوای پاک (Clean Air Act) در سال 1970 شروع به کاهش کرده است.
اگرچه آلودگی هوا در کشورهای ثروتمند غربی به‌شدت کاهش یافته، اما هنوز در بسیاری از نقاط جهان یک خطر جدی برای سلامتی است. می‌توان گفت 99 درصد از جمعیت جهان در شهرهایی با کیفیت هوایی زندگی می‌کنند که بدتر از دستورالعمل سازمان بهداشت جهانی برای میزان PM2.5 است.
به گفته محققان، کشورهای با درآمد پایین و متوسط در بخش‌هایی از جنوب آسیا و آفریقا به شدت طی این سال‌ها آسیب دیده‌اند. به عنوان مثال، آلودگی هوا در دهلی هند و آبوجا نیجریه، از دهه 1970 به سمت «بسیار ضعیف» افزایش یافته است.
خوشبختانه، اقدامات مختلف برای تغییرات اقلیمی می‌تواند کیفیت هوا را بهبود بخشد. حداقل 118 کشور متعهد شدند که ظرفیت انرژی‌های تجدیدپذیر خود را تا سال 2030 سه برابر کنند. می‌توان امیدوار بود که تا پایان این دهه میلادی، میزان آلودگی شهرهای مختلف به سمت خطوط آبی‌تر کاهش یابد.
شما می‌توانید با مراجعه به وب‌سایت Air Quality Stripes میزان آلودگی پایتخت کشورهای مختلف و شهرهای بزرگ را مشاهده کنید.
