به گزارش رکنا، فشار خون بالا میتواند به دلیل ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی بروز پیدا کند. از جمله عوامل اصلی میتوان به چاقی ، کمبود فعالیت بدنی، مصرف بیش از حد نمک، الکل، سیگار کشیدن، استرس و رژیم غذایی نامناسب اشاره کرد. همچنین، برخی بیماریهای زمینهای مانند بیماریهای کلیوی و غدد نیز میتوانند منجر به فشار خون بالا شوند. در مقابل، فشار خون پایین ممکن است ناشی از کمآبی بدن، مشکلات قلبی یا عوارض جانبی داروها باشد.
فشار خون بالا بدون درمان میتواند عوارض جدی مانند سکته مغزی، حملات قلبی، نارسایی قلبی، آسیب به کلیهها و مشکلات بینایی ایجاد کند. فشار خون پایین نیز ممکن است منجر به ضعف، سرگیجه، غش، و در موارد شدید کاهش اکسیژنرسانی به اندامها و شوک شود.
به طور کلی، فشار خون بالا خطرناکتر است و به عنوان عامل اصلی مشکلات قلبی و عروقی شناخته میشود. در مقایسه با فشار خون پایین که معمولا به سرعت قابل درمان است، فشار خون بالا میتواند آسیبهای جبرانناپذیری به بدن وارد کند و یکی از عوامل اصلی مرگ و میر در سراسر جهان است.
سالانه حدود 7 و نیم میلیون نفر در جهان به علت عوارض ناشی از فشار خون بالا جان خود را از دست میدهند. این رقم حدود 13 درصد از کل مرگ و میرهای جهانی را تشکیل میدهد. فشار خون پایین به مراتب کمتر از فشار خون بالا باعث مرگ میشود، اما همچنان در شرایط خاصی ممکن است تهدیدکننده باشد.
آمارها نشان میدهد که مردان تا سن 65 سالگی بیشتر از زنان به فشار خون بالا مبتلا میشوند. اما پس از این سن، زنان به ویژه پس از یائسگی بیشتر در معرض خطر هستند. عوامل هورمونی و تغییرات بدن زنان در دوران یائسگی یکی از دلایل اصلی این افزایش خطر است. فشار خون بالا تنها محدود به بزرگسالان نیست و کودکان نیز میتوانند به این بیماری مبتلا شوند. عواملی مانند چاقی، رژیم غذایی ناسالم و کمتحرکی میتوانند خطر فشار خون بالا در کودکان را افزایش دهند. همچنین، برخی مشکلات ژنتیکی و بیماریهای کلیوی نیز ممکن است در کودکان به فشار خون بالا منجر شود.
برای کنترل فشار خون و جلوگیری از عوارض احتمالی، رژیم غذایی سالم و کمنمک، افزایش فعالیت بدنی و ورزش منظم، کنترل وزن و کاهش چاقی، پرهیز از مصرف سیگار و الکل، مدیریت استرس و خواب کافی، مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک توصیه می شود.
فشار خون بالا در بسیاری از کشورهای توسعهیافته و در حال توسعه رایج است. کشورهای آفریقایی و آسیایی از جمله مناطقی هستند که به دلیل تغییرات سبک زندگی، افزایش مصرف نمک و چاقی شاهد افزایش موارد فشار خون بالا هستند. در این کشورها کمبود دسترسی به مراقبتهای پزشکی و پیشگیری ناکافی از عوامل مهم در افزایش شیوع بیماری هستند.
سازمان بهداشت جهانی (WHO) در سال 2013 و مجدداً در بیانیههای سالهای اخیر، فشار خون بالا را یکی از چالشهای بزرگ سلامت عمومی جهان اعلام کرده است. این سازمان بر اهمیت ارتقاء آگاهی عمومی، بهبود دسترسی به مراقبتهای پزشکی، و اتخاذ سیاستهای مؤثر برای کاهش عوامل خطر تاکید کرده است.
WHO همچنین توصیههایی برای کشورها به منظور کاهش فشار خون در جمعیت عمومی ارائه داده است، از جمله تشویق به اصلاح رژیم غذایی، کاهش مصرف نمک ، و ارتقاء فعالیت بدنی.