هر یک از محصولات کشاورزی به‌طور متوسط دارای ۳ آفت و بیماری مطرح هستند و در استانی مانند گلستان که ۹۲ نوع محصول زراعی و باغی مختلف در آن کشت می‌شود، کنترل این حجم از آفت و بیماری کار بسیار پیچیده‌ای است.
شناخت آفات، بیماری‌ها و علف‌های هرز، تعیین پراکنش، آگاهی از چرخه زندگی و بیواکولوژی آنها و در نهایت مشخص کردن روش‌های مؤثر مبارزه در پیشبرد اهداف و برنامه‌ریزی‌های کشاورزی از اهمیت زیادی برخوردار است.
با توجه به اهمیت موضوع و شرایط آب و هوایی منطقه، بخش تحقیقات گیاهپزشکی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان در سال ۱۳۴۳ تحت عنوان "آزمایشگاه بررسی آفات و بیماری‌های گیاهی " فعالیت خود را آغاز کرد و امروزه با همکاری و هماهنگی مراکز گیاهپزشکی ملی و بین‌المللی، در واحدهای اصلی آفات، بیماری‌ها و علف‌های هرز مشغول به فعالیت است.
رئیس بخش تحقیقات گیاهپزشکی مرکز تحقیقات گلستان در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: در گستره گلستان با توجه به شرایط اقلیمی آن، محیط برای ایجاد آفات و بیماری‌ها بسیار مناسب است و همین مسئله آسیب‌های بخش زراعی و باغی را افزایش داده است.
دکتر «حجت اله ربانی نسب» بیان کرد: کارشناسان در بخش گیاهپزشکی در مرحله اول مسئله یابی را با کمک کشاورزان و یا بازدید میدانی انجام می‌دهند و بعد از آن کار پژوهشی بر اساس یافته‌های محققان داخلی و خارجی صورت می‌گیرد. نتیجه پژوهش در قالب دستورالعمل اجرایی و کاربردی از طریق بخش ترویج در اختیار بهره‌برداران قرار می‌گیرد.
ایجاد سبک جدید ارتباط با کشاورزان
وی با اشاره به اینکه آموزش‌های حضوری بهره‌برداران بخش کشاورزی نیز دنبال می‌شود، گفت: با توجه به شرایط شیوع کرونا، آموزش‌ها به‌صورت وبیناری انجام می‌گیرد. یکی از اقدامات خوبی که در بخش آموزش انجام شد، ایجاد سبک جدید ارتباط با کشاورز بود که به‌عنوان دستاورد برتر در موسسه گیاهپزشکی کشور شناخته شد. با ایجاد گروهی در فضای مجازی با مشارکت کشاورزان انار کار و خصوصاً کسانی که سال‌ها اقدام به کشت این محصول کرده‌اند، توصیه‌های ترویجی اعلام و بعد از انجام آن کشاورزان گزارشی از کاری که صورت گرفته و همچنین تجربیات خود را مطرح می‌کردند. این اقدامات باعث شد که بیماری اسکب انار در استان تحت کنترل در بیاید. این روش را برای محصولات دیگر نیز دنبال می‌کنیم.
ربانی نسب خاطرنشان کرد: تمامی اقدامات در حوزه مبارزه با آفات، بیماری‌ها و علف‌های هرز در راستای تأمین امنیت غذایی به‌عنوان یکی از ارکان اصلی قدرت کشور صورت می‌گیرد.
قدم برداشتن در راستای کشاورزی ارگانیک
وی با اشاره به اینکه در بخش گیاهپزشکی به سلامت محصول تولیدی نیز ورود کردیم، تصریح کرد: در موضوعات ترویجی رویکرد کاهش دفعات سم‌پاشی و استفاده از سموم با غلظت کمتر و سموم کم‌خطر را دنبال می‌کنیم.
رئیس بخش تحقیقات گیاهپزشکی مرکز تحقیقات گلستان با اشاره به اینکه به سمت کشاورزی ارگانیک گام بر می‌داریم، افزود: در بخش گیاهپزشکی برای گیاهان مختلف، جایگزین سموم را معرفی می‌کنیم. اخیراً انسکتاریوم تولید حشرات مفید را بعد از چندین سال وقفه مجدداً در مرکز تحقیقات کشاورزی استان فعال کردیم و به‌زودی در قالب یک مرکز نوآوری فعالیتش را دنبال می‌کند. با کمک این مجموعه می‌توان از حشرات مفید برای کنترل برخی آفات خطرناک در گلستان و حتی استان‌های دیگر استفاده کرد.
