گسترش نیوز، مبینا خلیل ارجمندی: مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور جمهور اسلامی ایران در اولین سال سکانداری اش به عنوان رئیس دولت چهاردهم به منظور شرکت در مجمع عمومی سالانه سازمان ملل عازم نیویورک شد. در این سفر، پزشکیان علاوه بر دیدار و گفت‌وگو با رهبران کشورهای مختلف، در مجمع عمومی سخنرانی کرد و مواضع کشورمان را در موضوعات گوناگون، از جمله تنش‌های منطقه‌ای و جنگ در غزه و لبنان، تشریح کرد. اظهارات پزشکیان واکنش های داخلی و بین الملل متفاوتی را داشت. خبرنگار گسترش نیوز در خصوص واکنش های مطرح شده؛ گفتگویی با مهدی مطهرنیا، کارشناس امور بین الملل داشت. در ادامه همراه ما باشید.
مهدی مطهرنیا؛ کارشناس امور بین الملل در گفتگو با خبرنگار گسترش نیوز گفت: صحبت‌های جناب پزشکیان نسبت به صحبت‌های دیگر روسای جمهور از فضای گفتمان ایدئولوژیک برخوردار بود. پزشکیان قصد داشت، نگاهی ماورایی به حوزه سیاست داشته باشد. گام‌هایی به روی زمین بیاید و مسائل عینی را مد نظر قرار دهد. اصول سیاست خارجی ایران را در نظر گرفت؛ اما در ادبیات رئیس جمهور وجوه ماورایی و ایدئولوژیک کمتر دیده می شد.
وی افزود: در سخنرانی رئیس جمهور از واژه‌ها و دانش واژگان نیز بهره برده شده بود تا واقعیت‌های موجود توسط دولت چهاردهم دیده شود. جهان امروز از یک سو در وضعیت نامتعادل و آشوبناک قرار دارد و منازعه برای دستیابی به اهداف بعضی بازیگران در نظام بین‌الملل فارغ از اینکه ایران باشد یا هر کشور دولت دیگری موجب ایجاد هزینه‌ها، قتل عام، کشته شدن بی‌گناهان و هزینه‌های گزاف بشری خواهد بود. در نتیجه پزشکیان گفتمان سلام در درون و صلح در بیرون را مورد توجه قرار داد.
این کارشناس بین الملل تاکید کرد: رئیس جمهور در اظهارات خود مدعی گسترش وفاق ملی شد. برای پذیرش وفاق ملی باید کثرت‌های گوناگون سلایق مختلف مورد قبول واقع شود. همچنین برای تحقق وفاق ملی باید؛ قبول احترام، احترام گذاشتن به حقوق و آزادی های فردی منطبق با فصل سوم قانون اساسی، جلوگیری از برخوردهای ناعادلانه به دور از علم و عدل با فرقه‌ها بخش طبقات و اقشار گوناگون مردم و اجرای همه قانون برای همگان ضروری شود.
مطهرنیا در ادامه به خبرنگار گسترش نیوز گفت: مسعود پزشکیان، رئیس جمهور ایران در مجمع عمومی سازمان ملل اعلام کرد؛ در پی ایجاد منازعه و گسترش منازعه با هیچ کشوری در بیرون نیست. همچنین ایران خواستار صلح جهانی به مرکزیت ایران است. پیرامون موضوع مذکور کتاب پاسخ به رئیس جمهور بنده خطاب به محمد خاتمی رئیس دولت اصلاحات بیان کردم؛ باید ایران به پاسیفیسم سیاسی تبدیل شود؛ یعنی صلح و آرامش که در آن مردم در کنار هم متحد، برای توسعه ملی ایران برنامه ریزی کنند. لذا این معنا تا حدودی ویژگی های بارز سخنرانی رئیس جمهور را نشان می دهد. باید به این نکته توجه کرد که آیا رئیس جمهور دارای این جایگاه و قدرت هست که بتواند پارادایم‌های حاکم در عرصه سیاست در داخل و خارج کشور را تغییر دهد؟
وی افزود: فردی که هم از نظر قانونی، هم از نظر شرعی و هم از منظر ساختار قدرت توانمندی تغییر را دارد؛ رهبر معظم جمهوری اسلامی ایران است. ایشان می‌تواند مستقیماً و آشکارا شیفت پارادایم‌ها را حمایت کنند. بدین ترتیب زمینه‌های ایجاد فضای مناسب برای تغییرات لازم در وضعیت فراهم می کنند. در غیر این صورت آنچه که پزشکان می گوید سریع‌تر از روسای جمهور قبل می‌تواند، وی را با بحران‌های گوناگونی درگیر سازد.
