به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، اکبریان در ابتدا تعریفی از مفهوم «زوال عقل» ارئه داد و تصریح کرد:« زوال عقل زمانی تشخیص داده می شود که افراد به طور مزمن و در مدت زمان طولانی (تقریبا بیش از 1 ماه) ذهنیت و فعالیت های مغزی شان کاهش می یابد و فراموشی هایشان به تدریج بیشتر می شود.»
به گفته او، ابتلا به زوال عقل ممکن است علل مختلفی داشته باشد. بسیاری از مردم زوال عقل را با آلزایمر اشتباه می گیرند در حالی که بسیاری از بیماری های دیگر هستند که ممکن است نشانه هایی مشابه زوال عقل داشته باشند که از جمله آنها می توان به کم خونی، کم کاری تیروئید، اختلالات کبدی طولانی، اختلالات کلیوی و اوره بالا و اختلالات روانی اشاره کرد. گاهی نیز خونریزی ها و تومور های مغزی ممکن است نشانه هایی مانند زوال عقل ایجاد کنند. به طور کل، متخصصان در آغاز برای این نوع نشانه ها تشخیص «اختلال» می دهند و پس از بررسی های مختلف، اگر اختلال خاصی در ساختار و سیستم بدن فرد برای بروز این نوع علائم پیدا نکردند، به بیمار خود ابتلا به «زوال عقل» را اعلام می کنند.
وی درمورد ارتباط زوال عقل با افسردگی گفت:« افسردگی نمی تواند باعث بروز زوال عقل یا آلزایمر شود. اگر شخصی برای مدت طولانی دچار افسردگی شود، از آنجایی که سیستم مغز خود را برای مدتی دست نخورده باقی گذاشته، ممکن است شاهد پدیدار شدن اختلالاتی در مغز خود باشد که ارتباطی با زوال عقل ندارد.»
اما مواردی هم وجود دارد که علائم افسردگی افراد را با علائم زوال عقل پیوند می زند. افرادی که به ویژه در سنین بالا دچار زوال عقل می شوند، احتمال دارد به طیف هایی از افسردگی و اختلالات روانی نیز دچار شوند. اکثر افرادی که به زوال عقل مبتلا می شوند، هنگامی که با تشخیص پزشک متخصص متوجه ابتلا خود به این بیماری می شوند، افسردگی و ناراحتی به سراغشان می آید. زیرا می دانند که این بیماری، تخریب کننده سیستم عصبی و بسیار مزمن است و راه درمان قطعی برای آن وجود ندارد. پزشکان و متخصصان معمولا در مواجهه با این نوع موارد، ابتدا پروسه درمان افسردگی را آغاز می کنند. پس از درمان افسردگی بیمار، در صورت مشاهده مداوم علائم آلزایمر و زوال عقل به درمان زوال عقل بیمار اقدام می کنند.
استرس نیز فی نفسه سبب بروز زوال عقل نمی شود. وی در این خصوص افزود:« استرس عاملی قوی در بروز انواع بیماری های زمینه ای از جمله بیماری های قلبی و عروقی، نارسایی های کلیوی، اختلالات تیروئید، اختلالت هورمونی، فشار خون و... است. اگر این بیماری ها دست به دست هم بدهند، می توانند در روان افراد هم اختلالاتی را ایجاد کنند. یکی دیگر از عوارض استرس تضعیف سیستم ایمنی بدن افراد است که احتمال ظهور بیماری های زمینه ای در بدن افراد را افزایش می دهد و نشانه هایی همچون کاهش قوای ذهنی و زوال عقل را برای افراد پدید می آورد. پزشکان برای فهم این که آیا استرس باعث پدیدار شدن این نشانه ها در افراد شده است یا خیر، معمولا مانند افسردگی ابتدا به درمان استرس اقدام و سپس در صورت مشاهده مستمر علائم زوال عقل و آلزایمر درمان های مربوط به این بیماری را برای افراد انجام می دهند.»
اکبریان بیشترین علت ابتلا به زوال عقل را کهولت سن عنوان کرد. هر چقدر سن انسان بیشتر شود، احتمال ابتلا به زوال عقل در او افزایش می یابد. 10 درصد از دلایل ابتلا به زوال عقل سهم سوابق خانوادگی و ژنتیک است. بسیاری از افرادی که در سنین پایین یا بزرگسالی (زیر 55 سال) علائمی مانند زوال عقل را در خود می بینند، در خانواده خود سابقه ابتلا به این بیماری را داشته اند.
از سن 60 سالگی به بعد، به تدریج آمار ابتلا به زوال عقل در افراد به ویژه کسانی که به بیماری های زمینه ای مانند بیماری های قلبی و عروقی، فشار خون، کلسترول، بیماری های اعصاب و روان دارند و ورزش نمی کنند و سیگار یا مواد مخدر مصرف می کنند، بالا می رود. در سنین 60 تا 70 سالگی تقریبا 5 تا 10 درصد از افراد درگیر زوال عقل می شوند.
از 70 سالگی به بعد این آمار به تدریج روندی صعودی پیدا می کند و بر اساس مطالعات، 30 درصد جمعیت 85 ساله کشور ما به زوال عقل مبتلا هستند.
راهکار های پیشگیری از ابتلا به این بیماری ورزش و تحرک بدنی، مطالعه کتاب و افزایش اطلاعات و انجام کارهای هنری است. چرا که ورزش سلول های مغزی، مطالعه و فعالیت های هنری است. احتمال بروز زوال عقل در افرادی که خود را به این اعمال مشغول می کنند کمتر است.
او برای جلوگیری از تشدید علائم این بیماری در افرادی که به صورت ژنتیکی مستعد ابتلا به زوال عقل هستند، علاوه بر تجویز مطالعه، ورزش و انجام کارهای هنری مختلف، غربالگری ژنتیکی زا پیشنهاد کرد. غربالگری ژنتیکی فرآیندی است که به منظور شناسایی اختلالات ژنتیکی و بیماری‌های ارثی در افراد یا جنین‌ها انجام می‌شود تا ژن ناقل بیماری در بدن آنها یافت شود آزمایش های ژنتیکی به منظور کاهش ابتلا به برخی بیماری ها، شناسایی زود هنگام و آگاهی بخشی به خانواده ها انجام شود.
در پایان، اکبریان به بیماران مبتلا به زوال عقل خاطرنشان کرد که در این باره نگرانی به خود راه ندهند. اگر اطرافیان بیمار نشانه های زوال عقل مانند فراموشی های مکرر، شناسایی غلط افراد، تکرار حرف ها و... را در بیماران دیدند، نباید آنها را تمسخر یا سرزنش کنند. چرا که باعث آزردگی روحی و روانی بیماران می شوند و مشکلات روحی و روانی بیشتری علاوه بر زوال عقل را برای آنها ایجاد می کنند. اطرافیان و آشنایان بیمار موظف هستند که در صورت رویت طولانی مدت این علائم در بیمار، به پزشک متخصص مراجعه کنند و درمان این بیماری را آغاز کنند و حمایت های خود را از فرد مبتلا دریغ نکنند.
