ویتامین‌ها و مکمل‌ها در سراسر جهان محصولات بسیار محبوبی هستند. به عنوان مثال بررسی‌ها نشان داده ۵۲ درصد از بزرگ سالان آمریکایی در سال‌های ۲۰۱۲-۲۰۱۱ از نوعی مکمل استفاده کرده اند. از آن زمان تاکنون، صنعت تولید ویتامین‌ها و مکمل‌ها همواره درحال رشد بوده است، به‌ویژه در سال ۲۰۲۰ با شیوع همه‌گیری جهانی مردم برای حفاظت از خود در برابر ویروس کووید-۱۹ اقبال بیشتری به این محصولات نشان دادند. هرچند در بسیاری از موارد، مصرف ویتامین‌ها و مکمل‌ها مفید و حتی ضروری است، اما اطلاعات نادرست زیادی هم در باره استفاده از آن‌ها وجود دارد. در ادامه با برخی از این باور‌های نادرست آشنا می‌شوید.
مصرف زیاد ویتامین‌ها نه تنها همیشه برای ما مفید نیست بلکه گاهی ممکن است خطرناک هم باشد. دوز‌های زیاد برخی از ویتامین‌ها می‌تواند عملکرد بدن را مختل کند، به عنوان مثال براساس اعلام انجمن سرطان آمریکا، ویتامین C زیاد می‌تواند در جذب مس که از فلزات مورد نیاز بدن است، اختلال ایجاد کند. فسفر زیاد مانع از جذب کلسیم می‌شود. همچنین بدن نمی‌تواند خود را از شر دوز‌های زیاد ویتامین‌های A، D و K خلاص کند و این ویتامین‌ها در صورت مصرف زیاد ممکن است به سطوح سمی برسند.
متأسفانه کلمه «طبیعی» هیچ ارتباطی با ایمنی یا اثربخشی یک مکمل ندارد. برخی از ترکیبات گیاهی طبیعی، خاصیت دارویی دارند، اما خواص دیگری هم دارند. به عنوان مثال، ریشه قاصدک ملین است، در حالی‌که برگ‌های آن خاصیت ادرارآور دارند. غلظت محصولات هم موضوعی است که باید به آن توجه داشت. برخی محصولات ممکن است بسیار رقیق و برخی دیگر بسیار غلیظ باشند و بر این اساس میزان مصرف مفید آن‌ها متفاوت است.
از آن‌جا که مکمل‌ها به نسخه نیاز ندارند و بسیاری از آن‌ها دارای برچسب «طبیعی» هستند، بسیاری از افراد تصور می‌کنند مصرف آن‌ها تداخلی با دارو‌های تجویزی ایجاد نمی‌کند. اما واقعیت این است که بسیاری از این محصولات حاوی ترکیبات موثری هستند که ممکن است با دارو‌های دیگر تداخل داشته باشند؛ بنابراین مکمل‌ها ممکن است تاثیر دارو‌های دیگر را تقویت کنند یا آن را کاهش دهند. بر این اساس، بهتر است مصرف مکمل‌ها را با پزشک درمیان بگذارید.
مطالعات نشان داده است به طور کلی مکمل‌های رایج (مولتی ویتامین‌ها، ویتامین D، کلسیم و ویتامین C) هیچ تاثیر ماندگاری در پیشگیری از بیماری‌های قلبی عروقی، انفارکتوس میوکارد یا سکته قلبی ندارند. همچنین بر اساس این مطالعات، استفاده مستمر از این محصولات تاثیری بر افزایش طول عمر ندارد. هرچند تحقیقات نشان داده است مصرف اسید فولیک و ویتامین‌های گروه B می‌تواند سکته مغزی را کاهش دهد، اما به طور کلی این تأثیر بسیار اندک است.
دانشمندان برای بررسی اینکه آیا ویتامین D ممکن است به کاهش یا درمان سرطان کمک کند یا خیر، مطالعات زیادی انجام داده‌اند. اما با وجود تحقیقات زیادی که انجام شده، هنوز در باره اینکه ویتامین D اثر ضدسرطانی مفیدی دارد یا خیر، میان دانشمندان اتفاق نظر وجود ندارد. در سال ۲۰۱۸، در یک مطالعه کنترل شده با دارونما که شامل ۲۵۸۷۱ شرکت کننده بود، اثر مکمل‌های ویتامین D روی خطر سرطان بررسی شد. نتایج این مطالعه نشان داد مصرف مکمل‌های ویتامین D منجر به کاهش احتمال بروز سرطان تهاجمی یا کاهش مشکلات قلبی عروقی نمی‌شود.
آنتی‌اکسیدان‌ها، ترکیباتی هستند که مانع اکسیداسیون می‌شوند. اکسیداسیون یک واکنش شیمیایی است که رادیکال‌های آزاد تولید می‌کند و منجر به واکنش‌های زنجیره‌ای می‌شود و ممکن است به سلول‌های موجودات زنده آسیب برساند. از دهه ۱۹۷۰ تا کنون دانشمندان آزمایش‌های زیادی انجام داده‌اند تا دریابند مکمل‌های آنتی‌اکسیدان تا چه اندازه سلامت انسان را تحت تاثیر قرار می‌دهند. متاسفانه نتایج این آزمایش‌ها به هیچ وجه امیدوارکننده نبوده است. در دهه ۱۹۷۰ و اوایل دهه ۱۹۸۰ آنتی‌اکسیدان‌های مکمل گوناگونی از راه خوراک یا تزریق مستقیم در جریان خون به بدن موش‌های آزمایشگاهی وارد شدند. اما نتیجه همه آزمایش‌های انجام شده، مشابه بود؛ زیاد بودن آنتی‌اکسیدان‌ها نه آسیب‌های سالخوردگی را تسکین می‌داد و نه از هجوم بیماری پیشگیری می‌کرد. درواقع تاکنون هرگز ثابت نشده است که آنتی‌اکسیدان‌ها عمر را افزایش می‌دهند.
منبع: خراسان
