به گزارش خبرانلاین، «سید عباس عراقچی» وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران پیش از سفر «مسعود پزشکیان» رئیس‌جمهوری اسلامی ایران به عراق، در گفت‌وگویی تلویزیونی با شبکه »الفرات» شرکت کرد.
عراقچی در این گفت‌وگو به مسائل مختلف از جمله برنامه و اهمیت سفر پزشکیان به عراق، پرونده توافق امنیتی میان ۲ کشور، اخراج آمریکا از عراق، اختلافات بغداد و آنکارا و پرونده‌های دیگر پرداخت.
بخش‌هایی از این گفت‌وگو روز سه‌شنبه منتشر شد و روز چهارشنبه وزارت امور خارجه ایران متن کامل این گفت‌وگو را منتشر کرده که به شرح زیر است.
سوال: با توجه به اینکه عراق اولین مقصد رئیس جمهوری برای آغاز سفرهای خارجی دولت چهاردهم جمهوری اسلامی ایران است، دلیل انتخاب این کشور به عنوان اولین مقصد را بفرمائید؟
من هم سلام عرض میکنم به شما و همه بینندگان شبکه الفرات و خیلی خوشحال هستم که فرصت این مصاحبه در آستانه سفر جناب آقای دکتر پزشکیان رئیس جمهور محترم به کشور عراق فراهم شد. در پاسخ به این سوال که چرا کشور عراق به عنوان اولین مقصد خارجی آقای دکتر پزشکیان انتخاب شد باید بگویم که در حقیقت اگر جای دیگری انتخاب میشد جای سؤال داشت. طبیعی است که روابط ما با کشور، دولت و مردم عراق از یک ویژگی خاص برخوردار بوده و فراتر از یک همسایگی معمولی است. علقه‌های بسیار زیادی وجود دارد که دو ملت و دو کشور را به هم پیوند میدهند.
یک در هم تنیدگی بین ما و مردم عراق وجود دارد. برای ما عراق چیزی بیشتر از یک همسایه است؛ یک کشور دوست و یک کشور برادر. کشوری که به لحاظ اعتقادات دینی و مذهبی و همچنین به لحاظ تاریخ و فرهنگ، اشتراکات بسیار زیادی با هم داریم. یک نوع یگانگی در خیلی از امور مشاهده میشود. شاید یکی از بهترین نمونه‌های آن اربعین باشد که ایرانیان و عراقیها به صورت یکپارچه در مراسمی که شاید بزرگترین راهپیمایی تاریخ در نوع خود باشد، شرکت میکنند.
عتبات عالیه هم در نجف، کربلا، سامرا و کاظمین وجود دارند که اشتیاق ایرانیان را بیش از پیش میکند و طبیعی است که همه اینها اقتضا میکند که وقتی آقای دکتر پزشکیان سفرهای خارجی خود را میخواهند شروع کنند مقصدی جز عراق پیدا نمیشود که این همه مشخصات مثبت داشته باشد و این همه نزدیکی بین دو طرف وجود داشته باشد. بنابراین طبیعی است که آقای دکتر با علاقه عراق را انتخاب کردند به عنوان اولین مقصد خودشان و در اولین سفر خارجی خودشان به بغداد وارد میشوند و با مسئولین محترم دولت عراق دیدار خواهند کرد.
سوال: اهداف و دستور کار رئیس جمهور ایران در سفر به عراق چه خواهد بود؟
آنچه در برنامه پیش‌بینی شده است ورود ایشان به بغداد خواهد بود و ملاقات‌ها و دیدارهایی در بغداد برای ایشان تنظیم شده است. طبیعی است که با مقامات درجه اول دولت عراق دیدار خواهند کرد و همین طور با بعضی از جریانات سیاسی و همین طور دیداری با تجار و بازرگانان عراقی و ایرانی که در عراق فعال هستند به خاطر اینکه همکاریهای اقتصادی ما و عراق هم همکاریهای گستردهای است. بعد از آن سفری خواهد بود به اربیل و بصره و خوب طبیعی است که نجف و کربلا هم در مسیر سفر ایشان خواهد بود و توفیق تشرف به آستان مقدس حضرت امیر المؤمنین و سید الشهدا و حضرت ابوالفضل عباس سلام الله علیهم را خواهند داشت.
