آغاز ساخت مسکن ۲۵ متری و انتشار جزییات مربوط به آن طی هفته اخیر، موجی از واکنش های مختلف را به همراه داشته است. بسیاری از مسئولان در این خصوص واکنش های منفی نشان دادند و ساخت این واحدها را درست و منطقی تعریف نکردند.
بعضی از کارشناسان و فعالان بازار مسکن مدعی هستند که با توجه به نیازهای بازار، باید به سوی احداث خانه‌های کوچک‌تر رفت، اما دسته‌ای دیگر به شدت مخالف ساخت چنین واحدهایی هستند. برخی تحلیلگران حوزه مسکن این‌طور اظهار می‌کنند که ساخت مسکن با متراژ ۲۵ متر، اصولاً با سیاست‌های کلان کشور و وزارت راه و شهرسازی همخوانی ندارد.
خشایار باقرپور، مدیر عامل اتحادیه تعاونی‌های عمرانی شهر تهران و مبدع طرح مسکن اقتصادی می گوید: «طرح مسکن اقتصادی و هیچ طرح دیگری قادر به حل معضلات مسکن نخواهد بود و کشور پهناور ما نیازمند به الگوهای متفاوتی برای ساخت است و پیش‌بینی ما این است که سازندگان بسیاری در آینده از مسکن اقتصادی استقبال خواهند کرد.»
خبرنگار گسترش نیوز در این راستا گفت و گویی با مسعود نجفی، کارشناس بازار مسکن داشت که در ادامه می خوانید.
مسعود نجفی درباره پیامدهای ساخت مسکن ۲۵ متری در کشور بیان کرد: این مسئله را بایستی از چندین زاویه مورد تجزیه و تحلیل قرار داد تا به یک نتیجه صحیح و منطقی دست پیدا کرد. در مرحله نخست باید هدف ساخت این نوع خانه ها را مورد بررسی قرار داد و پس از آن می توان به موارد دیگر پرداخت. باید از متولیان این طرح پرسید که با ساخت این واحدها به دنبال چه چیزی هستند؟ آیا با تولید مسکن کوچک متراژ قصد دارند قیمت نهایی خانه را کاهش دهند؟
او ادامه داد: من با اطمینان کامل به شما می گویم که کاهش قیمت مسکن با ساخت این نوع خانه ها محال است و بیشتر به یک رویا می‌ماند؛ بنابراین مسئله افت نرخ مسکن در این رابطه مطرح نیست و مطرح‌سازی این گونه ادعاها از ریشه باطل به حساب می آید. هدف دومی که در پیوند با این موضوع ممکن است مطرح شود، بحث تامین مسکن برای زوج های جوان است.
نجفی افزود: برای بررسی این موضوع باید در گام اول به یک پرسش مهم پاسخ روشنی داد؛ اینکه در حال حاضر کدام اشخاص در پی مسکن واقعی هستند؟ پیش از هر اقدامی باید متقاضیان اصلی و واقعی را شناخت و پس از آن باید نیت متولیان مسکن اقتصادی را راستی آزمایی کرد. دولت در این مرحله باید به مسئله ورود کند و هدف خود را کمک به خانه دار شدن زوج های جوان قرار دهد. مسکن مورد پسند اکثر خانواده های ایرانی بر حسب فرهنگ عامه، بالای ۷۰ متر است و حقیقت این امر بر کسی پوشیده نیست.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: مسکن ۲۵ متری با هیچ متر و معیار و با هیچ منطقی برای یک خانواده ایرانی متناسب نیست. دارا بودن یک اتاق خواب، سرویس بهداشتی و سالن پذیرایی جزو بدیهیات یک واحد مسکونی است که مسکن اقتصادی با این امر تناقض آشکار دارد. زوج های ایرانی به دنبال تهیه یک خانه متعارف و مناسب هستند و نه یک استودیو فلت!
کارشناس حوزه مسکن در ادامه به گسترش نیوز گفت: این نوع خانه ها از اساس با فرهنگ ایرانی در تضاد هستند و تردیدی از این بابت وجود ندارد. ۲ قشر جامعه بیشترین بهره را از مسکن ۲۵ متری می‌برند؛ دسته اول، افراد مجرد هستند که با مدد این طرح فضای خوبی برای برخی مسائل ناصواب برای آن‌ها ایجاد می شود. مواردی نظیر جدایی از کانون خانواده، زندگی مجردی، ازدواج سفید و معاشرت دختر و پسر به صورت غیر عرفی و غیر شرعی می تواند از پیامدهای خطرناک ساخت مسکن کوچک متراژ باشد. دسته دوم نیز افراد متاهلی هستند که در کنار یک مسکن اصلی، به دنبال خانه مجردی نیز می باشند.
