هر زمان که نام ورزشهای جانبازان و توانیابان مطرح میشود، نگاه بیشتر افراد به سمت والیبال نشسته میرود؛ رشتهای که با اختلاف بسیار زیادی پرافتخارترین ورزش تاریخ ایران است و طی ادوار مختلف بازیهای پارالمپیک توانسته ۸ طلا و ۲ نقره به ارمغان بیاورد.
توقعات از تیم ملی والیبال نشسته ایران در هر رویدادی که شرکت میکند، بسیار زیاد است و همگان فقط انتظار قهرمانی و کسب مدال طلا را دارند. این در حالی است که شاید به اندازه این انتظارات، هزینه و توجه صورت نمیگیرد و به همین دلیل هم گاهی اوقات گلایههایی از سوی ملیپوشان و کادر فنی مطرح میشود.
والیبال نشسته با وجود کسب افتخارات بسیار زیاد در بازیهای پارالمپیک و پاراآسیایی و همچنین مسابقات قهرمانی آسیا و جهان، همچنان پاداش خود را به صورت نصف و نیمه دریافت میکند. اساس و پایه پرداخت پاداش به والیبال نشسته از همان ابتدا کج بود و تا امروز هم تغییری ایجاد نشده است. در واقع در شرایطی که سایر مدالآوران در رشتههای انفرادی، پاداش خود را به صورت کامل دریافت میکنند، ملیپوشان والییال نشسته در بهترین شرایط که اخیراً رخ داده، ۷۵ درصد از پاداش را میگیرند. این در حالی است که هیچ رشته تیمی به جز والیبال نشسته نتوانسته در ادوار مختلف المپیک و پارالمپیک روی سکو برود.
یکی از ملیپوشان باسابقه و باتجربه این تیم، رمضان صالحی است؛ بازیکنی که طی سالهای گذشته و اخیر نام خود را به عنوان بهترین لیبروی دنیا مطرح کرده و همچنان در تیم ملی خوش میدرخشد. این بازیکن مازندرانی که بیش از ۲ دهه است افتخار پوشیدن پیراهن تیم ملی را دارد، در ۶ دوره پارالمپیک شرکت کرده و ۴ طلا و ۲ نقره در کارنامه دارد.
صالحی پیش از حضور در پاراالمپیک ۲۰۲۴ پاریس، با مصدومیت دست و پنجه نرم میکرد و با وجود آنکه در یکی دو اردوی تیم ملی هم حضور نداشت، اما در لیست اعزام قرار گرفت و در کنار سایر اعضای تیم، یک افتخار دیگر را برای ایران به ارمغان آورد.
حضور در این بازیها، کسب عنوان قهرمانی، موضوع انتظارات و دیدگاهها نسبت به والیبال نشسته و ...، مسائلی بودند که در گفتوگو با این ورزشکار توانمند مطرح شد و او پاسخ سوالات را داد:
باز هم پارالمپیک و باز هم یک قهرمانی دیگر برای والیبال نشسته. شرایط تیم ملی در مسیر کسب هشتمین قهرمانی چطور بود و مسابقات در چه سطحی برگزار شد؟
رقابتهای این دوره واقعاً در سطح بسیار بالایی برگزار شد. تیمها با شرایط خوبی شرکت کرده بودند و میتوانستیم این مسئله را حس کنیم. با وجود این، عملکرد تیم ایران مثل همیشه خوب بود و باز هم به قهرمانی رسید، هر چند که باز هم پشت همین تیم قهرمان حرفهایی زدند که درست نبود. واقعیت این است که انتظارات زیادی از ما وجود دارد، اما به همان اندازه نیز انتقاد نادرست میشود و البته به همان اندازه دیده نمیشویم.
اینکه کیفیت تیمها بالاتر بود، به معنای آن نبود که کیفیت تیم ایران پایین آمده است. ما با کیفیتترین تیم این دوره بودیم و قهرمان هم شدیم.
شاید ملاک برخی منتقدان، از دست دادن یک گیم در نیمه نهایی مقابل مصر و یک گیم در فینال مقابل بوسنی است.