سوال: سفیر ایران در بغداد از امضای توافق امنیتی میان تهران و بغداد در این سفر خبر داده است. عراق با همکاری اربیل در سال گذشته اقداماتی را در برخورد با گروههای مخالف ایران صورت داده است. همکاری و توافق جدید عراق و ایران در حوزه امنیتی در چه سطحی خواهد بود؟
همان طور که اشاره داشتید در اسفند ۱۴۰۱ یک توافق امنیتی بین ایران و دولت بغداد با هدف مهار برخی عناصر گروهک‌ها که اقدام به حرکات ایذایی علیه خاک و امنیت ایران داشتند؛ امضا شد. اگرچه این تحرکات سطح گستردهای داشت و با برخورد مناسب نیروهای ایرانی مواجه شد ولی خوب طبیعی بود که دوستان ما در بغداد نیز نسبت به این موضوع حساس باشند، لذا قصد خود را برای جلوگیری از این اقدامات گفتند و در یک همکاری مشترک ما یک توافق امنیتی امضا کردیم که این عناصر مهار شوند و با آنها برخورد شود و خوشحال هستیم که دولت عراق در این زمینه قدمهای بسیار خوبی برداشته است.
این توافق از اسفند ۱۴۰۱ تا الان به خوبی اجرا میشود و البته جا دارد بهتر و کاملتر شود. برای اجرای بهینه و خوب این توافق امنیتی ما در مشورتهای مستمر با مقامات سیاسی و امنیتی عراق هستیم. ما فکر میکنیم در مسیر خوبی حرکت میکنیم و انشاءالله با برقراری امنیت در مرزهای دو کشور و کم شدن شر عناصر مزاحم، ارتباطات اقتصادی، تجاری و ترددهای مرزی ان شاء اله به شکل وسیعتر و بهتری انجام خواهد شد.
سوال: عراق در سالهای اخیر به عنوان میانجی بین ایران و برخی از کشورهای منطقه نقش فعالی داشته است. نظرتان درباره نقش عراق در بهبود روابط کشورهای منطقه در حال و آینده و احتمال پررنگ شدن این نقش برای گسترش روابط ایران با برخی از کشورها همچون امارات، مصر و اردن در دولت چهاردهم را بفرمایید؟
همان طور که اشاره کردم عراق همسایه بسیار خوب ماست و روابط بین دو کشور در سطح بسیار عالی قرار دارد. ما خواهان یک عراق پیشرفته، توسعه‌یافته و قدرتمند در کنار خودمان هستیم؛ آن هم به عنوان کشوری که در منطقه بسیار حساس ما در خلیج فارس و در غرب آسیا بتواند در ایجاد صلح، کاهش تنشها و برخورد با عناصر مخرب صلح و امنیت در این منطقه نقش موثری ایفا نماید. ما امیدوار هستیم که عراق بتواند به این نقش خود در منطقه به خوبی عمل کند.
دوستان عراقی ما بعضاً برای صلح‌سازی و ایجاد روابط خوب بین کشورهای منطقه تلاش کرده‌اند، از جمله بین ایران و بقیه کشورهای منطقه. ما تجربه میانجیگری و یا وساطت عراق در روابط ایران و عربستان را داریم. پنج دوره از مذاکرات بین ایران و عربستان در بغداد و با همکاری دوستان ما در بغداد انجام شد و لذا از ایفای نقش حساس و مؤثر توسط عراق در مسائل منطقهای و در کاهش تنشها و در ایجاد روابط مستحکم بین کشورهای منطقه حتماً استقبال خواهیم کرد.
