رامتین بالف کارگردان مستند «آخرین کوسه نهنگ» که به تازگی با این مستند به بخش مسابقه جشنواره واید اسکرین انگلستان راه یافته است، در گفت‌وگو با خبرنگار مهر درباره این جشنواره گفت: این جشنواره سال چهلم خود را پشت سر می گذارد و در حوزه محیط زیست و حیات وحش یکی از مهم ترین جشنواره های موجود در جهان است و حامیان بزرگی مانند سر دیوید آتنبرو که یکی از بزرگان فیلمسازی حوزه محیط زیست و حیات وحش است، دارد.
وی ادامه داد: فیلم «آخرین کوسه نهنگ» جزو ۳۶ فیلمی بوده که از بین حدود ۳۰۰ فیلم انتخاب شده است. این مستند تنها فیلم خاورمیانه و جزو ۴ فیلمی است که از آسیا برای حضور در این جشنواره انتخاب شده است. باتوجه به دعوتنامه ای که برای ما هم ارسال شده است، برای خود من هم بسیار جالب و جذاب است که برویم و از نزدیک شاهد فیلم های باکیفیت و خوب از سراسر جهان باشیم.
رابطه انسان و محیط زیست
بالف درباره لزوم توجه به مستندهای محیط زیست توضیح داد: بحث محیط زیست یکی از مباحث غالب بر موضوعات دیگر است. همه چیز زیرمجموعه محیط زیست است، محیطی که ما انسان ها و حیوانات در آن زندگی می کنیم. موضوعات مختلف مانند سیاسی، اجتماعی و … همه به نوعی به بحث محیط زیست مرتبط هستند و این نشان دهنده این موضوع است که محیط زیست مهم ترین بخش زندگی هر انسانی است که باید به آن پرداخته شود. کشورهای دیگر مانند اروپا خیلی به این مقوله می پردازند. مثلاً در مجلس اروپا حزبی به نام حزب سبز وجود دارد ولی ما چنین چیزی اصلاً نداریم. از مدیرانی که در این مورد می خواهند فعالیت کنند و کار می کنند هم می خواهم سیاست هایی برای محیط زیست قائل بشوند تا دچار آسیب نشویم. ما هم به عنوان فیلمساز موظف هستیم که بخش های پنهانی را که دارد از بین می رود رصد کرده و به تصویر بکشیم. همه چیز انسان ها با محیطی که در آن زندگی می کنند، مرتبط است و پرداختن و توجه ویژه ای را می طلبد.
کارگردان «آخرین کوسه نهنگ» درباره نگاه هایی که نسبت به مستند وجود دارد، مطرح کرد: رشد و ارتقای جامعه به جمع‌آوری اسناد و تاریخچه آن مرز و بوم در قالب مستند، عکس، روایت های نوشتاری و … بر می گردد. در کشورهای دیگر از همان ابتدای خلقت صنعت سینما، کار خود را با مستندات شروع کردند و این مستندات باعث شد این موارد همیشه جلوی چشمانشان باشد تا بدانند که در حوزه های مختلف چه باید بکنند. در کشور ما نیز نگاه درست به مستندسازی بسیار اهمیت دارد زیرا ما در کشور خود از نظر تاریخی و باستانی شرایط بسیار خوبی داریم اما معتقدم در این حوزه خیلی کم کاری شده است.
بخش ویژه حیات وحش در «سینماحقیقت»
وی افزود: در صحبتی که با آقای حمیدی مقدم داشتم، ایشان اشاره کردند که امسال در جشنواره «سینماحقیقت» باتوجه به آثار خوبی که در این زمینه وجود دارد، شاید به طور ویژه به بخش مستند حیات وحش پرداخته شود و این بسیار نویدبخش است. ما درباره محیط زیست خودمان خیلی کم فیلم کار کرده ایم و بیشتر فیلم هایی که در تلویزیون هم پخش شده اند، حیات وحش آفریقا و … بوده است چون خیلی نسبت به محیط زیست خود اطلاعاتی نداشته ایم. درست است که دارد به این موضوعات پرداخته می شود ولی ناچیز است و باید این توجه بیشتر شود. در این زمینه هرچقدر که کار شود، خیلی مفید است.
بالف درباره برنامه های دیگر خود برای پخش بین الملل مستند «آخرین کوسه نهنگ» توضیح داد: این فیلم در ایران سیر جشنواره های خود را طی کرده است و بحث حضور بین الملل آن مانده است. علاوه بر جشنواره واید اسکرین انگلستان که احتمالاً در مهر برگزار شود، نزدیک به ۳۰ جشنواره دیگر ثبت نام کرده ایم که منتظر جواب های آنها هستیم.
این مستندساز در پایان گفت: شرایط فیلمسازی ما در یک سرگردانی به سر می برد، برخی از کسانی که تصمیم گیرنده هستند و توزیع پول و ثروت را برعهده دارند یا ناآگاه هستند و یا خست به خرج می دهند. دیگر مانند ۱۰ سال پیش نمی توانید چند نفر دور هم جمع شوید و یک فیلم بسازید. فیلمسازی سخت تر شده است. در بودجه هایی که به این بخش اختصاص پیدا می‌کند باید تجدید نظر شود تا ما شاهد تعداد بیشتری از آثار باکیفیت باشیم. منتظر سرمایه گذار هستم تا بتوانم کار بعدی خود را پیش ببرم. تعداد قابل توجهی طرح و فیلمنامه دارم ولی تا وقتی مساله مالی آن رفع نشود، نمی توان به سراغ تولید رفت.
«آخرین کوسه نهنگ» تولید مشترک مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی و کارگاه سینمایی برادران بالف است. این مستند جایزه بهترین تصویربرداری و موسیقی هفدهمین جشنواره «سینماحقیقت» و دیپلم افتخار بهترین مستند چهل و دومین جشنواره فیلم فجر را در کارنامه دارد.