زیبایی یک رقابت به آن است که همه برای پیروزی تلاش میکنند. اگر قرار باشد که ایران همیشه ۳ بر صفر برنده شود، این مسئله در روند همه تیمها تاثیر میگذارد. شما نمیتوانید تیمی را در دنیا پیدا کنید که یک گیم بازنده نشود، گل دریافت نکند و عقب نیفتد. اینکه بوسنی در گیم اول دیدار نهایی پیش افتاد، نشان میدهد که این تیم هر سال در حال پیشرفت است. نکته مهم در فینال این بود که ما به خودمان ایمان داشتیم، چرا که اگر غیر از این بود، هرگز نمیتوانستیم قهرمان شویم. ما حتی چیزی نمانده بود که گیم دوم را هم واگذار کنیم و شاید اگر این اتفاق میافتاد، کارمان خیلی سخت میشد، ولی ما «تیم ملی ایران» هستیم و قدرتمان را به رخ کشیدیم. ما دوست داریم که از همان ابتدا از حریفان جلو بیفتیم، اما ورزش بالا و پایین دارد و ممکن است یک گیم را واگذار کنیم.
باید این را هم بگویم که نتیجهگیری در ورزشهای گروهی و تیمی ارتباط مستقیم با روحیه دارد، به همین دلیل هم هیچگاه روحیه خود را نمیبازیم و سعی میکنیم بهترین عملکرد را ارائه کنیم.
اما همان دو گیم در نیمه نهایی و فینال، باعث دلسردی برخیها شد.
سوال من این است که چرا باید بابت دو گیم در طول یک تورنمنت، حساب پس بدهیم و زیر سوال برویم؟ واقعیت این است که نباید اینگونه باشد. برخی دوست دارند از تیم ملی ایراد بگیرند و به کوچکترین مسئلهای هم رحم نمیکنند. گاهی اوقات میگویند که میانگین سنی بچهها بالاست، ولی اشاره نمیکنند که تیم ملی زیبا بازی میکند و همچنان قهرمان میشود. وقتی هم که دو، سه بازیکن جوان اضافه میشوند، همین افراد میگویند که رویدادهای بزرگ مثل پارالمپیک جای جوانترها نیست.
همه این حرفها در حالی زده میشود که کادر فنی همیشه به دنبال بهترینهاست و تشخیص میدهد که چه کسی به درد تیم ملی میخورد.
انتقادات به همین از دست دادن گیم محدود میشود؟
ایکاش فقط همین بود. ما به میدان بزرگی به نام پارالمپیک میرویم؛ جایی که همه در آن میجنگند تا به موفقیت برسند، اما برخی فکر میکنند که ما برای تفریح میرویم و قهرمانیمان مسجل است، آن هم در حالی که اگر ذرهای از تلاش و تعهدمان کم کنیم، طلا را از دست میدهیم.
والیبال نشسته ۸ بار در پارالمپیک قهرمان شده و این نشان دهنده قدرت، تعهد و تلاش ما است. با این وجود برخی دوست دارند که تیشه به ریشه والیبال نشسته بزنند و همه چیز را زیر سوال ببرند.
آیا به اندازه انتظارات، برای والیبال نشسته هزینه میشود و این مورد توجه قرار میگیرد؟
شرایط نسبت به قبل خیلی بهتر شده، اما والیبال نشسته هنوز جایگاه واقعیاش را به ویژه در میان مسئولان پیدا نکرده است. شاید یکی از دلایلش نیز همین کم بودن پاداشها نسبت به سایر مدالآوران باشد. میگویند که تلاش ۱۲ نفر منجر به یک مدال میشود، اما این مسئله را در نظر نمیگیرند که ما تنها رشته تیمی مدالآور ایران در ادوار مختلف المپیک و پارالمپیک هستیم. رشتههای تیمی در سایر کشورها بسیار مهم است، اما این نگاه هنوز به والیبال نشسته ایران نیست.