سوال: ممکن است برخی از اهدافی که توسط دولت عراق دنبال میشود برای جمهوری اسلامی ایران حساسیت‌زا باشد، به عنوان مثال پروژه «جاده توسعه» و «بندر فاو» به عنوان (نقطه شروع جاده توسعه) که کشورهای ترکیه، امارات و قطر نیز در آن نقش فعال دارند یا ادامه و تغییر سطح همکاری میان عراق و آمریکا که مذاکرات آن در حال حاضر در جریان است. رویکرد دولت جدید ایران در مواجهه با این موارد چگونه خواهد بود؟
ما از پیشرفت و توسعه عراق استقبال میکنیم و علاقه‌مند هستیم که همان طور که اعلام کردم یک عراق شکوفا، پیشرفته، مرفه و قدرتمند را در همسایگی خود داشته باشیم. هر پروژهای که بتواند به این هدف کمک کند طبیعتاً پروژه خوبی است که مورد حمایت ما نیز قرار خواهد گرفت. یکی از پروژهایی که در این زمینه طراحی شده و یکی از طرحهایی که وجود دارد همین طرح "مسیر توسعه" یا "طریق التنمیه" در عراق است. ما از نزدیک تحولات این طرح را دنبال میکنیم. خیلی طبیعی است که یک پروژه اقتصادی و یا یک طرح در هر کشوری تبعات منطقهای دارد و ابعاد آن فراتر از آن کشور، سایر کشورهای منطقه را هم متأثر می‌سازد. انتظار میرود رایزن‌یها و مشورتهای نزدیکتری بین آن کشور و همسایگان خودش در منطقه وجود داشته باشد.
خوب ما طبیعتاً چنین انتظاری را داریم ولی مسلماً هرگونه توسعه و پیشرفت عراق مورد توجه خاص ما و مورد توجه خاص مردم ایران است. صلح و ثبات در عراق، صلح و ثبات در ایران است و رونق اقتصادی در عراق، رونق اقتصادی در ایران می باشد. ما هیچ جدایی نمیبینیم و شاهد نوعی یگانگی هستیم اما مسلما در خصوص طرحهایی که ابعاد منطقهای پیدا میکند حتماً صلاح و انتظار ما این است که مشورتها و همکاریهای نزدیکتری وجود داشته باشد.
در خصوص آمریکا فکر میکنم دوستان ما در بغداد و در عراق تبعات حضور آمریکا در منطقه را به خوبی میدانند و با دیدگاه‌های ما نیز کاملاً آشنا هستند. ما بسیار خوشحال هستیم که پارلمان عراق مصوبه خروج نیروهای آمریکایی را از عراق تصویب کرده و امیدوار هستیم که این به شکل کامل خود محقق گردد. آرامش و امنیت در منطقه ما، با حضور نیروهای خارجی حتماً تأمین نخواهد شد. امنیت در منطقه مهم خلیج فارس و بین ایران و عراق و همچنین در داخل ایران و عراق حتماً باید یک امنیت درون‌زا باشد که توسط خود ما باید تأمین شود و حضور نیروهای خارجی مخل این امنیت خواهد شد.
این نکته‌ای است که دوستان ما در عراق به خوبی به آن واقف هستند و من مطمئن هستم در هر گونه تحولی در ارتباط با خروج نیروهای آمریکایی از عراق که امیدوار هستیم به سرعت به مرحله کامل خود برسد، دوستان عراقی ما این ملاحظات را در نظر دارند.
سوال: عراق با مشکل کمبود آب و اختلافات آبی با ترکیه و ایران دست به گریبان است. بغداد و آنکارا تاکنون نتوانستهاند تا حدودی این مشکل را با توافقات صورت گرفته مدیریت کنند آیا در دولت جدید ایران شاهد مدیریت این موضوع میان بغداد و تهران هم خواهیم بود؟
مسئله کمبود آب مسئله خاص عراق نیست؛ مسئله ایران و بقیه کشورهای منطقه نیز هست. متأسفانه خشکسالی در حال تبدیل شدن به یک عارضه بینالمللی و مشکل فراگیر به خصوص در منطقه غرب آسیا است و این مشکل ابعاد منطقهای نیز دارد. بدیهی است یک کشور به تنهایی نمی تواند با آن مقابله کند و تغییرات محیط زیستی و اقلیمی نیاز به همکاریهای منطقهای برای برخورد با آنها دارد.
