همانطور که افراد و شرکتها ممکن است از طریق اعتبار خرید کنند یا برای تقویت وضعیت مالی خود وام بگیرند، دولت ها نیز بهطور معمول برای تسریع در رشد یا بهبود رفاه کشورشان اقدام به قرض گرفتن پول میکنند. در این شرایط، مبلغ قرضگرفته شده به بخشی از بدهی ملی آن کشور تبدیل میشود. به زبان ساده، بدهی ملی به مجموع بدهیهایی اطلاق میشود که یک دولت به یک یا چند وام دهنده، از جمله دولت های دیگر، شرکتهای مختلف یا حتی افراد خصوصی (مانند اوراق قرضه خزانه) دارد. اما کدام کشورها دارای بالاترین میزان بدهی ملی در جهان هستند؟ برای پاسخ به این سؤال نیاز به توضیحات بیشتری داریم.
بر اساس آمار منتشرشده در وبسایت world population review، از نظر بدهی مطلق و میزان بدهی دلاری، کشوری که بالاترین بدهی را در جهان دارد، بیتردید ایالات متحده است که بدهی ملی آن بیش از دو برابر هر کشور دیگری است. با این حال، مقدار دلار بدهی یک کشور معمولاً نه به خودی خود، بلکه به نسبت و در رابطه با تولید ناخالص داخلی (GDP) کشور در نظر گرفته میشود که نشاندهنده توانایی کشور برای بازپرداخت بدهی است.
با اندازهگیری نسبت بدهی به تولید ناخالص داخلی، بدهی لبنان بالاترین میزان بدهی در جهان را داراست و ایالات متحده که بزرگترین اقتصاد جهان و بالاترین تولید ناخالص داخلی را دارد به رتبه ۱۲ در بیشترین میزان بدهی کاهش مییابد. در ادامه وضعیت بدهی برخی کشورهای منتخب را بیشتر بررسی خواهیم کرد.
طبق دادههای سال ۲۰۲۲، ژاپن با داشتن بدهی ۲۵۵.۰۷ درصد از تولید ناخالص داخلی سالانه خود، دومین درصد بدهی ملی در جهان را دارد، درست پس از لبنان با تقریباً ۳۵۰ درصد. اقتصاد ژاپن در طول دهه ۹۰ میلادی دچار رکود شد. این رکود منجر به اجرای چندین طرح از جمله فروش اوراق قرضه کمبهره برای نجات بانکها و شرکتهای بیمه شد تا به راهاندازی مجدد اقتصاد در حال مبارزه در دهه اول ۲۰۰۰ کمک کند. مؤسسات پولی و بانکی باید حسابرسی، ادغام یا حتی دولتی میشدند. در حالی که احتمالاً این اقدامات اقتصاد ژاپن را نجات داد، به میزان زیادی به بدهی ملی این کشور افزود. از آن زمان، نگرانیهای دیگری مانند رکود بزرگ سال ۲۰۰۸، فاجعه هستهای فوکوشیما در سال ۲۰۱۱ و همهگیری کرونا، تلاش برای مبارزه با بدهیهای این کشور را پیچیده کرده است.
ایالات متحده دارای بیشترین میزان بدهی ملی جهان از نظر مقدار دلار و همزمان بزرگترین اقتصاد جهان است. نسبت بدهی به تولید ناخالص داخلی آن تقریباً به ۱۲۱.۳۱ درصد میرسد. هزینههای دولت ایالات متحده سالهاست از درآمد آن فراتر رفته است و در واقع ایالات متحده از سال ۲۰۰۱ مازاد بودجه نداشته است. شاید شگفتآور باشد که از کشورهایی که ایالات متحده بیشترین بدهی را به آنها دارد ژاپن و چین هستند که خود بدهی قابل توجهی دارند. چین اغلب به عنوان بزرگترین رقیب اقتصادی ایالات متحده در نظر گرفته میشود.
بدهی ملی چین در حال حاضر بیش از ۱۳.۷ تریلیون دلار است. با این حال، به دلیل اقتصاد عظیم چین، بدهی این کشور تنها ۷۶.۹۸ درصد از تولید ناخالص داخلی آن است. سطح بدهی فعلی چین نسبت به سال ۲۰۱۴ که بدهی ملی آن ۴۱.۵۴ درصد از تولید ناخالص داخلیاش بود، افزایش قابل توجهی داشته است.
گزارش صندوق بینالمللی پول در سال ۲۰۱۵ بیان کرد که بدهی چین نسبتاً پایین است و بسیاری از اقتصاددانان نگرانی در مورد اندازه بدهی را هم در مقدار مطلق آن و هم نسبت به تولید ناخالص داخلیاش رد کردهاند. چین در حال حاضر با حدود ۱.۴۱۲ میلیارد نفر دومین اقتصاد بزرگ و بیشترین جمعیت جهان را دارد.
نسبت بدهی روسیه با ۱۶.۹۹ درصد تولید ناخالص داخلی آن در سال ۲۰۲۱ از پایینترین مقادیر بدهی در جهان بود؛ اگرچه جنگ این کشور با اوکراین که در اوایل سال ۲۰۲۲ آغاز شد، باعث افزایش جزئی این نسبت به ۱۸.۸۹ درصد شد.
روسیه معمولاً یکی از ده کشور با کمترین میزان بدهی در جهان است. بدهی روسیه در حال حاضر در مجموع کمی کمتر از ۴۲۴ میلیارد دلار است. بیشتر بدهیهای خارجی روسیه مربوط به بخش خصوصی است.