همشهری آنلاین - محمد بلبلی: با توجه به تنوع بالای خودروها و قطعات یدکی، انتخاب قطعه مناسب و باکیفیت برای بسیاری از مالکان خودرو به یک دغدغه جدی تبدیل شده است. وجود قطعات تقلبی در بازار، این دغدغه را دوچندان کرده است. اما چگونه می‌توان قطعه اصل را از تقلبی تشخیص داد؟ چه عواملی باعث شده‌اند که قطعات تقلبی در بازار رواج پیدا کنند؟ سراغ سیدمهدی کاظمی از کارشناسان حوزه لوازم یدکی خودرو رفته‌ایم تا به این سؤالات مهم پاسخ و راهکارهایی برای خرید قطعه اصل و باکیفیت ارائه دهیم.
چند درصد از لوازم یدکی موجود در بازار تقلبی است؟
چند رقم لوازم یدکی تقلبی در بازار وجود دارد، یک رقم که اصلا جوابگوی نیاز خودرو نیست و حدود ۵ درصد از بازار را تشکیل می‌دهد. نوع دیگری از لوازم یدکی دست دوم در بازار وجود دارد که بهتر از تقلبی است و گاهی تا حدود ۳ماه هم روی خودرو کارایی دارد، این نوع لوازم حدود ۲۰ درصد را به‌خود اختصاص می‌دهند. با توجه به تنوع خودروها باید بگویم که لوازم تقلبی در بعضی از خودروها بیشتر و در بعضی کمتر است یا اصلا نیست.
بیشتر بخوانید:
بهترین زمان تعویض قطعات خودرو | چگونه از خرج‌تراشی‌های بی مورد ماشین‌مان جلوگیری کنیم؟
مثلا برای خودروهای جدید و مدل بالا هنوز لوازم یدکی تقلبی در بازار نیامده است. در ابتدای واردات هر خودرویی، نمایندگی‌ها تلاش می‌کنند قطعات اورجینال آنها را نیز وارد کنند، اما وقتی تعداد واردات این خودروها بالا می‌رود، دو مسئله پیش می‌آید؛ یکی اینکه شروع تولید قطعات‌شان در ایران آغاز و دیگر اینکه واردات قطعات آنها زیاد می‌شود. در این هنگام خواست مصرف‌کننده است که مشخص می‌کند قطعات اصلی با قیمت بالا روانه بازار شود یا قطعات ارزان، اما تقلبی و بی‌کیفیت.
مکانیک‌ها در این میان چه نقشی دارند؟
بعضی از مکانیک‌ها توجهی به کیفیت ندارند و هر نوع لوازمی را که مشتری با خود می‌آورد روی خودرو نصب می‌کنند. بعضی از مکانیک‌ها هم در بستن قطعه جدید بی‌توجهی می‌کنند و کار را با اشکال انجام می‌دهند که بعد از مدتی باعث خرابی مجدد آن قسمت تعمیری می‌شود. در اینجا نیز تعمیرکار، تقصیر را متوجه قطعه تعویضی می داند و برچسب تقلبی بودن بر آن می‌زند.
در این مواقع تکلیف صاحب خودرو چیست؟
باید به اتحادیه تعمیرکاران یا اتحادیه لوازم‌یدکی‌فروش‌ها مراجعه کرد و با نظر کارشناسان درباره مشکل پیش‌آمده تصمیم‌گیری شود. در هر صنفی هم فرد باانصاف وجود دارد هم فرد بی‌انصاف، به‌طور مثال خیلی از مکانیک‌ها تجربه خوبی درباره برندهای مختلف لوازم یدکی دارند و مراجعه‌کننده را نیز راهنمایی می‌کنند. این افراد به ندرت امکان دارد که قطعه تقلبی را از مشتری بپذیرند و در خودروی وی نصب کنند، چرا که از عواقب آن آگاهی دارند. آنها فقط با ضمانت خود صاحب خودرو امکان دارد که از قطعات غیراصلی استفاده کنند.
آیا قطعات حتما دارای هولوگرام اصلی هستند؟
خیر. تا زمانی که هولوگرام‌های تقلبی روی بسته‌بندی‌ها نیامده بود می‌شد به این علامت اطمینان کرد، اما بعد از مدتی سودجویان، هولوگرام را هم به‌صورت تقلبی استفاده کردند.
بارکد یا کیوآرکد چطور؟
بارکد و کیوآرکد نسبت به هولوگرام اعتبار بیشتری دارد، زیرا پیش‌زمینه الکترونیک دارد و می‌توان با تلفن همراه کالا را مورد بررسی قرار داد، این درصورتی است که بارکد یا کیوآرکد اصلی روی جعبه قطعه حک شده باشد.
کنترل بازار لوازم یدکی کار دشواری است، چرا که بازار بسیار گسترده‌ای دارد و هر خودرو از چندصد تا چند هزار قطعه تشکیل شده است و هر قطعه توسط تعداد زیادی تولیدکننده داخلی و خارجی ساخته می‌شود و انواع و اقسام مختلفی دارد، بنابراین کنترل این بازار حتی توسط بارکد یا کیوآرکد نیز کار بسیار سختی است.
موضوع اصلی ایجاد اطمینان بین فروشنده، مصرف‌کننده و مکانیک است، در اصل باید یک کار فرهنگی مناسب درباره این موضوع انجام شود.
قطعه اصلی چه نشانه‌هایی دارد؟
شناخت قطعات نیاز به خبرگی و تجربه دارد، یکی از نشانه‌های قطعات اصلی ظاهر و بسته‌بندی مرتب آن است، اما این هم نمی‌تواند دلیل محکمی برای اصل بودن قطعه باشد بنابراین حتما از فروشگاه‌های معتبر باید خرید انجام شود. از فروشنده‌ای که به او اطمینان دارید خرید کنید. همچنین برندهای اصلی و شناخته‌شده را در اولویت خرید قرار دهید. معتبرترین فروشگاه‌ها همان نمایندگی‌های اصلی لوازم‌یدکی هستند، زیرا اگر قطعه خریده‌شده دچار مشکل باشد، این فروشگاه‌ها قطعه را تعویض می‌کنند یا پس می‌گیرند، اما این امکان کمتر در فروشگاه‌های متفرقه و معمولی وجود دارد.
چگونه لوازم یدکی را با قیمت مناسب بخریم؟
اتحادیه باید مرجع اصلی قیمت‌گذاری لوازم یدکی باشد، اما به‌دلیل شرایط اقتصادی و مسائل مربوط به کنترل بازار این مسئله از سوی اتحادیه ممکن نیست. همچنین تنوع بسیار زیاد و انواع برندهای مختلف قیمت‌های مختلفی ایجاد کرده است. بنابراین باید هنگام خرید چند نکته را درنظر بگیریم، اول اینکه بدانیم قصد خرید چه برندی را داریم، دوم اینکه نباید در خرید عجله کنیم و خریدمان را از نخستین فروشگاه در مسیر انجام ندهیم. باید قطعه موردنظر را حتما از چند فروشگاه مختلف قیمت بگیریم تا از حدود قیمتی باخبر شویم و بتوانیم یک خرید با قیمت مناسب داشته باشیم، البته مناسب‌ترین مکان برای خرید لوازم یدکی نمایندگی‌ها و فروشگاه‌های دارای جواز کسب هستند.