آیا تیم دیگری داریم که منتظر مدالش باشند؟ به نظرم نباید اینقدر به والیبال نشسته بیمهری شود. مگر سرود ایران نصفه پخش میشود یا پرچم تا نیمه مسیر به بالا میرود که به ما نصف پاداش را می دهند؟ مگر فوتبال رشته تیمی نیست؟ پس چرا به خاطر یک صعود و یک برد بهترین و بیشتری پاداشها را به بازیکنانش میدهند؟ چرا آنها پاداش نصفه نیمه نمیگیرند؟
این همان موضوعی است که حداقل در حضور چند وزیر ورزش نیز مطرح شده، اما هنوز به نتیجه نرسیده است.
بله، واقعاً نمیدانیم به چه کسی بگویید که نتیجهبخش باشد. هر بار که به یک وزیر گفتیم، فقط عنوان شد که بررسی میشود، اما هنوز هیچ اتفاقی نیفتاده است.
خودت در شرایطی که در لیست اعزام قرار گرفتی که مصدوم بودی و حتی یکی دو مرحله اردو را از دست دادی، با این وجود عملکرد خوبی داشتی.
یک سال بسیار سخت را پشت سر گذاشتم. من جراحی کردم و حتی پزشکم مطمئن نبود که به پارالمپیک میرسم یا نه. بعد از عمل جراحی با چند فیزیوتراپ کار کردم و با کمک آنها و تلاشی که داشتم، به تیم ملی رسیدم. واقعیت این است که بهبودیام دست خودم نبود و باید یک روند خاص طی میشد. خوشبختانه بدون مشکل در پارالمپیک شرکت کردم. باید از کادر فنی تیم ملی تشکر کنم که پای من ایستاد و به من روحیه داد. شاید مثل همیشه نبودم، اما باز هم عملکرد خوبی داشتم و راضی هستم.
استان مازندران مهد کشتی است و مدالآوران زیادی در آن حضور دارند که اتفاقاً در المپیک روی سکو رفتند. آیا به پارالمپیکیها نیز به اندازه المپیکیها توجه میشود؟
ما با این موضوع که بین المپیکیها با پارالمپیکیها در کشور تفاوت وجود دارد، کنار آمدهایم و این را قبول کردهایم که معلولیت، محدودیت میآورد. با این وجود، شرایط در مازندران خوب و تقریباً برابر است. در همین مراسمی که روز دوشنبه برگزار شد، پاداش برابر از سوی اداره کل ورزش و جوانان پرداخت شد. ما این را میدانیم که بین المپیکیها با پارالمپیکیها تفاوت وجود دارد، چون آنها تبلیغات بیشتری دارند.
چند سال است که در تیم حضور داری و چه افتخاراتی بدست آوردهای؟
من بیش از ۲۰ سال است که عضو تیم ملی هستم. در طول این سالها ۶ بار در پارالمپیک شرکت کردهام که حاصل آن ۴ طلا و ۲ نقره است. همچنین ۳ طلا، یک نقره و یک برنز در مسابقات جهانی، ۵ طلا در بازیهای پاراآسیایی و ۳ طلا در مسابقات قهرمانی آسیا در کارنامه دارم.
به فکر خداحافظی افتادهای؟
به خداحافظی فکر نمیکنم و حس میکنم هنوز برای این کار زود است. من فکر میکنم هنوز به درد تیم ملی میخورم. اگر روزی احساس کنم که جایی در تیم ملی ندارم، خودم کنار میروم. دوست دارم که این خداحافظی آرام باشد. البته معتقدم هر کسی که حتی یک مدال گرفته، لایق یک بدرقه ساده با یک شاخه گل است.
سوال پایانی؛ بخشی از پاداش اعضای تیم ملی والیبال نشسته بابت کسب مدال در پارالمپیک ۲۰۲۴ به نفراتی داده شد که در اردو بودند، اما در لیست نهایی قرار نگرفتند. البته حرف و حدیثهایی هم در این خصوص وجود داشت.
طبق توافق انجام نشد و شخصاً فکر نمیکردم که مصدومیت، تنبیه و مجازات هم دارد.