مسکن یکی از نیازهای اساسی است که در سالهای اخیر بخش زیادی از هزینههای خانوار را به خود اختصاص داده است. با این حال، با افزایش قیمت مسکن، خانوادهها نمیتوانند این نیاز را نادیده بگیرند و تنها قادر به کاهش کیفیت آن خواهند بود.
بر اساس اطلاعات مرکز آمار به طور میانگین در سه دهه گذشته نزدیک به نیمی از سبد هزینه خانوار که در کلانشهرها سکونت دارند به بخش مسکن اختصاص داده شده، در واقع بخش قابل توجهی از درآمد افراد تنها صرف تامین سرپناه میشود.
با توجه به این که بخش قابل توجهی از مردم ایران صاحب خانه نیستند و درآمد خود را صرف اجاره خانه میکنند به طور قابل توجهی کیفیت زندگی آنها کاهش پیدا میکند. به عبارت دیگر آنها مجبورند از هزینههای رفاهی و حتی ضروری بکاهند و صرف هزینه مسکن کنند.
گزارش جدید مرکز آمار مربوط به هزینه و درآمد خانوارهای شهری و روستایی در سال ۱۴۰۲ است که نشان میدهد هزینه مسکن سهم بیشتری از کل هزینههای خانوار شهری را به خود اختصاص داده.
گزارش مرکز آمار نشان میدهد که سهم مسکن در سال گذشته برای خانوارهای شهری به ۴۲.۴ درصد رسیده و همچنین برای خانوار روستایی، سهم مسکن از کل هزینه آنها به ۲۱.۱ درصد افزایش یافته است.
در سال ۱۴۰۱ مسکن سهم ۳۸.۱ درصدی را از سبد هزینه خانوار به خود اختصاص داده بود که امسال با افزایش چهار واحد درصدی به ۴۲.۴ درصد رسیده است. رشد شدید سهم مسکن از سبد هزینه خانوار به ویژه خانوار شهری، نشان از بحران تامین مسکن برای بخش بزرگی از خانوارهای ایرانی دارد.
علاوه بر این مسکن و خوراکی در سبد هزینه خانوار رابطه متقابلی با یکدیگر دارند به طوری که در سال ۱۴۰۱ سهم هزینههای مربوط به مسکن و خوراکی و دخانی در مقابل یکدیگر قرار دارند به طوری که هرچقدر هزینه مسکن افزایش داشته باشد سهم هزینههای خوراکی و دخانی در مقابل آن رو به کاهش خواهد رفت.
سال ۱۴۰۱ با وجود سهم ۳۸ درصدی مسکن از هزینه خانوارشهری، سهم هزینههای خوراکی و دوخانی برای این خانوار ۳۸ درصد بود، اما با افزایش سهم مسکن به ۴۲ درصد در سال ۱۴۰۲ سهم هزینههای مربوط به خوراکی و دخانی به ۲۷ درصد کاهش پیدا کرد.