موضوع آب یکی از این موضوعات است و موضوع بسیار جدی نیز هست. اختلافاتی که بین بغداد و آنکارا وجود دارد با اختلافات بین بغداد و تهران هم به لحاظ کمی و هم به لحاظ کیفی متفاوت است. تا آنجاکه اطلاعات من یاری میکند فکر میکنم کمتر از ۷ درصد آبهایی که از خارج سرزمین وارد عراق میشود از سمت ایران است. ایران هم با کمبود آب مواجه است و من امیدوار هستم که در دولت جدید، یک دیپلماسی آب موفق را بین ایران و عراق و بقیه همسایگانمان به خوبی به پیش ببریم و آب به جای اینکه موضوعی برای درگیری باشد تبدیل به موضوعی برای همکاری شود.
من معتقدم که این شدنی است و انشاءالله با مشورتهایی که با همکاران خودم در عراق خواهیم داشت سعی میکنیم که به این سمت حرکت کنیم.
سوال: در سیاست خارجی دولت جدید ایران، عراق چه جایگاهی دارد؟ کشور دوست، همسایه یا یک همپیمان؟
من فکر میکنم همه این موارد را با هم می توان در نظر گرفت. ما به لحاظ جغرافیایی همسایه هستیم، به لحاظ تاریخی هم همسایه هستیم، به لحاظ قلبی هم همسایه هستیم و پیوندهای دوستی و محبت بین ما قوی است. البته زمانی در طول تاریخ، فراز و نشیب و مشکلاتی نیز داشتهایم ولی اکنون سال ها است که مرزهای ما مرز صلح است و همکاریهای ما مبتنی بر دوستی و یگانگی و همکاری می باشد. ما در بسیاری از مسائل منطقه ای اتفاق نظر و در خصوص خیلی از مسائل بینالمللی اشتراک نظر داریم و فکر میکنم رابطه بین ایران و عراق، رابطهای ویژه است. اتصالاتی که بین ما در حوزه‌های سیاسی، امنیتی، مذهبی، تاریخی، اعتقادی و اخیراً اقتصادی وجود دارد؛ اتصالات محکم و فراوانی است و امیدوار هستیم که روز به روز نیز انشاءالله بیشتر شود.
سوال: در پایان پیغام خاصی برای مردم عراق دارید؟
پیغام دولت چهاردهم تفاوتی با پیام دولت‌های قبلی ندارد. پیام ما پیام دوستی است. دست ما برای همکاری و مشارکت به سمت دوستان ما در عراق همیشه دراز است و علاقه ما برای ایجاد پیوند مستحکم نه فقط بین دو دولت بلکه بین دو ملت، یک علاقه دائمی است و امیدوار هستیم روز به روز همکاریهای بین دو کشور افزایش یابد. من باز هم تکرار میکنم که صلح و ثبات و امنیت در عراق، صلح و ثبات و امنیت در ایران است. پیشرفت، توسعه و رفاه در عراق، پیشرفت، رفاه و توسعه در ایران است و هرگونه نگرانی در عراق، برای ما نیز محل نگرانی است و بالعکس.
ما منافع و در عین حال تهدیدات مشترک داریم. در منطقه به خصوص تهدیدات از جانب رژیم صهیونیستی است و برخورداری از علایق و منافع مشترک، اقتضا میکند که با هم همکاری کنیم. من به عنوان وزیر امور خارجه دولت چهاردهم مصمم هستم که با همکاری دوست خودم وزیر محترم امور خارجه عراق در این مسیر حرکت کنیم انشاءالله.
310310