این استاد دانشگاه ضمن اشاره به روابط دیپلماتیک ایران با سایر کشورها گفت: مسئله حائز اهمیت برای روابط دیپلماتیک ایران و سایر کشورها از ادبیات فعلی است. باید بررسی شود؛ آیا با ادبیات گذشته، رفتار ها و کنش های تجربه شده؛ در ۴۵ سال اخیر می‌توانیم به نتیجه قابل قبول دستت پیدا کنیم؟ اگر به دنبال ادامه رفتار گذشته باشیم؛ باید مشخص شود که خروجی و پیامد قابل قبولی برای کشور دارد یا خیر. اگر گفتمان فعلی مناسب است؛ نتایج کنونی هم خوب و به طبع باید بر اساس آنها عمل کرد اما؛ اگر نتایج و پیامدها برای دستیابی به اهداف مناسب نیست؛ باید از آن پارادایم ها و سیاست های کلان عبور و تجدید نظر جدی در داخل کشور انجام شود. در غیر این صورت نتیجه مطلوب مورد نظر سیاستمدارن کشور محقق نخواهد شد. با تغییر دولت‌ها اعتمادی در جهت ایجاد فضای مناسب ایجاد نخواهد شد اگر پای میز مذاکره بیایند امتیازاتی فراتر از امتیازات قبلی درخواست خواهند کرد.
مطهرنیا اظهار داشت: برجام دیگر تمام شده؛ نام برجام ماندگار است. برجام مانند ایران ۱۴۰۴ که حدود شش ماه دیگر به پایان می رسد پایان یافته است. در این روزها باید از سند چشم انداز داخل سخن گفت. البته نمی توان از چشم انداز ایران ۱۴۴۴ نتایج درستی را پیش بینی کرد. برجام برای ملت ایران نتیجه ای جز کاهش ارزش پول ملی، اقتصاد نابسامان، بحران های اجتماعی، بحران‌های زیستی و بحران های سیاسی نداشته است. همه بحران ها گریبان گیر مردم و معیشت آنها شده است.
وی در ادامه افزود: میزان تورم و افسردگی نابسامانی های اجتماعی فزاینده است. باید بررسی شود آیا در مسیر فعلی می توان امید به سیاست‌های گذشته در حل بحران‌ها و فرا بحران‌های موجود داشت؟ پاسخ مسلماً منفی خواهد بود؛ مگر اینکه عده با گزارش ها، گفتگوها و سخنرانی های متفاوت بر اساس منفعت خود وضعیت موجود را وضعیت مناسب جلوه دهند. اگرچه ایران توانسته است به موفقیت‌هایی در این مسیر دست یابد؛ اما امروز در ارزیابی کلان ماجرای طبس، هواپیمای اوکراین و سایر رویدادهای سیاسی دیده می‌شود. همه اینها افزایش نارضایتی را جلوی دیدگان آشکار و اثبات آن را غیر ضروری می‌سازد.
اظهارات مسعود پزشکیان در مجمع عمومی سازمان ملل بیانگر این است که سیاست های کلان جمهوری اسلامی ایران با تغییر دولت ها دستخوش تغییر نخواهد شد و در یک چهارچوب مشخص این سیاست ها در مجامع بین المللی مطرح می شود. در گذشته سیاست ایران پیرامون برجام خلاصه می شد اما در روزهای اخیر کارشناسان سیاسی و اقتصادی هم صدا باهم خواستار به نتیجه رسیدن بحث fatf در اقتصاد و سیاست کشور هستند.