ربانی نسب یادآور شد: اقدامات در حوزه گیاهپزشکی موجب کاهش هزینه‌های تولید شده که این مسئله فروش محصول را برای کشاورز به صرفه‌تر و برای مصرف‌کننده در دسترس تر می‌کند.
تنوع محصول خوب است
وی در پاسخ به این پرسش که «آیا تنوع کشت محصول برای گلستان مضر نخواهد بود»، گفت: تنوع کشت محصول هم به خاطر تناوب کشت و هم موضوع جایگزینی با محصولی که شاید روزی در کشت آن با خاطر مسائل مختلف دچار مشکل شویم، خوب است.
رئیس بخش تحقیقات گیاهپزشکی مرکز تحقیقات گلستان با اشاره به اینکه کشت محصولات متفاوت باعث شکل‌گیری دانش در رابطه با آن محصول می‌شود، خاطرنشان کرد: البته کشاورزان باید در کشت به توصیه کارشناسان توجه داشته باشند؛ به‌عنوان مثال ذرت باید در جایی کشت شود که حداکثر نور خورشید وجود دارد، به همین خاطر کشت ذرت در جنوب استان اشتباه است.
قرنطینه محصولات کشاورزی در مرزها جدی گرفته شود
ربانی نسب تأکید کرد: برخی از آفات و بیماری‌ها با جریانات هوا جابه‌جا می‌شوند و منطقه را آلوده می‌کنند اما برخی از آنها به خاطر انفعال ما در کنترل گمرکات و مرزها وارد شده‌اند که باید به این مسئله توجه جدی شود.
مهندس محمدتقی مبشری_ محقق حشره‌شناسی کشاورزی مرکز تحقیقات گلستان نیز به ایسنا گفت: گلستان در محل تلاقی اکوسیستم‌های پر باران و مرطوب مازندران، نیمه‌خشک سمنان و خشک خراسان واقع شده و بر این اساس دارای یکی از اقلیم‌های نادر کشور است.
وی با اشاره به اینکه با توجه به این موضوع، گلستان دارای آفات و بیماری‌های بسیار متنوعی است، افزود: با وجود این مسئله و همچنین بحث تغییر اقلیم، اقدامات علمی و تحقیقاتی در حوزه کشاورزی آنقدر قوی بوده که آثار این تنش‌ها بر تولید محصولات به حداقل رسیده است.
این محقق مرکز تحقیقات کشاورزی گلستان بیان کرد: در سرمای ابتدای اسفندماه که دمای هوا در بخش‌هایی از استان به منفی ۶.۵ درجه نیز رسیده بود و باغاتی که در مرحله شکوفه دهی بودند با خطر جدی روبه‌رو شدند، به کشاورزان توصیه شد که دودزایی باغات را با استفاده از تنه درخت مرطوب و کاه مرطوب در دستور کار قرار دهند. باغدارانی که به این توصیه عمل کردند از خسارت جدی سرمازدگی نجات یافتند.
گلستان زرادخانه شیمیایی سموم کشاورزی
مبشری گفت: معتقدم که استان گلستان در سالیان گذشته و تا حدودی در حال حاضر یک زرادخانه شیمیایی از نظر سموم بوده است. شرکت‌های سم سازی همواره اولین ترکیب شیمیایی خود را در گلستان آزمایش می‌کردند.
وی با اشاره به اینکه در مدیریت آفات و بیماری‌ها باید به سمت مدیریت غیر شیمیایی برویم، گفت: یکی از مهم‌ترین اقدامات در بخش گیاهپزشکی مرکز تحقیقات گلستان، تقویت نقش عوامل طبیعی و بیولوژیک در مدیریت آفت و بیماری‌ها بوده که این موضوع همچنان با جدیت دنبال می‌شود.
این محقق مرکز تحقیقات کشاورزی گلستان با بیان اینکه در ایام کرونا کار محققان بخش کشاورزی یک روز هم تعطیل نشد، خاطرنشان کرد: اگر بخش کشاورزی در شرایط امروز کشور که فشار تحریم‌های خارجی را داریم، دچار مشکل می‌شد، امنیت ما تحت شعاع قرار می‌گرفت.
انتهای پیام