نجفی در ارتباط با آسیب های اجتماعی مسکن ۲۵ متری و غفلت مسئولان در این خصوص اظهار کرد: تصمیم به ساخت این نوع مسکن از بُعد فرهنگی یک فاجعه به شمار می رود و دولت باید در این‌باره هوشیار باشد. ما مشکلی از بابت زمین نداریم و پرداختن به چنین طرح هایی را متوجه نمی شوم. برخی نمایندگان مجلس با این طرح موافق هستند و حتی در مراسم کلنگ زنی آن شرکت نمودند که برای من جای تعجب دارد.
او تاکید کرد: حتی با فرض الگو قرار دادن برخی کشورهای جهان اولی نظیر آمریکا، حرکت به این مسیر درست نیست. بسیار از شهرهای آمریکا الگوی متفاوتی برای ساخت مسکن دارند و مسئولان آن ها دیگر به دنبال ساخت آسمان خراش ها نیستند. درحالی که در پایتخت تفکر متفاوتی وجود دارد و اشخاص با برخی اهداف مشکوک در حال پیگیری طرح های اشتباه هستند. متاسفانه تصمیم گیرندگانِ امر به جای کمک به گستردگی شهرها، قصد دارند واحدهای مسکونی را در یک محیط کوچک فشرده سازی کنند.
کارشناس شهرسازی در ادامه به گسترش نیوز گفت: تراکم در ساخت و ساز شهری، خسارات جبران ناپذیری را پدید می آورد که دود آن در چشم تمامی اقشار جامعه خواهد رفت. در نتیجه، طرح تولید مسکن ۲۵ متری هیچ دستاوردی به جز ایجاد فساد و نابود کردن خانواده ها نخواهد داشت.
نجفی در مورد احتمال افزایش قیمت خانه پس از اجرایی سازی طرح مسکن اقتصادی عنوان کرد: برخی تحلیلگران بر چنین فرضیه‌ای تاکید دارند که از دید من نمی تواند درست و منطقی باشد. استدلال برخی افراد به این شکل است که عرضه به وفور این نوع خانه ها منجر به این امر می شود که تقاضا برای خانه های کوچک متراژ و ارزان قیمت بالا می رود.
وی تصریح کرد: سپس اساس قیمت روی این نوع خانه ها قرار می گیرد و تقاضا برای خانه های بزرگ‌تر و لوکس کاهش پیدا می کند تا به تدریج بر قیمت بازار افزوده شود. من این فرضیه را صحیح نمی‌دانم و به باور من، ساخت این نوع خانه ها در کاهش و افزایش قیمت خانه تاثیری نخواهد داشت.
مفسر بازار مسکن در ادامه بیان کرد: تنها اثری که ممکن است طرح مسکن اقصادی بر بازار داشته باشد، ایجاد رکود است که البته نمی تواند خیلی تداوم داشته باشد. بزرگ ترین ایراد فعلی حوزه مسکن در تفکر برخی افراد است که مسکن را به عنوان یک کالای سرمایه ای در نظر می گیرند. همین مسئله در نهایت منجر به این امر می شود که افراد مسکن ۲۵ متری می‌خرند و از رهگذر آن قصد سودجویی دارند. گسترش سوداگری در بازار مسکن، دیگر پیامد این گونه طرح های مخرب محسوب می شود که لطمات فراوانی را بر بازار تحمیل می کند.
نجفی در ادامه مطرح کرد: وزارت راه و شهرسازی باید نوع دیدگاه خود را نسبت به ساخت مسکن تغییر دهد و به دنبال راهکارهای اصولی برود. نوع توجه به بافت فرسوده نیز باید دگرگون شود و این امر مستلزم حصول همکاری میان وزارتخانه و سایر بازیگران این حوزه است. احیای بافت فرسوده و ساخت خانه های نو باید بر مبنای یک برنامه ریزی مدون و اصولی صورت بگیرد.
او ادامه داد: در حال حاضر استان یزد با همان شرایط موجود در سایر نقاط کشور، دارای ارزان ترین مسکن است. آپارتمان نشینی و برج سازی در یزد مطرح نیست و بحث تراکم ساخت و ساز در این شهر معنا ندارد. عدم رعایت مسئله مهم و ساخت واحدهای مسکونی در یک ناحیه به خصوص، فراهم سازی امکانات و تسهیلات را نیز با مشکل مواجه می کند. تصمیمات مدیریتی اشتباه، شهر تهران را رفته رفته بدل به یک پارکینگ بزرگ کرده است.
مسعود نجفی در پایان اضافه کرد: راه نجات تهران و سایر کلانشهرها در گام اول، تغییر نوع دیدگاه در مورد مفهوم مسکن است. باید مفهوم مسکن که همان محلی برای آرامش است را به درستی درک کنیم. سپس دستیابی به روش های مناسب ساخت مسکن و دوری از تراکم سازی است که تاثیر مثبتی بر شرایط کلی بازار مسکن خواهد گذاشت.
